De wereldhandel is dé motor achter het goederenvervoer. We zien dat de wereldhandel momentum verliest. De groei is sinds de crisis vertraagd tot een povere + 1,2% vorig jaar. Is Euler Hermes dus somber over de transportsector? Niet per se, maar ondernemers zullen wel slim moeten zijn. De prijsdruk is nog lang niet voorbij. De vraag is dus: waar is elders meerwaarde te halen?
De technologische vernieuwing gaat verraderlijk snel
Denk aan voorbeelden als SnappCar, Uber en Airbnb die hele bedrijfstakken op z’n kop zetten. En kijk naar de opmars van e-commerce en de pakketbezorging. Grote partijen als Amazon en DHL voeren serieuze tests uit met drones die pakketten afleveren. Postbedrijf SF Express werkt samen met XAircraft. Zij leveren in het zuiden van China dagelijks al duizenden pakketten af met drones. Ook in ons land zal de eerste echt operationele bezorgdienst met drones niet lang meer op zich laten wachten, al blijft regelgeving een lastig obstakel.
Nederland loopt voorop in innovatie
We noemen ook graag Truck Platooning en zelfrijdende voertuigen. Nederland doet hier volop aan mee. Niet alleen het Nederlandse bedrijfsleven en universiteiten, maar ook bijvoorbeeld Rijkswaterstaat als wegbeheerder is hier volop mee bezig. Andere voorbeelden zijn Rotterdam Rivium, de zelfrijdende shuttlebus en de WEpods die zonder stuur en pedalen rijden tussen station Ede/Wageningen en de Wageningen University.
De wereld verandert razendsnel. Er zijn grote transities gaande op allerlei terreinen. Energie, zorg, mobiliteit; noem maar op. De effecten van de digitalisering zijn enorm. Wat opvalt is dat gebruikers (lees: klanten en consumenten) bij innovaties steeds nadrukkelijker een rol spelen. Het is verleden tijd dat grote concerns zich terugtrekken achter 4 gesloten muren om aan vernieuwing te werken. Steeds vaker zie je proeftuinen -livings labs- ontstaan waar allerlei partijen aan deelnemen. Grote concerns, maar ook kleine MKB-ers, researchafdelingen maar ook losse studenten. En vooral ook de eindgebruikers. De Automotive Campus in Helmond is daarvan een goed voorbeeld.
Ondernemers kunnen niet afwachten
Het is de kunst mee te surfen op de golf van de economische groei en ondertussen de juiste innovaties door te voeren. Wat is het antwoord op het chauffeurstekort? Ondernemers moeten niet onder de grond kruipen om daarvoor alleen een oplossing te bedenken, maar juist praten met opdrachtgevers en leveranciers. Deel kennis, maak slim gebruik van elkaars data. Dat kan binnen de eigen keten, maar het is ook goed te kijken naar dwarsverbanden met andere sectoren.
Volgens Euler Hermes is het vooral zaak voor transportondernemers om met service-gerelateerde activiteiten de winstgevendheid te verbeteren. Een goed voorbeeld is startup TEUbooker, het eerste 24/7 online boekingsportal voor containertransporten. Hierover gaat de column van Johan Geeroms die u elders op deze website vindt.
Hoe staat transport ervoor?
In de eigen sectorrapporten van Euler Hermes laat transport wereldwijd een gemixt beeld zien. Duidelijk is dat de wereldhandel structureel lagere niveaus laat zien. Dat is een gegeven waarmee de transportsector moet dealen. Wat betreft de olieprijs: als die oploopt is het de vraag of die op een of andere manier door te berekenen is naar de klant. Zo niet, dan komt de toch al beperkte marge verder onder druk. Verder groeit wereldwijd de druk om de CO2-uitstoot te verminderen. Kijken we naar Nederland dan meldt het CBS dat de CO2-emissies van de transportsector eind vorig jaar nog stegen met zo’n 5 procent. De uitstoot van de transportsector is goed voor ruim 19 procent van de totale uitstoot. De stijging van de totale toegevoegde waarde van de transportsector is echter kleiner dan de toename van de CO2-uitstoot. De groeiende milieueisen gaan de exploitatiekosten van de transport de komende jaren opdrijven.
