Het jaar is ten einde. Traditiegetrouw brengt Bureau RMC een overzicht met de belangrijkste winkeltrends van 2019. Hoe druk was het in de Nederlandse winkelstraten, op welke dagen shoppen consumenten het liefst en wat was het populairste winkelmoment? We zullen de ontwikkelingen ook beschouwen in het licht van het laatste decennium. We sluiten af met een voorspelling voor het nieuwe decennium, een gewaagde zet.
Met de CityTraffic-sensoren ziet Bureau RMC dat de drukte in de winkelstraten in 2019 voor het tweede jaar op rij, na een korte opleving in 2016 en 2017, verder is afgenomen. Afgelopen jaar liepen er 1,7% minder mensen door de winkelstraten dan het jaar ervoor. Opvallend is dat de A1-winkelstraten, de drukste winkelstraten in een stad, het minder goed (-2,6%) deden dan vorig jaar en ook onder het landelijk gemiddelde scoorden. Wellicht heeft het verlies van veel nationale winkelketens zijn tol betaalt of winkelen we liever op plekken waar we makkelijk kunnen parkeren. Boodschappenwinkelgebieden lieten daarentegen een groei in het aantal passanten zien van 0,8%. De doelgerichte winkelgebieden aan de rand van steden werden 2% minder bezocht dan in 2018.
Behoefte aan fysieke winkels
Steeds vaker wordt gevraagd wat de essentie van fysieke retail is, in het licht van de oprukkende digitale verkoopkanalen. We kunnen er niet omheen dat het wereldwijde web het winkelen voorgoed heeft veranderd. Er zijn nog maar weinig artikelen die in de winkelstraten worden verkocht zonder dat ze eerst online zijn bekeken. Dat zogeheten webrooming zorgt blijkbaar voor een beter voorbereide fysieke shopper die sneller zijn product kan vinden. Sinds 2013 zijn er minder mensen in de winkelstraten te vinden. Ondanks dat we er minder vaak op uit gaan, zien de meeste retailers de conversies en bonbedragen in de winkel stijgen door de beter voorbereide shopper. Dat compenseert het omzetverlies. Maar niet alle retailers zijn even goed voorbereid op de veranderende en steeds beter voorbereide shopper. Zo zijn er ook in 2019 veel bekende landelijke ketens uit het straatbeeld verdwenen. Wat te denken van Sissy-Boy (ongeveer 45 winkels), Op=Op Voordeelshop (ongeveer 130 winkels), Intertoys (ongeveer 286 winkels), Hudson’s Bay (15 vestigingen) en CoolCat (ongeveer 80 vestigingen). Stuk voor stuk nationaal opererende winkelformules met veel vestigingen. Deze faillissementen, maar ook die in 2017 en 2018, hebben grote invloed gehad op de Nederlandse binnensteden en winkelcentra.
Ondanks dat verwacht wordt dat de groei van webshops nog wel zal aanhouden, horen we ook steeds meer tegengeluiden. Pakketjes bezorgen zal waarschijnlijk steviger worden belast om milieuschade te beperken, voor retourzendingen moet steeds vaker worden betaald en Black Friday werd voor het eerst bekritiseerd: het zou exorbitant consumentisme aanwakkeren. En hoe interessant blijft online kopen als het bezorgen een stuk duurder wordt dan parkeren?
De consument krijgt steeds meer mogelijkheden aangeboden om te winkelen: via de app, via het web of in de benzinepomp. En wat zal Amazon.nl teweeg brengen in deze online markt als zij begint met haar Nederlandse webshop en welke webshops vallen dan om? Gaat Coolblue meer winkels openen en is de fysieke boekenwinkel definitief bezig met een comeback? Allemaal belangrijke vragen die beantwoord kunnen worden door dagelijks het aankoopgedrag van de consument te monitoren. Wat voor winkelgedrag tekende zich nog meer af door de tellingen van de Citytraffic-sensoren?
Black Friday drukste dag
Wat dit jaar opvalt, is dat de drukste dag niet Koningsdag of de dag voor Kerst is, maar vrijdag 29 november, Black Friday. Een event waar wij eerder al over schreven en dat elk jaar aan populariteit won. Zelfs zoveel dat het het de drukste winkeldag is geworden. Dit komt ook, omdat andere vrijdagen dit jaar een stuk rustiger zijn geworden. Het Black Friday-weekend viel dit jaar later en gunstiger voor Sinterklaas en kerst, waardoor waarschijnljik de meeste bezoekers naar de winkelstraat kwamen. Hieruit blijkt maar weer dat wij als Nederlanders zeer gevoelig zijn voor kortingen en prijsacties, zelfs de zaterdag na Black Friday is terug te vinden in de 5 drukste dagen. Het weekend van 14/15 december is dan weer opvallend rustig geweest dit jaar. Maar feit blijft: hoe dichter op kerst, hoe drukker het wordt.
