Tien jaar geleden zag de wereld hoe bedrijven die te boek stonden als ‘te groot om failliet te gaan’ toch omvielen. Tien jaar later ondervindt de wereld nog steeds de gevolgen van de ‘credit crunch’ in 2008. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er veel is gedaan om ervoor te zorgen dat de financiële impact van een eventuele toekomstige financiële crisis op bedrijven wordt beperkt. Er is nieuwe wet- en regelgeving ingevoerd die bedrijven onder andere beter in staat moet stellen om debiteurenrisico’s op te vangen, of deze zich nu plotseling en onverwacht voordoen of te voorspellen zijn.
Een voorbeeld van deze nieuwe wet- en regelgeving zijn de nieuwe boekhoudregels onder IFRS 9 die van toepassing zijn op bedrijven die onder IFRS rapporteren. Deze nieuwe standaard is in januari 2018 van kracht geworden. De IFRS 9-standaard schrijft bedrijven onder meer voor om procedures, standaarden en modellen toe te passen die potentiële toekomstige verliezen met een grotere nauwkeurigheid berekenen en daar voorzieningen voor te treffen.
De nieuwe standaard dient meerdere doelen. Een ervan is om het proces te verbeteren waarmee bedrijven voorzieningen voor kredietrisico’s treffen. Dit wordt gedaan door hen te verplichten zich te houden aan een nieuwe reeks grondslagen voor het berekenen van waardeverminderingen door verliezen. Bedrijven zullen meer inzicht moeten krijgen in het verwachte insolventierisico van hun afnemers en hiervoor voorzieningen treffen. Debiteurenrisico’s worden hierdoor nauwkeuriger en transparanter dan ooit in de balans van een bedrijf weergegeven.
Tom Kaars Sijpesteijn, algemeen directeur van Atradius Nederland, legt uit:
“Tot nu toe hebben veel bedrijven laten afhangen van een ‘triggergebeurtenis’, zoals een factuur die komt te vervallen, of zij voor een bepaalde afnemer een reserve voor dubieuze debiteuren vormen. Hoewel dit van oudsher als een volledig acceptabele praktijk wordt beschouwd, verplicht de nieuwe standaard bedrijven vanaf januari 2018 om voorzieningen te treffen op grond van de hoogte van het volledige verwachte kredietrisico in de debiteurenportefeuille, en niet alleen op grond van de achterstallige vorderingen.”
“Bedrijven zullen bij het berekenen van hun verwachte verliezen met al hun vorderingen en afnemers rekening moeten houden. Het wordt dus van wezenlijk belang dat bedrijven inzicht hebben in de kans dat hun afnemers verzuimen te betalen en in de gezondheid van hun portefeuille als geheel. Wij beschikken over een schat aan informatie en expertise die bedrijven hierbij kan helpen.”
Wat moeten bedrijven invoeren?
Door de overstap van het ‘incurred loss’-model naar het ‘expected trade credit losses’-model voorziet IFRS 9 in een verbetering van de huidige voorzieningen voor kredietrisico’s.
In het ‘incurred loss’-model treffen bedrijven vaak helemaal geen voorzieningen voor vorderingen die nog niet achterstallig zijn. IFRS 9 moet ervoor zorgen dat het risico op verliezen, dat nu eenmaal inherent is aan vorderingen, wordt verantwoord en afgedekt, zelfs als de te verwachten verliezen laag zullen uitvallen.
Wat verlangen deze nieuwe eisen nu precies van bedrijven? Eenvoudig gezegd zullen veel bedrijven hun huidige kredietinformatiesystemen en -processen moeten aanpassen om zo wijzigingen aan te kunnen brengen in de voorzieningen voor oninbare vorderingen. Omdat financiële instellingen in hoge mate aan kredietrisico’s worden blootgesteld, zal dit voor hen een bijzonder grote uitdaging zijn. Voor niet-financiële instellingen is het echter aanzienlijk minder ingewikkeld. Een kredietverzekeraar kan hier goed bij helpen.
