Zelfstandig ondernemers zonder personeel ervaren minder werkdruk en hebben minder vaak burn-outklachten dan werknemers. Ook zijn ze meer bevlogen, vinden ze hun werk gevarieerder en willen ze later met pensioen dan werknemers.
Wel voelen zelfstandig ondernemers zich vaker fysiek zwaar belast. Dit melden TNO en CBS in een grootschalig, vergelijkend onderzoek naar de duurzame inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers en werknemers.
Zelfstandig ondernemers zonder personeel ervaren minder werkdruk dan werknemers. Ze geven minder vaak aan heel veel werk te hebben, extra hard te moeten werken of erg snel hun werk te moeten doen. Ook rapporteren zij minder vaak burn-outklachten dan werknemers. Ruim 7 procent voelt zich ten minste enkele keren per maand opgebrand door het werk. Onder werknemers is dat ruim twee keer zo veel. Burn-outklachten zijn een belangrijke risicofactor voor duurzame inzetbaarheid van werkenden.
Ook als rekening wordt gehouden met leeftijd, opleidingsniveau, geslacht en bedrijfstak blijven er verschillen tussen zelfstandig ondernemers en werknemers bestaan.
Meer bevlogenheid en gevarieerd werk
Zelfstandig ondernemers melden meer dan werknemers bevlogen te zijn in hun werkzaamheden. Bijna 75 procent zegt regelmatig helemaal op te gaan in hun werk; van de werknemers is dat 60 procent. Zelfstandigen voelen zich doorgaans ook fitter en sterker tijdens het werk. Dit komt de inzetbaarheid op de lange termijn ten goede. Ook gevarieerd werk draagt hieraan bij. Van de zelfstandig ondernemers vindt 80 procent hun werkzaamheden vaak of altijd gevarieerd, van de werknemers 68 procent. Zelfstandig ondernemers melden ook vaker dat hun werk vereist dat ze creatief zijn en nieuwe dingen leren.
Zwaardere lichamelijke belasting
Fysieke arbeidsbelasting vormt een risico voor de duurzame inzetbaarheid van werkenden. Zelfstandig ondernemers geven vaker dan werknemers aan dat ze niet gemakkelijk kunnen voldoen aan de fysieke eisen die het werk aan hen stelt. Ook zeggen ze bij hun werk vaker gebruik te maken van gereedschap, een apparaat of voertuig dat trillingen of schudden veroorzaakt. Dit geldt vooral voor zelfstandig ondernemers – in vergelijking met werknemers – in de landbouw, bosbouw en visserij en in de nijverheid en energie, waartoe de bouw en industrie worden gerekend.
Langer doorwerken
De positievere inschatting van hun inzetbaarheid op lange termijn blijkt ook uit het feit dat zelfstandig ondernemers zonder personeel gemiddeld tot hun 67ste willen blijven werken. Ze denken daar ook geestelijk en lichamelijk toe in staat te zijn. Werknemers verwachten gemiddeld tot 63 jaar door te werken.
De resultaten in dit bericht zijn ontleend aan de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) en de nieuwe Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) van CBS en TNO. Deze onderzoeken worden in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitgevoerd. Meer feiten en figuren over de duurzame inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers zonder personeel en werknemers zijn opgenomen in deze factsheet.
Bron: CBS
