Over de toekomst van het Noord-Amerikaanse vrijhandelsverdrag NAFTA bestaat momenteel grote onzekerheid. Het uiteenvallen of afslanken van het huidige verdrag leidt tot economische verliezen voor alle betrokken partijen. Mexico en Canada zijn dan de grootste slachtoffers; de VS zouden tot 2025 een bbp-verlies hebben van 1 procent. Daarmee zouden de VS de economische baten van het onlangs aangenomen belastingplan teniet doen. Voor Nederlandse exporteurs is het uiteenvallen van NAFTA echter goed nieuws. Zij kunnen hun handelspositie namelijk verbeteren. Zo zou de Nederlandse export over de komende zeven jaar in totaal met 0,9 procent toenemen en in 2019 zelfs 1,5 miljard euro hoger kunnen uitvallen als het verdrag uiteenvalt. Dat schrijven economen van Rabobank in hun vandaag verschenen scenariostudie over de gevolgen van het afslanken of uiteenvallen van NAFTA(Engelstalig).
Canada, Mexico en de Verenigde Staten zijn het Noord-Amerikaanse vrijhandelsverdrag NAFTA aan het heronderhandelen. De Rabobank-economen hebben in twee scenario’s doorgerekend wat de economische effecten zijn als de VS besluiten NAFTA te verlaten (hard NAFTA-scenario) of het verdrag af te slanken (zacht NAFTA-scenario). Rabobank-econoom Hugo Erken: “In beide scenario’s zijn alle partijen het slachtoffer. Afhankelijk van het scenario zal de totale economische groei tot en met 2025 in Canada tussen de 1,3 en 2,0 procent lager uitpakken dan wanneer NAFTA in zijn huidige vorm zou blijven bestaan. Het totale bbp-verlies voor Mexico tot en met 2025 ligt tussen de 2,2 en 2,6 procent. De economische schade voor de VS komt in beide scenario’s tot 2025 neer op ruwweg 1 procent van het bbp.”
Nederlandse exporteurs
Nederlandse exporteurs kunnen daarentegen profiteren van het uiteenvallen van NAFTA, aangezien zij hun relatieve handelspositie kunnen verbeteren. Erken: “Doordat de VS een minder interessante handelspartner worden voor Mexico en Canada, zullen deze landen deels hun bakens gaan verzetten. Een interessante kandidaat om de handelsbanden mee aan te halen is de Europese Unie. Door de aard van de handelsverdragen met de EU verwachten we dat er voor de handel in goederen extra kansen voor Nederlandse ondernemers ontstaan. In het harde NAFTA-scenario laten berekeningen zien dat de Nederlandse export de komende zeven jaar in totaal met 0,9 procentpunt hoger zal uitvallen, met een piek in 2019 waar de export 1,5 miljard euro hoger is. De Nederlandse bbp-groei zou vervolgens in 2019 0,4 procent hoger uitkomen, wat neerkomt op ruwweg 3 miljard euro extra welvaart.”
Hoewel het volgens de econoom koffiedik kijken is in welke exportsegmenten van de Nederlandse economie de meeste kansen ontstaan, geven de huidige exportpatronen met Mexico en Canada enige houvast. Erken: “In 2016 exporteerde Nederland veel geraffineerde aardolieproducten naar Mexico en Canada. Ook is vanuit de chemische industrie veel medicatie aan Canada verkocht, terwijl er vanuit die sector naar Mexico vooral cyclische koolwaterstoffen en stikstofmeststoffen (kunstmest) zijn verscheept. Ook worden vanuit Nederland veel landbouwmachines naar beide landen geëxporteerd, terwijl Mexico ook veel Nederlandse machines in de voedingsverwerking koopt. Maar door het handelsverdrag CETA tussen de EU en Canada, dat september vorig jaar is ingegaan, zullen producenten in de food&agri-sector relatief gezien meer profiteren van de mogelijke toename van de export. Een sterk voorbeeld hiervan vormen de Nederlandse telers van bloembollen. Ook de op hand zijnde vernieuwing van het handelsverdrag tussen de EU en Mexico kan nieuwe kansen bieden, bijvoorbeeld voor de export van vlees, pesticiden en waterzuivering. Wel zijn er ook neerwaartse risico’s. Zo kan het opzeggen van NAFTA door de VS leiden tot turbulentie op de financiële markten. Dit kan Nederlandse investerings- en beleggingsbelangen aantasten.”
Het Noord-Amerikaanse handelsverdrag NAFTA is in 1992 ondertekend en in januari 1994 van kracht geworden. Het verdrag leverde een flinke impuls op voor de handel tussen Mexico, de VS en Canada. NAFTA bouwde de tarieven op goederen helemaal af en verminderde veel non-tarifaire handelsbarrières op zowel goederen als diensten sterk. Overigens verschilt NAFTA van de EU in de zin dat er geen sprake is van een douane-unie. Goederen en personen kunnen zich dus niet ongeregistreerd bewegen tussen de drie landen. Tot slot heeft NAFTA er voor gezorgd dat investeringsbelemmeringen tussen de partnerlanden grotendeels zijn weggenomen.
Bron: Rabobank
