De detailhandel begon 2021 met een recordgroei van de internetverkopen van bijna 86 procent in het eerste kwartaal ten opzichte van een jaar eerder. De totale omzet van de detailhandel daalde daarentegen met bijna 1 procent. Binnen de foodsector nam de omzet wel toe, maar de non-foodsector kampte met een forse omzetdaling. Over de omzet in het tweede kwartaal waren de detailhandelaren per saldo optimistisch. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe kwartaalcijfers over de detailhandel.
De omzetdaling van de detailhandel in het eerste kwartaal van 2021 was de eerste afname na 2013. In het derde kwartaal van 2020 piekte de omzetgroei nog. Ook het volume (de omzet na correctie voor prijsveranderingen) nam af, met 2,5 procent. Deze daling is groter dan de omzetdaling, dit betekent dat de prijzen in het eerste kwartaal hoger waren dan een jaar eerder.
Forse omzetdaling non-foodsector
De omzetdaling van de detailhandel in het eerste kwartaal valt toe te schrijven aan de non-foodsector. Daar daalde de omzet met meer dan 22 procent ten opzichte van een jaar eerder, het volume daalde met ruim 24 procent. Vanaf 15 december 2020 sloten veel non-foodwinkels de deuren of was winkelbezoek alleen toegestaan voor het afhalen van bestellingen vanwege de tweede lockdown. Per 3 maart 2021 golden voorzichtige versoepelingen en kon er worden gewinkeld op afspraak met een maximum aantal klanten per winkel.
De omzet van kledingwinkels en winkels in schoenen en lederwaren daalde net als voorgaand kwartaal, met respectievelijk bijna 34 en 28,5 procent. Bij winkels in schoenen en lederwaren daalden de prijzen, waardoor de omzet harder daalde dan het volume. De omzet van winkels in consumentenelektronica nam met bijna een kwart af en onder andere door een omzetdaling bij de bouwmarkten kampten ook winkels in doe-het-zelfartikelen, keukens en vloeren met een dalende omzet. In eerdere kwartalen groeide de omzet van deze sectoren nog. Enkel de drogisterijen behaalden een omzetgroei (+1,4 procent) ten opzichte van een jaar eerder.
De omzet van de foodsector nam in het eerste kwartaal van 2021 juist toe en was bijna 5 procent hoger dan een jaar eerder. Supermarkten behaalden ruim 5 procent meer omzet, terwijl de omzet van speciaalzaken, zoals slagerijen en kaaswinkels, met 2 procent toenam.
Recordgroei internetverkopen
De recordgroei van de internetverkopen van bijna 86 procent begin 2021 is vooral toe te schrijven aan de multichannelers, die zowel via winkels als online verkopen. Bij deze bedrijven is de online omzet meer dan verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder. De omzet van pure webwinkels nam met ruim 59 procent toe. De toename van de totale internetverkopen was ook vergeleken met andere kwartalen sinds de coronacrisis fors. De sterkste toename in 2020 was in het tweede kwartaal, met ruim 55 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Er komen ook steeds meer online winkels. In het eerste kwartaal werden ruim 30 procent meer webwinkels opgericht dan een jaar eerder. Vergeleken met begin 2019 is het aantal nieuwe webwinkels zelfs meer dan verdubbeld.
Minder faillissementen
In het eerste kwartaal van 2021 zijn er in de detailhandel 46 faillissementen uitgesproken. Dit is meer dan een halvering ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder, toen er 97 faillissementen waren. In het laatste kwartaal van 2020 gingen 49 detailhandelsbedrijven failliet. Het merendeel van de gefailleerde bedrijven betrof een bedrijf of instelling, minder dan een kwart was een eenmanszaak.
Detailhandelaren optimistischer over nabije toekomst
Begin april waren per saldo 25,7 procent meer detailhandelaren positief gestemd over de omzetverwachtingen voor het tweede kwartaal van 2021, dan er negatief gestemd waren. Vorig kwartaal waren detaillisten per saldo nog negatief gestemd over de omzetverwachting voor de komende drie maanden. Het saldo wordt bepaald door het percentage positief gestemde ondernemers te verminderen met het percentage negatief gestemde ondernemers.
Ook over het economisch klimaat en de personeelssterkte waren ondernemers binnen de detailhandel optimistischer dan het voorgaande kwartaal. Zo gaat per saldo 12,1 procent uit van een verbetering van het economisch klimaat, voor de personeelssterkte was dit 5,8 procent. Daarnaast verwachten detailhandelaren per saldo meer te gaan investeren in 2021. De laatste drie kwartalen van 2020 gingen detaillisten nog uit van een afname voor het lopende jaar.
Bron: CBS