Goed personeel blijft ook een belangrijk aandachtspunt. De werkloosheid neemt af. Vele sectoren ervaren een probleem bij het vinden van nieuwe werknemers. Zij vissen allemaal in dezelfde vijver. Het imago van de sector transport is niet bijster sterk. Hoe leuk is het om in deze sector te werken? Laat dat zien! Dan hebben we het niet alleen over chauffeurs, maar ook over IT-ers en administrateurs. Let ook op de opbouw van het personeelsbestand. Hoe zit het met de vergrijzing? Jonge, enthousiaste mensen zijn onmisbaar om de broodnodige vernieuwing door te voeren.
Transport wereldwijd nader bekeken
Inzoomend op de verschillende type vervoer laat vooral de luchtvaart een sterke groei zien. De herstructurering van de luchtvaart is in Amerika afgerond, in Europa is die nog volop gaande. De toekomst ziet er gezond uit. Wereldwijd wordt er steeds meer gevlogen. Ook omdat het luchtverkeer in de opkomende economieën verder toeneemt. Vorig jaar stagneerde weliswaar de omzetgroei van de Europese luchtvaartsector. Ticketprijzen stonden onder druk, vooral door de concurrentie van de lowbudgetmaatschappijen. Maar afgelopen april meldde Air France-KLM dat het voor het eerst weer hogere prijzen kan vragen voor zijn tickets. Brancheorganisatie IATA maakte bekend dat het wereldwijde vrachtvervoer dit voorjaar een forse groeispurt liet zien (+ 14%). Marktleider Airbus voorspelt dat er de komende twintig jaar wereldwijd behoefte is aan ruim 32.000 nieuwe vliegtuigen.
Minder rooskleurig staat zeetransport er voor. Door de aanhoudende overcapaciteit is een harde sanering gaande, zeker nu ook de groei van de wereldhandel niet meer in de buurt komt van de pre-crisis niveaus. Het wegtransport kampt vooral in Europa met minimale marges. Een van de grote problemen hier is de loonkloof tussen West-Europa en Oost-Europa.
Groei in Nederland
De Nederlandse economie blijft goed presteren. Het sentiment is positief. Dat is belangrijk, onder meer voor de investeringsbereidheid. Als we de onderzoeksresultaten van Panteia mogen geloven, bereikt de transport in Nederland volgend jaar weer recordvolumes die de pre-crisis groeicijfers gaan overtreffen. Het totale transportvolume bedraagt, volgens Panteia, in 2021 ruim 1 miljard ton. Eind vorig jaar meldde het CBS nog in de Kwartaalmonitor Transport dat de omzet in de transportsector na 6 jaar groei in het derde kwartaal met bijna anderhalf procent daalde. Vooral de vervoerders over water en door de lucht kregen tikken. De vervoerders over land en de post- en koerierdiensten zagen hun omzet stijgen. Wat opvalt, is dat het beeld erg wisselend is.
Verrassende partnerships
Kijkend naar de toekomst ziet Euler Hermes toch vooral kansen. Onze economie hoort tot de top van Europa. Helaas treft de Brexit ons onevenredig hard, maar overall ziet het plaatje er gezond uit. Transport moet hiervan profiteren. En dat geldt zeker voor de aanhoudende groei in de bouwsector. Bijna 30 procent van onze totale transportsector is bouw gerelateerd.
Gezien de technologische ontwikkelingen en de vergaande gevolgen van digitalisering verwachten wij de komende jaren verrassende partnerships ontstaan. Binnen en buiten de keten voorzien we vergaande horizontale en verticale integratie waardoor de bestaande capaciteit beter is te benutten.
