Nederlandse exporteurs zagen hun omzet in 2023 per saldo niet stijgen. Daarmee is de stijging van 3 procent die zij een jaar eerder hadden verwacht niet uitgekomen en is – op coronajaar 2020 na – sprake van veruit de laagste groei van de Nederlandse export in de afgelopen tien jaar. De prognoses voor 2024 zijn positiever; zo verwachten bedrijven dat de export met gemiddeld 7 procent gaat stijgen.
Hoewel exporteurs optimistischer gestemd zijn dan vorig jaar, zijn hun groeiverwachtingen nog altijd lager dan gemiddeld in het afgelopen decennium (9 procent). Ook krijgt het vertrouwen in het economische klimaat, met een 6,1 als rapportcijfer, opnieuw een magere voldoende. Het vertrouwen staat vooral onder druk door geopolitieke spanningen die het wereldtoneel domineren. De helft van de exporteurs beschouwt dit als grootste bedreiging voor het realiseren van hun doelstellingen. Dit en meer blijkt uit Trends in Export, het jaarlijkse onderzoek van Atradius en evofenedex naar trends, knelpunten en verwachtingen van de Nederlandse export, dat vandaag wordt gepubliceerd.
Voor de meeste Nederlandse exporteurs geldt dat ze over 2024 gematigd positief zijn. Zo verwacht bijna de helft dat hun omzet met 7 procent zal stijgen. “Hoewel de verwachtingen voor 2024 positiever zijn dan vorig jaar, staat het vertrouwen van Nederlandse exporteurs nog steeds onder druk. Een lichtpuntje is dat in 2023 verstoringen in toeleveringsketens en ook de hoge energieprijzen minder vaak worden genoemd als reden voor omzetdalingen”, vertelt Bart Jan Koopman, algemeen directeur evofenedex. “Als het gaat om de positie van Nederland als belangrijk exportland in een veranderende wereld, wordt het thema ‘weerbaarheid’ steeds belangrijker. Door geopolitieke spanningen tekenen zich steeds grotere breuklijnen af in het internationale handelsverkeer. Zo is de positie van Rusland als Europese handelspartner ingrijpend veranderd en ook de spanningen tussen de Verenigde Staten en China zijn onverminderd groot. In dit speelveld moeten Nederlandse bedrijven zich rekenschap geven van de valkuilen en kansen die er in het buitenland liggen, zowel op bekende als nieuwe afzetmarkten.”
Meeste Nederlandse exportomzet afkomstig uit Europese Unie
Europa is en blijft de meest kansrijke regio voor de (middel)lange termijn. Zo beschouwen bijna acht op de tien Nederlandse exporteurs Europa in de komende tien jaar nog altijd als belangrijkste regio. Duitsland (76 procent) is net als in voorgaande jaren onbetwist nummer één als belangrijkste exportbestemming, gevolgd door België (56 procent) en Frankrijk (51 procent). Het Verenigd Koninkrijk (44 procent) is opnieuw de belangrijkste exportbestemming buiten de Europese Unie, gevolgd door de VS (30 procent), Zwitserland (22 procent), Noorwegen (15 procent) en China (14 procent).
Verenigde Staten bovenaan Top 10 verwachte omzetstijgers in 2024
Net als vorig jaar voeren de VS de Top 10 van meest verwachte omzetstijgers in 2024 aan; bijna zes op de tien bedrijven die naar de VS exporteren, verwachten dit jaar een omzetstijging te realiseren. China (42 procent) en Tsjechië (41 procent) staan bovenaan in de lijst van verwachte omzetdalers. Saoedi-Arabië wordt door Nederlandse exporteurs het meest genoemd als land waar zij in 2023 een omzetstijging hebben gerealiseerd. Dat geldt voor maar liefst 65 procent van de bedrijven die handel drijven met het land. Saoedi-Arabië staat daarnaast op de tweede plaats in de Top 10 van verwachte omzetstijgers voor 2024.
Rusland ver bovenaan lijst waar Nederlandse bedrijven zich terugtrekken
Het aantal exporterende bedrijven dat zich in 2022 heeft teruggetrokken uit één of meer buitenlandse markten is met 17 procent lager dan vorig jaar (27 procent), toen veel bedrijven zich vanwege de oorlog in Oekraïne uit Rusland terugtrokken. Ook vorig jaar is Rusland (12 procent) het land waar de meeste Nederlandse bedrijven hun export hebben gestaakt.
Exporteurs opnieuw strikter met betalingscondities
Zes op de tien bedrijven geven aan dat zij in één of meerdere landen betalingsproblemen ervaren. Frankrijk (11 procent), Italië (9 procent) en Spanje (8 procent) staan aan kop als landen waar afnemers in gebreke blijven. Ook in België (8 procent) en Duitsland (5 procent) worden facturen niet altijd tijdig voldaan. “Sinds 2019 zien we dat zo’n drie op de vier bedrijven aangeven elk jaar strikter te zijn geworden met betalingscondities. Zo ondervinden maar liefst drie op de vijf exporteurs in één of meerdere landen betalingsproblemen. Een goede screening van internationale afnemers – zelfs als hier al langer zaken mee wordt gedaan – biedt de mogelijkheid om risico’s te beperken, nieuwe markten te betreden en kansen op groei te benutten”, aldus Tom Kaars Sijpesteijn, algemeen directeur van Atradius.
Bron: Atradius
