Een verhoging van het minimumloon heeft een kleiner effect op de werkgelegenheid dan eerder werd gedacht. Op basis van de meest recente inzichten uit de internationale literatuur, heeft het Centraal Planbureau (CPB) de kosten en opbrengsten van wijzigingen in de hoogte van het minimumloon opnieuw doorgerekend. Een verhoging van het minimumloon, met de daaraan gekoppelde uitkeringen, van vijf procent leidt tot een daling van de werkgelegenheid met ongeveer 18 duizend banen. Dit staat in de update van het hoofdstuk Minimumloonbeleid van de eerder verschenen publicatie Kansrijk Arbeidsmarktbeleid II (PDF, 28 pagina’s) dat het CPB zojuist heeft gepubliceerd. Tegelijk met deze update verschijnt ook de update van het hoofdstuk ‘Uittreedleeftijd en AOW’ van diezelfde publicatie.
Naarmate het minimumloon verder verhoogd wordt, zal het aantal banen dat verloren gaat meer dan evenredig toenemen. Bij een grote verhoging van het minimumloon van veertig procent daalt de werkgelegenheid met 3,5 procent en gaan meer dan 300 duizend banen verloren. De werkgelegenheid daalt als direct gevolg van de verhoging van het minimumloon, doordat er minder vraag is naar arbeid. Met name dit effect is kleiner dan eerder werd aangenomen. Daarnaast zijn de sociale uitkeringen zoals de bijstand gekoppeld aan het minimumloon. Door een stijging van de uitkeringen wordt werken minder aantrekkelijk.
Als het minimumloon wordt verhoogd zonder koppeling aan de sociale uitkeringen zal dat een aanzienlijk kleiner effect hebben op de werkgelegenheid. Bij een verhoging van vijf procent is er nauwelijks nog sprake van verlies van banen en bij een verhoging van veertig procent daalt de werkgelegenheid met 2 procent of ongeveer 180.000 banen. Ook de kosten voor de overheid zijn in dat geval veel lager. Het merendeel van de uitgavenstijging is namelijk het gevolg van de koppeling aan het minimumloon van de AOW en de bijstand. Verhoging van het minimumloon met vijf procent kost met koppeling van uitkeringen 3,2 miljard euro, zonder koppeling is dat 0,2 miljard euro.
Als het minimumloon wordt verhoogd, daalt de inkomensongelijkheid. De effecten van een verhoging van het minimumloon op armoede zullen het CPB en het SCP beschrijven in de publicatie Kansrijk Armoedebeleid, die in juni 2020 zal verschijnen.
Deze publicatie verschijnt middenin de coronacrisis. De crisis heeft weinig invloed op de doorrekeningen omdat van alle maatregelen de effecten op de lange termijn worden beschreven. In een aantal gevallen kunnen effecten op de korte termijn wel anders uitvallen. Dat geldt vooral voor de budgettaire effecten, als gevolg van een hogere grondslag van de sociale uitkeringen.
Lees ook Kansrijk arbeidsmarktbeleid: update uittreedleeftijd en AOW.
Het CPB publiceerde Kansrijk Arbeidsmarktbeleid II in 2016. Het is onderdeel van de Kansrijk Beleid reeks. Het Centraal Planbureau (CPB), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) publiceren deze reeks als voorbereiding op de landelijke verkiezingen in 2021. Per beleidsterrein worden de effecten van vele mogelijke en voorgestelde maatregelen op een grondige manier op een rijtje gezet.
Bron: CPB
