Het traditionele verdienmodel van geïntegreerde energieproducenten en leveranciers staat onder zware druk, zo blijkt uit een onderzoek van PwC onder bestuurders van 53 energie- en utiliteitsbedrijven uit 35 landen.
De opkomst van lokale elektriciteitsopwekking (voornamelijk zon en wind), technologische veranderingen en veranderend consumentengedrag grijpen zodanig in op de decennia oude verdienmodellen, dat ze op termijn niet langer houdbaar zijn. Vooral in Europa is dit proces al volop gaande.
Van de onderzochte energiebedrijven voorspelt maar liefst 94 procent een complete transformatie van hun verdienmodel. Meer dan de helft (57 procent) stelt dat lokale opwek hen dwingt tot aanpassing van het verdienmodel. Ondanks de stevige impact bestempelt ruim 80 procent deze verandering als een kans.
Volgens Jeroen van Hoof, voorzitter van de Europese Energiegroep van PwC, is de groei van lokale opwek in Europa nu nog voornamelijk subsidie gedreven, maar zullen op langere termijn de kosten verder dalen. “De technologische ontwikkelingen staan niet stil.
Zodra bijvoorbeeld vraagmanagement en slimme netwerken op een goedkope manier bereikbaar worden, zal het verdienmodel van de traditionele netbeheerders en de geïntegreerde energieleveranciers verder onder druk komen te staan.”
Lokale opwek gaat volgens Jeroen van Hoof nu al ten koste van de omzet en marges van de traditionele spelers. “Als zij zich niet snel genoeg aanpassen, bestaat de angst dat ze door de komst van nieuwe toetreders in de rol van operator en leverancier van goedkope back-up capaciteit worden gedwongen. Met efficiencyslagen en prestatieverbeteringen kunnen energiebedrijven hoogstens nog tijd kopen.”
Ook de doorbraak van grootschalig nieuwe technieken zet op termijn druk op de verdienmodellen. Dan gaat het bijvoorbeeld om het omzetten van overtollige zonne- en windenergie in gas (methanisatie). Deze techniek, die al kleinschalig mogelijk is, zou in één keer het opslagprobleem van duurzame opwekking kunnen oplossen en daardoor de markt opnieuw fundamenteel veranderen. Overigens bieden deze innovaties ook weer nieuwe kansen voor de sector.
Op de kortere termijn heeft de stap naar duurzame energiebronnen en lokale opwek in Europa echter grote consequenties. Europese gasvoorraden in ondergrondse opslagen zakken – zo kort voor de winter – naar een kritisch niveau. Het risico op black-outs – met name in Europa en Noord-Amerika – neemt volgens de ondervraagde bestuurders sterk toe en subsidies drijven de kosten voor consumenten alsmaar verder op.
De vraag is volgens Jeroen van Hoof of het prijskaartje dat aan de Duitse Energiewende en het Nederlandse energieakkoord hangt aanvaardbaar is voor de consument. “In Duitsland neemt de weerstand bij burgers en bedrijven inmiddels snel toe. De ongebreidelde groei van zwaar gesubsidieerde lokale opwek wordt snel onbetaalbaar.”
Klik hier voor de 13e ‘global power & utilities survey: the impact on the power sector business model’
Bron: APS
