De beloning van zelfstandigen stijgt sneller dan van werknemers. Dat blijkt uit onderzoek van het ING Economisch Bureau. Zelfstandigen profiteren eerder en sterker van de economische groei en de daarmee samenhangende krapte op de arbeidsmarkt. Zelfstandigen verdienen inmiddels per uur al 15% meer dan in 2013, voor werknemers is dat ruim 5%.
Economische groei en krapte arbeidsmarkt stuwen beloningen
Nu de economische groei aanhoudt, wordt de arbeidsmarkt steeds krapper. Zo loopt het aandeel bedrijven dat personeelstekorten als belemmering ziet op. Bovendien is het aantal werklozen dat per vacature beschikbaar is gedaald van ruim zeven in 2014 naar minder dan twee. De krapte zorgt voor sterke groei van de beloningen, voor zowel zelfstandigen en werknemers.
Zelfstandigen per saldo meer erop vooruit gegaan dan werknemers
De beloning per uur is sinds 2008 voor zelfstandigen gemiddeld gestegen met 19% en voor werknemers gemiddeld ruim 16%. In dezelfde periode stegen de consumentenprijzen in totaal met ruim 14%, zodat beide groepen er gemiddeld ook echt op vooruit zijn gegaan en dus nu beter af zijn dan vóór de crisis. Zowel de beloning per uur als het aantal gewerkte uren voor zelfstandigen beweegt meer op en neer dan voor werknemers en lijkt meer mee te bewegen met de economische ontwikkeling. Zelfstandigen kregen tijdens de crisis eerder en grotere klappen in hun beloning, maar per saldo hebben zij inmiddels een sterkere beloningsgroei gehad dan werknemers. Gemiddeld verdient een werknemer nu nog wel zo’n 35% meer per uur dan de gemiddelde zelfstandige, maar die verschillen zijn wel iets kleiner dan in 2008 (38%).
Tarieven kunnen snel verder stijgen, terwijl werknemers nu ook meer gaan profiteren
De tarieven van zelfstandigen kunnen snel verder oplopen, nu de Nederlandse economie nog goed op stoom is. Zelfstandigen kunnen rap inspelen op de extra vraag. Voor werknemers geldt daarentegen dat zij veelal moeten wachten op nieuwe cao-afspraken voor substantiële beloningsstijgingen. Sinds het begin van 2018 laten nieuw cao’s wel een versnelling van de loongroei zien, na lange tijd van stagnatie. Het duurt nog even voordat dit goed voor de gehele groep werknemers voelbaar is. Intussen is wel de verwachting dat de incidentele beloningen van werknemers, bijvoorbeeld bonussen of vanwege promoties, zich positiever zullen ontwikkelen dan de afgelopen jaren.
Zelfstandigen zorgen voor hogere dynamiek
Het aandeel zelfstandigen onder werkenden is sinds de crisis van 2008 gestegen van 14% naar 17%. Wat betekent dat voor de economie? Voor de ‘werkenden’ betekent het dat een grotere groep onzekerheid heeft over de eigen beloning. Anderzijds betekent het dat ze ook sneller kunnen profiteren van groei. Vanuit het perspectief van bedrijven als ‘werkgever’ (of ‘opdrachtgever’) geeft de beschikbaarheid van extra zelfstandigen meer ruimte om mee te ademen met de conjunctuur. Dat was prettig tijdens crisis en dat zal bij een volgende recessie nog meer het geval zijn. Nu er veel krapte is in de markt zullen werkgevers echter merken dat hun kosten ook sneller stijgen bij een opgaande conjunctuur. Zelfstandigen schroeven hun tarieven namelijk sneller omhoog dan werknemers hun beloning zien stijgen. Als de arbeidsmarkt nog krapper wordt, dan zullen zelfstandigen snel een groter deel van de koek opeisen.
Bron: IMK / ING
