Minister Blok moet ingrijpen in de discussie over de onafhankelijkheid van de deurwaarder. Dat zegt Deurwaardersbelangen.nu, die ongeveer 30 procent van de deurwaarderskantoren vertegenwoordigt. De organisatie verwijt de Koninklijke Beroepsgroep voor Gerechtsdeurwaarders (KBvG) dat die weigert op te treden tegen deurwaarders die te nauwe banden met incassobureaus onderhouden.
Met het verzoek aan de minister drijven de deurwaarders een conflict op de spits dat al jaren speelt. Deurwaardersbelangen.nu vindt dat mensen met schulden onvoldoende beschermd zijn tegen deurwaarderskantoren, die deels eigendom zijn van een incassobureau.
Dat incassobureau laat zijn vorderingen incasseren door het deurwaarderskantoor waarin het zelf een aandeel heeft. De deurwaarders in die constructie opereren niet onafhankelijk, zo luidt het verwijt: ze vertegenwoordigen te veel het belang van de schuldeiser.
Evenwicht tussen belangen
Het gaat in de deurwaardersruzie om de ‘ambtelijke macht’. Een deurwaarder is bevoegd om beslag te leggen op bankrekeningen, woningen, auto’s, salarissen en toeslagen. Hij moet daarbij onafhankelijk opereren en dus steeds een evenwicht zoeken tussen de belangen van de schuldeiser en die van de schuldenaar.
Incassobureaus hebben die ambtelijke macht niet. Zij mogen betalingsregelingen treffen en aanmaningen sturen. Veel verder reikt hun arm niet.
“In de praktijk van de schuldhulpverlening blijkt regelmatig dat incassobureaus het op een akkoordje gooien met een deurwaarder, zonder dat de schuldenaar en de schuldhulpverlener daarvan op de hoogte worden gebracht”, zegt Marco Florijn van de NVVK, branchevereniging voor schuldhulp.
“Vorderingen gaan heen en weer. Dat belemmert de vlotte afhandeling van een goede schuldenregeling.” Het zou, zegt Florijn, voor mensen met probleemschulden een groot goed zijn als er strenger wordt toegezien op de onafhankelijkheid van deurwaarders.
In de keten van een schuldvordering schakelt een incassobureau een deurwaarder in, nadat een vordering aan de rechter is voorgelegd. Als de rechter de vordering in een vonnis bekrachtigt, mag alleen de deurwaarder het vonnis uitvoeren (‘het vonnis executeren’).
Hij kijkt wat er te halen is bij de schuldenaar, en moet daarbij steeds afwegen of een executiemaatregel, zoals een beslag op een bankrekening, niet buitensporig is en in verhouding staat tot de te verwachten opbrengst. Bij ieder dossier moet die afweging opnieuw worden gemaakt.
Voor incassobureaus is het interessant om mede-eigenaar te zijn van een deurwaarderskantoor. Op die manier kunnen ze verdienen aan de opdrachten die ze zelf aan de deurwaarder verstrekken. Gevolg is, zegt Deurwaardersbelangen.nu, dat die deurwaarder onder druk staat om een hoge omloopsnelheid te halen. Dat kan betekenen: sneller beslag leggen, in plaats van een voor de schuldenaar billijke betalingsregeling te treffen.
“Wij moeten tegen een opdrachtgever kunnen zeggen: dit gaan wij niet doen,” zegt Hans Groenewegen, voorzitter van Deurwaardersbelangen.nu. “Om welke juridische of sociaal-ethische motivatie dan ook. Er moet niet ergens een aandeelhouder achter ons staan, zoals een incassobureau, die misschien wel tachtig procent van de omzet aanlevert, die zegt van: nou ja, misschien moeten we dat anders doen.”
De verwevenheid van deurwaarderskantoren en incassobureaus bestaat volgens Deurwaardersbelangen.nu omdat de KBvG z’n eigen regels niet handhaaft. Volgens die regels mag een deurwaarderskantoor waarvan een incassobureau aandeelhouder is, van dat incassobureau geen opdrachten aannemen.
Overtreding van de regels
In jaarverslagen van rechtshulpverzekeraar DAS staat beschreven hoe DAS-Incasso opdrachten geeft aan twee deurwaarderskantoren waar de DAS-holding een financieel belang in heeft: LAVG en Van Arkel. Relatief grote kantoren, waar volgens de ledenlijst van de KBvG 19 deurwaarders aan zijn verbonden. Dat zij opdrachten aannemen van DAS, is een overtreding van de onafhankelijkheidsregels. De KBvG treedt er niet tegen op en zegt erover in gesprek te zijn met DAS.
Minister Blok van Justitie benadrukte onlangs nog, in antwoord op kamervragen van Michiel van Nispen (SP), dat de KBvG erop moet toezien dat de eigen onafhankelijkheidsregels worden nageleefd. Bij overtreding van de regels moet de KBvG een klacht indienen tegen de deurwaarder bij de tuchtrechter. Die kan de deurwaarder berispen of schorsen.
Handhaving forceren
De KBvG zegt zich de boodschap van Blok aan te trekken en “de verantwoordelijkheid te voelen”, zo zegt KBvG-voorzitter Wilbert van de Donk. “Of en per wanneer dat leidt tot tuchtklachten, dat kan ik nu nog niet zeggen.”
Deurwaarders.nu wil er niet op wachten en vraagt de minister handhaving van de onafhankelijkheidsverordening te forceren. Dat kan hij doen door een Algemene Maatregel van Bestuur af te kondigen. De minister zegt het verzoek te bestuderen. De SP dringt met nieuwe kamervragen aan op een snelle reactie.
Bron: NOS
