De politiek wil wanbetaling van zorgpremies hard aanpakken, zonder mensen te raken die echt niet kunnen betalen. Maar het blijkt in de praktijk niet uitvoerbaar om dit onderscheid te maken.
Mensen die hun zorgpremie niet betalen, kunnen betalingsherinneringen verwachten van hun zorgverzekeraar. Zodra de betalingsachterstand is opgelopen tot zes maanden, meldt de verzekeraar de wanbetaler aan bij het Zorginstituut Nederland. Dit neemt dan de inning van de premie over, waarbij deze met 30% wordt verhoogd. Terecht, zegt Arno Rutte (VVD), want freeriders ondermijnen de solidariteit van het systeem. Het boeteregime is ingesteld vanwege de afschrikwekkende werking, maar zorgt er ook voor dat mensen die echt niet kunnen betalen, dieper in de problemen raken. Minister Schippers (Volksgezondheid) en staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken) debatteren met de Kamer over dit dilemma.
Zorginstituut: geen onderscheid niet-willers en niet-kunners
In eerdere debatten over zorgpremiewanbetaling op 4 en 5 maart 2014 leefde Kamerbreed de wens om onderscheid te maken tussen mensen die niet willen en mensen die niet kunnen betalen. Het Zorginstituut heeft onderzocht of dat in de praktijk mogelijk is, maar het blijkt niet uitvoerbaar. Daarom moet de boete zo hoog zijn dat deze kwaadwillenden afschrikt, betoogt Rutte, maar goedwillenden voldoende perspectief biedt. De uitvoering is erop gericht om niet-kunners uit het boeteregime te halen, verzekert Schippers. Klever (PVV) bepleit een individuele aanpak, met controles, de koppeling van databestanden en het slechts verlenen van acute zorg.
Maatregelen om uitstroom te bevorderen
Mensen zouden zo kort mogelijk onder het boeteregime moeten vallen en zo snel mogelijk weer gewoon premie moeten gaan betalen. Schippers komt aan deze wens van de Kamer tegemoet door afspraken te maken met verzekeraars en gemeenten over de uitstroom van bijstandsgerechtigden, bijvoorbeeld door het aanbieden van collectieve verzekeringen. Laat ook andere kwetsbare groepen hieronder vallen, vraagt Bouwmeester (PvdA). Zoals Wajongers en arbeidsongeschikten, suggereert Leijten (SP). Klever vraagt aandacht voor werkenden met een laag inkomen. Dijkstra (D66), Leijten en Bruins Slot (CDA) willen dat de opgelegde boetes (deels) worden gebruikt om de opgebouwde schuld af te lossen.
Preventie belangrijk om instroom te beperken
Door sneller in te grijpen kan voorkomen worden dat mensen in steeds grotere betalingsproblemen komen. Spoor gemeenten en zorgverzekeraars aan om hierbij meer samen te werken, adviseren Bruins Slot en Bouwmeester. Dijkstra denkt dat gemeenten van elkaar kunnen leren door best practices te delen. Klijnsma verzekert dat zij dit stimuleert. Geef zorgverzekeraars een prikkel om wanbetaling te voorkomen, suggereert Leijten, door hen een boete te laten betalen voor wanbetalers die zij aanmelden bij het Zorginstituut. Het valt onder de maatschappelijke verantwoordelijkheid van verzekeraars om bijvoorbeeld betalingsregelingen aan te bieden, vindt Schippers.
De Kamer sprak eerder op 4 en 5 maart 2014 over het wetsvoorstel. Zij stemt 21 april aanstaande over het wetsvoorstel en de ingediende moties.
Bron: www.tweedekamer.nl
