‘Vroegsignalering’ vaak al onderdeel van proactieve schuldhulpverlening
Een wijziging in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) biedt gemeenten vanaf begin 2021 de mogelijkheid om eerder aan de bel te trekken bij mensen bij wie de schulden zich beginnen op te stapelen. Geen overbodige luxe, nu de verwachting is dat het aantal huishoudens met problematische schulden als gevolg van de coronacrisis zal toenemen.
Door huishoudens met groeiende schulden eerder in beeld te krijgen en (schuld)hulp(verlening) aan te bieden, kunnen gemeenten voorkomen dat mensen in een uitzichtloze schuldensituatie belanden. In Amsterdam, een van de gemeenten waar vroegsignalering al langer wordt toegepast, ligt de gemiddelde schuld van inwoners met een schuldhulpverleningstraject 16.000 euro lager dan het landelijk gemiddelde van 42.000 euro.
In actie bij match
Vanaf eind 2017 heeft ook de gemeente ’s-Hertogenbosch goede ervaringen opgedaan met vroegsignalering, één van de speerpunten binnen het Aanvalsplan Den Bosch Schuldenvrij. “De gemeente heeft met onder andere woningcorporaties, energiemaatschappijen, Brabant Water, Gemeentelijke Belastingen en zorgverzekeraars een convenant afgesloten dat de weg vrijmaakte voor vroegsignalering,” vertelt Ingrid Philips, teamleider van het team Eerste Hulp Bij Geldzaken (EHBG).
“Gebruikmakend van ‘Vindplaats van Schulden (VPS)’, een beveiligd informatiesysteem dat is ontwikkeld door Stichting BKR, kunnen de convenantpartners melden als iemand een betalingsachterstand heeft. Als er een match is, in de vorm van twee of meer meldingen voor hetzelfde huishouden, komt de gemeente direct in actie, met een huisbezoek, brief, mail of telefonisch contact. Door corona worden er nu tijdelijk geen huisbezoeken gepland, maar die persoonlijke benadering heeft wel de voorkeur.”
Schuldenvrije generatie
Dat de functieomschrijving van Floor van Amerongen onlangs is veranderd van ‘projectleider’ in ‘implementatiemanager vroegsignalering’ geeft aan dat ook de gemeente Rotterdam druk aan het voorsorteren is op de nieuwe Wgs. ‘RESET Rotterdam’ moet ‘een schuldenvrije generatie Rotterdammers’ een stap dichterbij brengen.
“Wat als pilot Vindplaats Schulden in vier postcodegebieden is begonnen, schalen we momenteel op naar twintig van de 43 postcodegebieden in Rotterdam. Andere samenwerkingsverbanden, zoals het Meldpunt Preventie Huisuitzettingen (MPH), zijn reeds succesvol. Sinds 2016 hebben we samen met de woningcorporaties in Rotterdam een daling van meer dan 70% gerealiseerd. En onze ambitie is nul huisuitzettingen vanwege financiële achterstanden per jaar.”
Vroegsignalering is volgens Van Amerongen één van de hulpmiddelen. “Kern van onze outreachende aanpak is de ondersteuning van vrijwilligers die proberen Rotterdammers met financiële achterstanden te bereiken en te helpen.”
Losse signalen
Door de wetswijziging verandert er volgens Philips niets voor de gemeente ’s-Hertogenbosch, die vaak wordt geprezen om haar proactieve aanpak van de schuldenproblematiek. “Het enige verschil is dat het delen van informatie, de basis van vroegsignalering, straks in de wet is verankerd. Ook moet er op ieder signaal een actie komen, waarbij de manier waarop wordt vrijgelaten. Voor ons is de wetswijziging dus vooral een extra stimulans om op dezelfde voet verder te gaan. Geen overbodige luxe, want door corona zien we het aantal matches de laatste maanden toenemen.”
Met een integrale ketenaanpak die zich richt op álle Rotterdammers, met speciale aandacht voor jongeren, flexwerkers en zzp’ers, verwacht Van Amerongen dat de nieuwe Wgs vooral nog meer klanten gaat opleveren.
“Of we daar klaar voor zijn? Die puzzel zijn we nog aan het leggen. Op basis van de kennis en ervaring die we de afgelopen jaren hebben opgedaan, verwacht ik dat we eind 2020 klaar zullen zijn om onze aanpak op heel Rotterdam los te laten.”
Bron: BKR
