Dat het geboortecijfer in de rijke landen afneemt is een belangrijke zekerheid met consequenties. Zelfs als de geboortecijfers in de westerse landen weer sterk zou stijgen, zou het nog twintig jaar duren voor de nieuwe baby`s oud genoeg zijn om aan het arbeidsproces deel te nemen. Er zal zich daarom in de rijke landen onvermijdelijk een scherpe daling van de beroepsbevolking voordoen (alleen massale immigratie zou dit nog kunnen voorkomen).
Er is geen precedent voor een bevolking met meer mensen van boven de pensioengerechtigde leeftijd dan jonge mensen, zoals lang voor de eerste helft van de 21ste eeuw in alle westerse landen het geval zal zijn.
Het aantal mensen dat in organisaties werkte, bleef ten minste tweehonderd jaar lang toenemen. In het westen groeit de bevolking sinds 1400. En van 1700 tot ver na de Tweede Wereldoorlog voltrok de groei zich heel snel. De strategie van organisaties in rijke landen zal vanaf nu echter op een krimpende bevolking moeten worden afgestemd.
Het probleem van een vergrijzende bevolking, waar economen en politici zich over moeten buigen, is niet nieuw. In het Westen is de levensverwachting sinds der achttiende, en zeker sinds de negentiende eeuw toegenomen. De laatste vijftig jaar stijgt de levensverwachting echter sneller dan in de voorgaande honderdvijftig jaar het geval was. En we weten wat we aan het probleem moeten doen! De komende 15-20 jaar zal de pensioengerechtigde leeftijd in het Westen hoger moeten worden. In feite zou de pensioengerechtigde leeftijd niet 67 maar 69 jaar moeten zijn, omdat deze leeftijd wat betreft levensverwachting en gezondheid overeen komt met de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar die in 1936 gold, toen de Verenigde Staten als laatste westerse land een nationaal pensioenplan invoerde.
Is het "links"of "rechts"om de pensioengerechtigde leeftijd te verhogen? Is het "progressief"of "reactionair"om mensen van boven de zestig te stimuleren langer te werken door hen gedeeltelijk vrij te stellen van inkomstenbelasting?
Organisaties moeten zo snel mogelijk beginnen te experimenteren met nieuwe arbeidsverhoudingen en het in dienst nemen van ouderen, en dan met name oudere kenniswerkers. De organisatie die het eerst in slaagt om oudere kenniswerkers in dienst te nemen, vast te houden en productief te maken, zal een groot concurrentievoordeel opbouwen. Deze ouderen zullen noch "leidinggevenden"noch "ondergeschikten"zijn.
Zij zullen geen rang kennen, en bovendien geen "werknemer"zijn in de traditionele zin van het woord; het zal zeker niet gaan om voltijdwerkers die elke dag naar kantoor komen.
Kortom, de terugloop van het geboortecijfer heeft dus politieke en sociale consequenties waar een nieuw kabinet een hoge prioriteit aan moet geven. Omdat de gevolgen voor de economie en het bedrijfsleven gigantisch zijn pleit ik ook in dit kader voor het benoemen van een Minister van Toekomst die dit soort zaken op een geïntegreerde wijze gaat aanpakken.
Riens Meijer geeft op de 6e Credit Expo op woensdag 17 november een inspirerende presentatie met als titel "Nederland in de 21ste eeuw". Mis het niet.
Bron: creditexpo.nl