Laten we een aantal zaken bekijken waar bedrijven nu mee te maken krijgen om aan de IFRS 9-standaard te voldoen.
De uitdagingen
Een van de grootste uitdagingen waar zowel financiële als niet-financiële instellingen zich voor gesteld zien, is dat deze standaard ‘principle based’ is. De standaard biedt geen duidelijke omschrijvingen of procedures die kunnen worden gehanteerd om eraan te voldoen. Hoewel dit bedrijven de ruimte geeft om zelf te bepalen hoe zij dit het beste kunnen invullen, zullen zij een groot aantal beslissingen moeten nemen met betrekking tot de in te voeren methodologieën. Dit vergt een grote hoeveelheid tijd en middelen voor het bouwen van een model, dat uiteindelijk door accountants goedgekeurd zal moeten worden.
De tweede grote uitdaging waar financiële teams zich voor gesteld zien, is het inwinnen van de juiste soort informatie. Een bedrijf zal bij het beoordelen van de kredietwaardigheid van een afnemer op een aantal verschillende punten letten. Gegevens met betrekking tot het verlies bij toekomstige wanbetaling zullen van belang worden, evenals andere externe risicofactoren, zoals macro-economische ontwikkelingen. Gegevensanalyses zullen voor alle regio’s op eenduidige wijze moeten worden uitgevoerd, waarbij rekening moet worden gehouden met sectorspecifieke factoren en de transparantie en controleerbaarheid van de onderliggende processen moet worden gewaarborgd.
Wanneer aan de gegevensvereisten is voldaan, bestaat de volgende uitdaging uit het inpassen van alle kredietparameters die nodig zijn voor het berekenen van de verwachte verliezen (lees: de voorzieningen voor dubieuze debiteuren) in een model. Een bedrijf kan hierbij uit een aantal verschillende benaderingen kiezen, die elk andere waarden voor de schattingen van de verwachte verliezen kunnen opleveren. De berekeningen die in het model worden uitgevoerd zullen waarschijnlijk worden gesegmenteerd naar regio, sector, producttype of debiteurenrating. Ze moeten controleerbaar zijn en alle gegevens opleveren die nodig zijn voor rapportage onder IFRS 9.
De laatste hobbel bestaat uit het inbedden hiervan als proces in de hele organisatie zodat het spoedig een gangbare praktijk zal worden, zonder dat er hele ‘mini-industrieën’ in het leven worden geroepen om aan de eisen te voldoen. In een wereldwijd opererende organisatie met duizenden klanten, die potentieel over verschillende sectoren en segmenten zijn verspreid, is dit mogelijk het belangrijkste onderdeel, omdat het invoeren van logge of inefficiënte procedures wel eens duur en nadelig zou kunnen uitpakken.
De oplossingen
Het treffen van maatregelen om aan de IFRS 9-standaard te voldoen kan een ingewikkelde zaak zijn. Dit hoeft echter niet per se het geval te zijn.
Kaars Sijpesteijn legt uit hoe het afsluiten van een kredietverzekering en het uitbesteden van incasso een bedrijf kunnen helpen om het hoofd te bieden aan een van de uitdagingen die door de IFRS 9-standaard wordt ingegeven: het treffen van voorzieningen voor oninbare vorderingen.
“Wij spreken dagelijks financieel directeuren van over de hele wereld, en de IFRS 9-standaard hoeft niet de grote hobbel te zijn die bedrijven zich ervan voorstellen. Wij zijn er om te helpen, en onze klanten kunnen profiteren van drie belangrijke elementen van onze dienstverlening. Kredietverzekering, incasso en bedrijfsinformatie kunnen een rol spelen op het gebied van betrouwbare rapportage, prognoses en voorzieningen voor oninbare vorderingen.”
Dat gaat op de volgende manier.
