Wanneer iemand schulden maakt, is de regel dat hij of zij die ook weer moet terugbetalen. Als de schuldenaar zijn/haar schuld(en) niet op tijd betaalt, kan deze met een incassobureau of deurwaarder te maken krijgen. De methoden van het incasseren van schulden lopen echter behoorlijk uiteen. Als een incassobedrijf op een harde en agressieve manier schulden incasseert zal de debiteur hiervan niet zelden de dupe zijn.
Uit de cijfers van het Nibud blijkt zelfs dat ruim 62% de ondervraagde bedrijven werknemers met schulden in dienst heeft. 37% van de Nederlandse huishoudens heeft te maken met betalingsachterstanden en 1.4 miljoen huishoudens heeft problematische schulden. Dat is 1 op de 5 huishoudens.
Al jaren wordt er binnen de overheid gediscussieerd over de aanpak van schulden en vooral ook over de lucratieve handel die hieruit is ontstaan. In Nederland kan vrijwel iedereen een incassobureau starten. Een controle op de betrouwbaarheid en integriteit van een incassobureau ontbreekt. Ook is er veelal geen sprake van een duurzame, sociaal verantwoorde aanpak. Behalve de Wet Incasso Kosten (WIK) is er geen specifieke wet- en regelgeving van toepassing waaraan een incassobureau zich moet houden. Gerechtsdeurwaarders zijn wel gebonden aan wettelijke kaders voor de uitvoering van hun taak en ook de kosten die ze in rekening brengen zijn gereguleerd. Voor incassobureaus ontbreken deze kaders en vinden er nauwelijks tot geen controles plaats.
Toetsen sociaal incassobeleid
Steeds meer incassodienstverleners geven aan een sociaal incassobeleid te voeren. Maar is dit ook daadwerkelijk zo en waaruit blijkt dit? Om een incassodienstverlener en diens opdrachtgever bewust te maken van hun sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid is vorig jaar het Keurmerk Sociaal Verantwoord Incasseren (SVI) opgericht. Met een onafhankelijke toetsing wordt aantoonbaar gemaakt dat de betreffende instantie zich daadwerkelijk sociaal inzet en er alles aan doet om de kosten voor de schuldenaar te beperken en vooral om onnodige kosten te voorkomen.
Tijdens de toetsing worden, naast kwalitatieve aspecten, ook de volgende onderwerpen beoordeeld:
- de manier waarop schulden worden geïnd;
- de interne procedures rondom het incasseren van gelden;
- informatieverstrekking aan schuldeiser en schuldenaar;
- het gedrag richting de schuldenaar;
- gekwalificeerd en bekwaam personeel;
- het beleid en de werkwijze van de organisatie ten opzichte van haar sociale maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Voor alle eisen geldt dat het innen van schulden is gericht op het voorkomen van onnodige kosten voor zowel schuldeiser als schuldenaar.
Inmiddels zijn drie instanties getoetst en goedgekeurd door het Keurmerk-SVI. “We zijn momenteel ook in gesprek met bedrijven buiten de incassosector die in aanmerking willen komen voor het keurmerk. Dit zijn bedrijven die een intern sociaal incassobeleid voeren en daarnaast een sociale aanpak eisen van hun incassopartners. Het keurmerk is toegankelijk voor alle bedrijven die zich betrokken voelen bij onze maatschappij en die aantoonbaar willen maken dat zij een sociaal verantwoord incassobeleid voeren. Wij proberen het probleem ook bij de bron aan te pakken. Dat wil zeggen dat juist de opdrachtgever een belangrijkere rol speelt bij het slagen van Sociaal Verantwoord Incasseren.” Aldus Petra Hesseling, oprichtster van het Keurmerk-SVI.
Het Keurmerk-SVI is geen statisch orgaan, de gestelde eisen zijn constant onderhevig aan de veranderingen en ontwikkelingen van de markt en de huidige wet- en regelgeving. Na de goedkeuring vinden tweejaarlijkse controles plaats aan het adres van de keurmerkhouder op het blijvend nakomen van de eisen die het keurmerk stelt. Bij gegronde redenen kan een tussentijdse controle plaatsvinden.
Overheid hecht waarde aan sociaal verantwoord incasseren
De initiatieven van het keurmerk zijn niet onopgemerkt gebleven. In augustus heeft er een constructief verkennend gesprek plaatsgevonden tussen de nieuwe afdeling categorie management Gerechtsdeurwaarders van het Inkoopuitvoeringscentrum-Noord en het Keurmerk-Sociaal Verantwoord Incasseren. IUC-Noord is één van de 20 landelijke inkoopuitvoeringscentra die inkoopdiensten levert aan diverse overheidsinstanties, departementen en ministeries binnen de Rijksoverheid. Categorie management Gerechtsdeurwaarders heeft het Keurmerk-SVI gevraagd hoe zij invulling kunnen geven aan het onderwerp Sociaal Verantwoord Incasseren.
Petra Hesseling: “Wij zijn zeer verheugd dat wij hierin een eventuele rol mogen spelen en daarmee een verandering teweeg kunnen brengen in de huidige cultuur van incasseren. Hoe en op welke wijze deze samenwerking verder kan worden vormgegeven wordt nader onderzocht. In elk geval zijn we enthousiast dat de rijksoverheid open staat voor nieuwe ideeën en dat zij aandacht heeft voor de schuldenproblematiek van de debiteuren.”
Uit de gesprekken met het IUC – Noord blijkt dat ook de overheid zich realiseert dat Sociaal Verantwoord Incasseren in de huidige maatschappij steeds belangrijker wordt en dat zij hierin een voorbeeldrol moet nemen. In de laatste aanbestedingseisen van het Centraal Justitieel Incassobureau is men al begonnen om Sociaal Verantwoord Incasseren op te nemen in de criteria. Het Inkoopuitvoeringscentrum is erop gericht om dergelijke aanbestedingen in de toekomst nóg concreter te maken op het gebied van Sociaal Verantwoord Incasseren. Ook het Rijksincassovisie heeft tevens vastgesteld dat er bij de benadering van de debiteuren door deurwaarders en incassobedrijven aandacht moet zijn voor de schuldenproblematiek van de debiteuren.
Sociaal verantwoord incasseren is een actueel onderwerp. Petra Hesseling wordt regelmatig uitgenodigd door geïnteresseerde instanties om hierover te praten. Zij zal op 4 oktober, tijdens de studie- en faciliteitendag van Deurwaarderscollectief Nederland, een presentatie geven over SVI en de maatschappelijke waarde van het keurmerk. Naast het gesprek met categorie management Gerechtsdeurwaarders (IUC-Noord) hebben, volgens Hesseling, inmiddels ook positieve gesprekken plaatsgevonden met de Stichting Arbitrage Rechtspraak en de Autoriteit Consument en Markt (ACM) over de inhoud en het doel van het Keurmerk-SVI.
Petra Hesseling heeft al ruim 16 jaar ervaring op het gebied van interne, externe en compliance-audits in diverse branches. Sinds 2009 is zij een van de 9 auditoren die erkend zijn door de Koninklijke Beroepsgroep van Gerechtsdeurwaarders (KBvG). Daarnaast maakt ze sinds 2015 deel uit van de bezwaarcommissie van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) als specialist op het gebied van audits en is werkzaam als kwaliteitsadviseur in diverse branches.
Bron: Credit Expo / SVI
