De onrust op verschillende financiële markten is toegenomen door de recente forse prijsaanpassingen op de beurzen. De toename van de nervositeit volgt op een periode van lage stress op de financiële markten en kan daarom deels worden beschouwd als een correctie van deze situatie.
Daarnaast spelen ook de gevolgen van de groeivertraging in China een rol. Vooralsnog is er geen sprake van brede besmetting in het financiële stelsel. Tegelijkertijd moeten financiële instellingen rekening houden met verder toenemende onrust op financiële markten. Een renteverhoging van de Amerikaanse centrale bank en een heropleving van de Europese schuldencrisis kunnen tot grote prijsaanpassingen op financiële markten leiden, en daarmee een risico voor de financiële stabiliteit vormen. Dit alles blijkt uit het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) van de Nederlandsche Bank (DNB).
Marktliquiditeit afgenomen: risicomanagement financiële instellingen moet hiermee rekening houden
Ondanks het creëren van zeer ruime monetaire condities door centrale banken, is de verhandelbaarheid van vermogenstitels (marktliquiditeit) op sommige financiële markten verslechterd. Dit versterkt de volatiliteit op deze markten en vergroot de kans op besmettingseffecten. Financiële instellingen dienen daarom rekening te houden met verminderde marktliquiditeit, bijvoorbeeld door het uitvoeren van liquiditeitsstresstesten en maatregelen die financieringsrisico’s beperken. Als financiële instellingen onvoldoende voorbereid zijn op situaties waarin de liquiditeit op markten opeens gedurende lange tijd opdroogt, kan dit tot grote verliezen en financieringsrisico’s leiden, en de financiële stabiliteit raken.
Structurele trends kunnen leiden tot nieuwe risico’s op de kantoren- en winkelmarkt
Sinds de balansonderzoeken naar commercieel vastgoed zijn banken minder kwetsbaar geworden voor verliezen. Op dit moment is bovendien gemiddeld genomen sprake van prijsstabilisatie op de kantoren- en winkelmarkt. Desondanks blijft alertheid geboden. Ten eerste verhult de gemiddelde prijsontwikkeling grote regionale verschillen. Daarnaast blijven de structurele vooruitzichten op deze markten ongunstig. Een afnemend ruimtegebruik per medewerker en een toename van internetverkopen zetten de vraag naar kantoren- en winkelvastgoed onder druk. Zowel de heterogene prijsontwikkeling als de structurele trends kunnen leiden tot de opbouw van nieuwe risico’s voor de financiële stabiliteit.
Het geleidelijk afschaffen van de voorkeursbehandeling van uitzettingen op staatsschuld is noodzakelijk
DNB benadrukt in haar publicatie dat de voorkeursbehandeling van staatsobligaties in het prudentiële toezicht moet worden afgebouwd. De huidige regels veronderstellen dat staatsschuld risicovrij is, terwijl de Europese schuldencrisis heeft laten zien dat deze aanname niet klopt. De voorkeursbehandeling van staatsschuld in het toezicht heeft de verwevenheid tussen overheden en banken versterkt en de marktdiscipline voor overheden ondermijnd. Een overgangsfase bij de afbouw van deze voorkeursbehandeling is gewenst, om grote schokken voor het financiële stelsel te voorkomen.
Klik hier voor een terugblik op de belangrijkste gesignaleerde financiële stabiliteitsrisico’s, aanbevelingen en acties van DNB sinds 2011.
Klik hier om het overzicht Financiële Stabiliteit te downloaden
Bron: DNB