Hieronder ziet u de top 5 van drukste dagen. In de top 5 zijn, afgezien van Koningsdag, allemaal dagen te vinden die in de laatste drie maanden van het jaar vielen. Goed om rekening mee te houden voor de inzet van personeel in uw winkels in 2020 dus!
1. 29 november 2019 – Black Friday
2. 27 april 2019 – Koningsdag
3. 21 december 2019 – zaterdag voor kerst
4. 30 november 2019 – zaterdag na Black Friday
5. 5 oktober 2019 – zaterdag
Zaterdag wordt weer drukker
De daling van de drukte op zaterdag lijkt voorbij. Waar de zaterdag in begin van vorig decennium flink in aandeel verloor, blijft de zaterdag nu stabiel en stijgt zelfs weer zeer licht. De permanente koopzondag is in veel steden ingevoerd en heeft zijn waarde laten zien door een belangrijke koopdag in de week te worden. 2019 laat wel zien dat die groei enigszins gestabiliseerd is. Verder stijgt de maandag opnieuw weer licht in aandeel. De drukte wordt steeds meer verdeeld over de verschillende weekdagen in de week. Bovendien zijn er wel duidelijke verschillen per stad zichtbaar en kan een weekmarkt het lokale winkelbeeld flink beïnvloeden. In het algemene zin lijken shoppers beduidend minder vaak een voorkeur voor een bepaalde dag te hebben.
November de drukste maand
De drukste maanden in de binnensteden waren november en december. Met 5 zaterdagen in 1 maand profiteert november iets meer van de populaire winkelmomenten. Ook het feit dat Black Friday erg gunstig viel voor Sinterklaas en dat veel retailers de lengte van Black Friday hebben doorgetrokken naar een hele week heeft dit jaar ongetwijfeld ook bijgedragen aan de topdrukte in november. Opvallend dit jaar is ook de rustige oktobermaand waarin traditiegetrouw tijdens de herfstvakantie veel gewinkeld wordt.
Topdrukte om 15.00 uur
Het drukste winkeltijdstip is net als vorig jaar 15.00 uur. Dit is een gemiddelde van alle dagen in het jaar. Per dag en binnenstad zien we echter wel verschillen. Zo worden in Amsterdam de meeste passanten geteld om 16.30 uur, in Rotterdam en Utrecht om 15.00 uur en in Den Haag om 14.30. Bovendien zijn er duidelijke verschillen per dag. De trend dat de consument wat later op de dag aan het winkelen is, zien we in 2019 niet terug. Met andere woorden het drukste moment is verschoven van 14.30 uur naar 15.00 uur en daar lijkt het nu bij te blijven.
Vooruitblik jaren ‘20
Nu we de jaren ’10 achter ons hebben gelaten, doen we een poging om een decennium vooruit te kijken. Winkelen staat bij veel Nederlanders op nummer 1 als meest favoriete bezigheid voor hun vrije tijd; dat was zo en dat is nog steeds zo. We winkelen fysiek omdat we er plezier van krijgen, producten kunnen uitproberen en als ze bevallen meteen mee kunnen nemen. Allemaal kenmerken die webshops steeds beter zijn gaan uitvoeren, maar die fysiek gewoonweg makkelijker gaan. De rijkheid aan verkoopkanalen heeft gezorgd voor een bewuste shopper die weet wanneer hij dingen online (bijvoorbeeld in de avond) of wanneer hij dingen fysiek gaat kopen. Wij geloven in een wereld waar veel fysieke winkels zullen bestaan die tegemoet komen aan de primaire behoeftes van consumenten, zowel in food als in non food. Beleving in de winkel moet betekenis voor de klant krijgen en retailers moeten een winkelbezoek gaan beschouwen als een websitebezoek. Laat geen bezoeker meer de winkel uitlopen zonder dat je weet wat hij niet gevonden heeft, zodat je het later via eender welk kanaal toch kan leveren. Maak het de consument makkelijk om te kopen! Een digitale koopknop in een fysieke winkel zullen we steeds meer zien. Klanten willen gemak en zeker waar voor hun geld. Dat was 10 jaar geleden zo en dat zal de komende 10 jaar ook zo zijn. Investeer dus in goede en laagdrempelige winkels met slimme communicatietechnieken die winkelbezoekers op maat bedienen en kunnen verleiden om te kopen. Er blijft ruimte voor veel fysieke retail. Wel wat minder dan nu en wat minder gefragmenteerd, maar een wereld zonder een supermarkt, bouwmarkt of drogist zien we niet snel ontstaan.
De cijfers wijzen uit dat de trends wat vertragen en zelfs afvlakken, waardoor er een nieuw evenwicht in de maak is tussen fysiek en online. Een wereld waar de consument altijd en overal kan winkelen, wanneer het hem behaagt, fysiek en online, overdag en ‘s avonds, door de week en in het weekend, in kleine en grote stad, in winkelcentrum en binnenstad.
Bron: Bureau RMC