Kredietverzekering: minder risico, meer waarde
Bedrijven die een kredietverzekering hebben afgesloten lopen lagere risico’s. Aan de ene kant omdat ze verzekerd zijn, maar aan de andere kant ook omdat ze voor het berekenen van wanbetalingsrisico’s in het kader van de IFRS 9-standaard gebruik kunnen maken van de debiteurenratings die door Atradius worden opgesteld. Deze combinatie levert een bedrijf tijdwinst op – klanten van Atradius Credit Insurance kunnen meestal via het Atradius Atrium-klantportaal binnen enkele minuten een beoordeling over een afnemer ontvangen – en maakt het mogelijk om kapitaal uit reserves vrij te maken, omdat het risicodragend bedrag door de verzekering aanzienlijk kan worden verlaagd.
Lagere reserves voor dubieuze debiteuren
Op zichzelf betekent een kredietverzekering dat een bedrijf minder reserves voor uitstaande vorderingen hoeft aan te houden. Het risico wordt immers aan de verzekeraar overgedragen, wat de positie van het bedrijf direct versterkt. Samenwerking met een kredietverzekeraar voor het innen van schulden – hetgeen Atradius haar kredietverzekeringsnemers standaard aanbiedt, en onverzekerde bedrijven als een op zichzelf staande dienst – kent echter nog een ander duidelijk voordeel. Als een bedrijf in het verleden aantoonbaar succes heeft gehad met het innen van schulden, dan dalen de ‘verliezen bij wanbetaling’ en is het daarom minder noodzakelijk om reserves voor dubieuze debiteuren aan te houden. Een effectieve incasso-oplossing zorgt er dus voor dat de positie van een bedrijf aanzienlijk wordt versterkt. Het bedrijf zal immers minder reserves voor dubieuze debiteuren hoeven aan te houden.
Bedrijfsinformatie, op de door u gewenste manier
Voor veel bedrijven die maatregelen moeten treffen vormt dit misschien de grootste horde. De diversiteit in regio’s, aanbieders en methodologieën en inconsistente modellen kunnen zelfs de meest behoedzame financieel directeur, die met verschillende datasets te maken heeft die op verschillende parameters zijn gebaseerd, de nodige hoofdbrekens kosten. De buyer ratings van Atradius geven een indicatie van de kans dat een afnemer in gebreke blijft. Dit eenvoudige meetinstrument, dat deel uitmaakt van de kredietverzekeringspolis van Atradius, kan een bedrijf helpen om aan de verplichtingen uit de IFRS 9-standaard te voldoen, dat wil zeggen als een van de factoren die wordt meegenomen in de berekening van verwachte verliezen. Met realtime-informatie over circa 240 miljoen bedrijven wereldwijd levert het integreren van de oplossingen van Atradius in de kennis en verslaggeving van een bedrijf duidelijke voordelen op ten opzichte van de situatie waarin een bedrijf hier alleen voor staat.
Conclusie
Voor bedrijven die op zoek zijn naar een duidelijke en eenvoudige benadering van IFRS 9, een die processen stroomlijnt en lastige keuzes overbodig maakt, heeft samenwerking met een kredietverzekeraar en incassobureau duidelijke voordelen. Uiteindelijk kunnen deze oplossingen leiden tot grote verbeteringen in de methodologie ten aanzien van verwachte verliezen en ten goede komen aan de stabiliteit van het bedrijfsresultaat. Het gebruik van een onafhankelijke externe bron heeft ook als voordeel dat dit de betrouwbaarheid van het hele proces vergroot.
Kaars Sijpesteijn vat het als volgt samen: “Voor financiële teams die een keuze moeten maken uit een grote verscheidenheid aan modellen, methodologieën en aanbieders van over de hele wereld, is onze boodschap helder: praat eerst met ons. Wij hebben wat u nodig heeft. Het mooie van wat wij kunnen bieden is dat wij over de benodigde gegevens beschikken, en dat een bedrijf deze dus vrij eenvoudig voor zijn eigen systemen kan benutten. Wij zullen ons samen met u inspannen om het hele proces te vereenvoudigen, om uw debiteurenvoorzieningen te verlagen, om u tijd te besparen en, bovenal, om u in ieder geval één zorg minder te geven.”
Bron: Atradius.nl
