Vooral werkenden met kinderen gaan er dit jaar in koopkracht op vooruit. Dankzij beleidsmaatregelen en loonstijgingen stijgt hun koopkracht over het algemeen met 1,5 tot 2,5 procent, maar er zijn ook gezinnen die er 3,5 tot 4,5 procent op vooruit gaan.
De uitkeringen gaan ook omhoog, maar blijven achter bij de loonstijgingen. De koopkrachtstijging voor mensen met een uitkering en gepensioneerden is dan ook lager, vaak minder dan 1 procent. Dat laten de nieuwste koopkrachtberekeningen van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) zien.
Nauwelijks koopkrachtstijging voor niet-werkenden
De prijzen stijgen met gemiddeld 1,6 procent en de gemiddelde loonstijging is 2,8 procent. Veel werkenden profiteren van de verhoging van de arbeidskorting. Mensen met een bijstandsuitkering gaan er nauwelijks op vooruit. Hun koopkrachtstijging blijft steken onder de 1 procent, wat betekent dat zij per maand slechts 10 tot 20 euro meer te besteden hebben. Voor veel gepensioneerden met alleen AOW of daarbij een klein pensioen geldt hetzelfde. Daarnaast blijft hun koopkrachtstijging achter doordat de pensioenen opnieuw niet worden geïndexeerd.
Huurtoeslag en energie
De harde inkomensgrens voor de huurtoeslag is vervallen. In plaats daarvan wordt de grens nu inkomensafhankelijk afgebouwd en hierdoor komen meer huishoudens voor huurtoeslag in aanmerking. Het Nibud adviseert mensen om op toeslagen.nl een proefberekening te maken om te zien of zij in 2020 huurtoeslag kunnen krijgen. Op dezelfde site kunnen zij de toeslag vervolgens zelf aanvragen. Voor veel huishoudens zal de energierekening lager zijn omdat de belasting op energie dit jaar omlaag gaat.
Meer huishoudens krijgen kindgebonden budget
Meer huishoudens met kinderen hebben in 2020 recht op kindgebonden budget. Dat komt doordat de inkomensgrens voor stellen met kinderen is verhoogd. Hierdoor hebben meer mensen met een hoger inkomen recht op het maximale kindgebonden budget. De beperkingen die de kinderbijslag kende voor 16- en 17-jarigen, vervallen. Daardoor is er geen maximum bedrag meer dat zij mogen bijverdienen. Ook blijven hun ouders kinderbijslag ontvangen als zij al voor hun 18e studeren in het hoger onderwijs. Eerder verviel in dat geval het recht op kinderbijslag. Om dit te compenseren, wordt de kinderbijslag dit jaar niet geïndexeerd.
Goed checken
Mensen die kinderbijslag ontvangen én in aanmerking komen voor het kindgebonden budget hebben dit in december al automatisch voor de eerste keer ontvangen. Het Nibud adviseert hen om het inkomen waarop de Belastingdienst de hoogte van de tegemoetkoming heeft gebaseerd, goed te checken. “De Belastingdienst kijkt naar het verzamelinkomen van 2018. Als je salaris in de tussentijd hoger of lager is geworden, moet je dat meteen doorgeven,” zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart. “Zo voorkom je dat je achteraf veel geld moet terugbetalen. Je kunt je inkomen beter wat te hoog inschatten dan te laag, dan kan het bij de definitieve beschikking alleen maar meevallen.”
Nibud Koopkrachtberekenaar
In de Nibud Koopkrachtberekenaar zijn de nieuwste cijfers verwerkt. In deze tool is te zien hoe de koopkracht voor 117 veel voorkomende huishoudens verandert. Het Nibud adviseert huishoudens om met behulp van het Persoonlijk Budgetadvies (op persoonlijkbudgetadvies.nibud.nl) en een jaarbegroting na te gaan welke keuzes zij dit jaar kunnen maken.
Check de koopkracht voor een vergelijkbaar huishouden
Koopkrachtontwikkeling voor 7 huishoudens
100 voorbeeldhuishoudens en 17 voorbeeldhuishoudens van zelfstandigen
In de bijlage vindt u de koopkrachtberekeningen voor 100 voorbeeldhuishoudens en 17 voorbeeldhuishoudens van zelfstandigen. Met de Koopkrachtberekenaar op nibud.nl kunt u zien waardoor de koopkracht van bovenstaande 7 en de 110 andere voorbeeldhuishoudens verandert.
Download de koopkrachtberekeningen voor 100 voorbeeldhuishoudens en 17 voorbeeldhuishoudens van zelfstandigen
Achtergronden bij de berekeningen
De term koopkrachtontwikkeling staat voor de hoeveelheid goederen en diensten die met het netto besteedbaar inkomen kunnen worden gekocht in vergelijking met het vorige jaar. De voorbeeldberekeningen zijn omgerekend naar gemiddelde maandbedragen. Het percentage voor 2020 is ten opzichte van het besteedbaar inkomen in 2019 van het voorbeeldhuishouden. Fiscale voordelen, vakantiegeld, kinderbijslag en dergelijke zijn al bij het netto maandbedrag geteld.
Bij de berekeningen is het Nibud uitgegaan van een inflatie van 1,6 procent. Ook is rekening gehouden met een stijging van de ziektekostenpremie. Verder gaat het Nibud uit van de brutoloonstijging van 2,8 procent die het CPB verwacht voor mensen in loondienst. Bij de voorbeeldberekeningen voor zelfstandigen is er vanuit gegaan dat zij geen pensioen opbouwen en hun inkomen met 2,8 procent verhogen. Alle voor deze voorbeelden relevante fiscale regelingen van 2019 en 2020 zijn gebruikt.
Ook is het Nibud bij de berekeningen ervan uitgegaan dat alle toeslagen en inkomensondersteuning worden aangevraagd. Er is geen rekening gehouden met wijzigingen in de bijzondere bijstand of gezondheidssituatie. De hier genoemde huishoudens zijn slechts voorbeelden, waarbij de situatie simpel is gehouden.
In werkelijkheid gebeurt er natuurlijk veel meer in een huishouden. Promotie, veranderen van baan, (gedeeltelijk) stoppen met werken, werkloos raken, scheiden, gezinsuitbreiding, enz., zijn gebeurtenissen die veel meer van invloed zijn op het besteedbare inkomen van een huishouden. Als gevolg hiervan zullen huishoudens zich nooit helemaal herkennen in de hier gegeven voorbeelden.
Bron: Nibud
