C’est la ton qua fait la musique zegt men zo mooi in Frankrijk. Ik zou me niet uitgedrukt hebben zoals in deze publicatie maar ik verzuchtte al eerder: ook ik heb niet de oplossing.
Het moet me allereerst van het hart dat dit hele verhaal eigenlijk incasso-industrie bashen is. Dat is natuurlijk bon ton (geef de schuldeiser of tussenpersoon de schuld) maar het doet wel afbreuk aan het verhaal. Het manifest verliest de visie van de schuldeiser uit het oog: een verhuurder of een doodgewone leverancier is iemand die gewoon betaald moet worden. In de praktijk negeert men nogal eens hoeveel de huren zouden kunnen dalen als iedereen stipt betaalt.
Hoe vaak incasseert de deurwaarder geen loon, schadevergoeding voor een geweldslachtoffer en ga zo maar door. Denk er eens over na hoeveel ondernemers door debiteuren worden benadeeld en daardoor in de problemen komen!
Het aanbellen door een deurwaarder is een willekeurig getal dat behalve dat het groot is niets bewijst. Beslagen op loon en bankrekeningen zijn een geheel ander verhaal, net als de cijfers over ontruimingen en afsluitingen. Bij ontruimingen zijn gemakshalve vrees ik ook “niet wanbetalers” meegenomen zoals drugs, woonfraude en overlastgevallen, maar dat terzijde. Afsluitingen zijn en blijven een drama maar daar gaat ook wel heel, heel veel aan vooraf als je de regeling kleinverbruikers beziet.
In het regeerakkoord zijn mooie woorden gewijd aan armoedebestrijding: misschien dat men serieus werk maakt van een evenwichtiger incassobeleid van de overheid. Ik ben benieuwd wat er aan geld beschikbaar komt: er is wel veel geld voor belastingverlaging maar niet voor goede schuldhulpverlening en armoedebestrijding. Van partijen als de VVD en D’66 verwacht ik vooral een ikke, ikke houding en het CDA is intussen volledig losgerukt van haar oude christelijke idealen.
Met een ongekend cynisme heeft de politiek de afgelopen jaren taken naar gemeentes geschoven en tegelijk de middelen die daarbij horen drastisch wegbezuinigd, met alle gevolgen van dien. Politiek heeft enkel een geheugen als dat goed uitkomt, ook van dit kabinet verwacht ik in ieder geval geen reflectie. Een belangrijke maatregel in het kader van het verlagen van kosten voert men niet door: verlaging van de griffierechten.
Er zullen altijd schulden zijn, altijd schulden blijven. Demagogie in het manifest zoals de directeur van V&D die op een middag het faillissement rond zou krijgen vind ik nu niet bepaald een sterk argument, al was het maar omdat het gewoon niet klopt. Zo werkt een aanvrage/aangifte niet
Hoe pak je het probleem aan? Een belangrijk instrument is er al: de WSNP die nota bene uit de VS is over komen waaien. Daar zag men al lang geleden in dat een debiteur nuttiger is voor de samenleving als hij/zij een nieuwe kans krijgt. Na invoering in 1998 bleek al snel dat het systeem vervuild werd door mensen die er niet in thuishoren: gedragsproblemen (psychisch of drugs) en mensen die de WSNP zagen als een free lunch: wel daarvoor geldt de kreet tanstaafl! (zoek maar op op google als u dit begrip niet kent). In 2008 is het systeem ingrijpend verbeterd, het is nog niet perfect maar dat zal het ook nooit worden. De potentiële saniet moet diep door het stof en velen komen er genezen uit maar uiteraard niet iedereen.
De WSNP is een zwaar instrument en veel mensen horen een of meer niveau ‘s lager thuis. De kreet stop met het beboeten van armoede klinkt heel sympathiek maar het klopt niet. We “beboeten” het maken van schulden en dat is iets heel anders. Dit punt is een van de weinige goede opmerkingen in het manifest: de overheid zelf verdient een zeer vette onvoldoende in dit verhaal met de eigen graaizucht en extreme griffierechten. Eigen toko eerst merk je bij alles. Toen het LBIO jaren geleden tekort kwam bij de incasso werd de opslag van 10 naar 15% verhoogd en de verhogingen bij het CJIB zijn ook een mooie. De nieuwe regeling voor boetes boven de € 225 (mogelijkheid tot treffen van een regeling) is een stap(je) in de goede richting.
Er zijn dingen fout in incassoland, dat klopt. Dat is niets nieuws, het is zo oud als Methusalem. Maar de instantie die er iets aan kan doet veel te weinig: ACM kom in actie. Als er echt een keer fikse boetes worden uitgedeeld heeft dat een zuiverende werking. Ik ben nu niet bepaald een voorstander van dat Nederlandse Overheidsspeeltje (de bestuurlijke boete) maar het zou mijns inziens wel echt kunnen helpen. In België heeft men het nog grondiger aangepakt en houdt men de schuldeiser verantwoordelijk voor wangedrag van de incassant. Steeds meer schuldeisers stellen eisen aan de incassant en dat leidt tot keurmerken zoals het keurmerk SVI (nee, ik heb het niet, ik noem het enkel).
Grote bedrijven kennen deze weg, de kleine ondernemer zoekt en vindt iemand, of die deugt of niet en daarin heeft de overheid die kan reguleren het tot nu toe enorm laten liggen. Let wel: de WIK kwam er pas toen de tweede kamer het zat was en dreigde met een initiatiefwet te komen. Misschien dat dat nieuwe incassoregister iets wordt, ik ben bang voor een papieren tijger…
Moet het opkopen van vorderingen worden verboden. Nee, want dat zou bedrijven ernstig kunnen hinderen in hun normale bedrijfsvoering. Het is hoe de incassant werkt. Als bedrijven daar scherp(er) op toezien zal dat een zuiverende werking hebben.
Het voorstel voor afschaffing van de marktwerking is een slag in de lucht. Wat men feitelijk bedoelt is het Duitse systeem waarbij er een deurwaarder is voor een bepaald gebied. Uit Duitsland weten we dat dat niet werkt. Let wel: niemand kan verhinderen dat allerlei schuldeisers een debiteur blijven bestoken.
Hoe doet de overheid het eigenlijk: de grootste schuldenmaker van allemaal.
Een staat kan niet echt failliet gaan. Hilarisch was de rechtbank Leeuwarden die in 1965 de staat Nigeria failliet verklaarde, dit werd na verzet door de Staat vernietigd. In de VS gaan staten of steden wel failliet met draconische gevolgen. Trump schoot Puerto Rico te hulp, ten dele met schuldverlichting. Instanties en bedrijven in de VS kregen te horen dat ze een deel van het geld kunnen vergeten. Argentinië wordt al lang dwars gezeten door een Amerikaans fonds dat oud schuldpapier opkocht. Er is geen supranationale organisatie die landen failliet kan verklaren maar de geldmarkt gedraagt zich wel alsof met alle gevolgen van dien voor een land.
De overheid kan het zich als enige veroorloven om op de pof te leven. Bijna iedereen juicht nu al over de belastingverlaging, terwijl je eigenlijk het dak moet repareren als het droog is, zo zegt men dat. Maar ja, het hemd is nu eenmaal nader als de rok.
Bron: De Bloggende Deurwaarder
