Het verminderen van de financiële kwetsbaarheid van huishoudens is een belangrijk uitgangspunt bij het vaststellen van de leennormen voor 2021. De coronacrisis en de daarmee samenhangende recessie onderstrepen het belang van prudente leennormen. In reactie op het wijzigingsvoorstel van de tijdelijke regeling hypothecair krediet 2021, doen de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) de ministeries van Financiën en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties enkele aanbevelingen om tot meer inkomensbuffers op huishoudniveau te komen.
Risico’s voor bepaalde huishoudens
Doordat de leennormen gebaseerd zijn op één standaard huishoudtype, beschermen ze niet alle huishoudens in dezelfde mate tegen overkreditering. Bepaalde huishoudens, zoals eenverdieners met meer kinderen, lopen hierdoor meer risico. De AFM en DNB vinden het belangrijk dat alle huishoudens voldoende besteedbaar inkomen overhouden bij een maximale financieringslast. Het kan een verbetering zijn om een representatiever huishoudtype als standaard te gebruiken. Daarnaast zien de toezichthouders ook verhoogde risico’s voor (aanstaande) AOW-gerechtigden. Met mogelijk nadelige koopkrachtvooruitzichten voor deze groep, wordt in de leennormen onvoldoende rekening gehouden. De AFM en DNB wijzen er verder op dat verruiming van de leenruimte in de praktijk niet tot meer toegankelijkheid tot de woningmarkt leidt, maar vooral tot een hoger niveau van de huizenprijzen en tot hogere hypotheekschulden.
Versterken van inkomensbuffers
Tweeverdieners krijgen volgend jaar meer financiële ruimte door de geleidelijke afbouw van de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting. De AFM en DNB schrijven aan de ministers het niet opportuun te vinden om stijging van het netto inkomen ook direct door te vertalen naar meer ruimte om te lenen, gegeven de onzekere economische vooruitzichten. Het is wenselijk om de inkomensbuffers te versterken van huishoudens die voor de betaling van de hypotheek afhankelijk zijn van beide inkomens.
Ander uitgangspunt financiering verduurzaming
Sinds enkele jaren krijgen woningeigenaren meer ruimte bij het lenen van geld om hun woning te verduurzamen. De AFM en DNB onderschrijven de noodzaak om de woningvoorraad verder te verduurzamen. De aangegane schuld moet echter wel verantwoord en betaalbaar zijn. Eigenaren moeten andere toekomstige financiële schokken kunnen opvangen. Ook hechten AFM en DNB eraan dat huishoudens die met geleend geld hebben geïnvesteerd in verduurzamingsmaatregelen, niet in de problemen komen wanneer de energiebesparing tegenvalt tijdens de looptijd van het krediet. De toezichthouders pleiten er verder voor om binnen de leennormen als standaard van een minder energiezuinige woning uit te gaan. Hiermee zouden huishoudens beter worden beschermd en zou bovendien verduurzaming effectiever worden gestimuleerd.
De brief van de AFM en DNB is een reactie in het kader van de consultatie door het ministerie van Financiën en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het voorstel om de tijdelijke regeling hypothecair krediet te wijzigen in 2021.
Bron: AFM
