‘Hoewel we goed uit de crisis zijn gekomen door goed beleid en de groei dit en volgend jaar enorm meevalt, geven de nieuwe CPB-cijfers wel reden tot zorgen over de brede welvaart op langere termijn,’ aldus MKB-Nederland en VNO-NCW in een eerste reactie op de nieuwe CPB-cijfers.
Stikstofproblematiek krijgt grip op reële economie
Zo schrijven de rekenmeesters voor het eerst in een speciaal hoofdstuk over de stikstofproblematiek en de grote gevolgen hiervan. Ze signaleren daarbij dat de onzekerheid rondom de uitvoering van het stikstofbeleid slecht is voor het investeringsklimaat. Dit leidt volgens het CPB tot uitstel en afstel van investeringen. De impact op de economie en samenleving (ook op verduurzaming) zal op middellange termijn daadwerkelijk voelbaar zijn. ‘In een tijd waarin we zitten te springen om woningen en mogelijkheden voor mobiliteit is dit zorgelijk,’ aldus de ondernemersorganisaties die hier al langer over aan de bel trekken.
Groei valt mee dit jaar
De economische vooruitzichten voor dit en komend jaar vallen volgens de ondernemersorganisaties mee met een groei van 1,6% in 2023 en 1,4% in 2024. ‘Dit hadden we bij het begin van de oorlog en alle effecten die we toen zagen echt niet kunnen hopen. Tegelijk blijvend de ontwikkelingen ten aanzien van de energiemarkten onvoorspelbaar, zoals het CPB ook terecht signaleert.’
Schamele 1%
In de periode 2027-2031 blijft de groei volgens het CPB steken op een schamele 1,0%. De productiviteit staat daarbij volgens het CPB onder druk door stagnerende bedrijfsinvesteringen. ‘Dit terwijl investeringen de motor zijn van de vernieuwing van onze economie met investeringen in verduurzaming, innovatie, huizen en machines. Dat moeten we op peil houden voor een gezonde economische toekomst,’ aldus de ondernemersorganisaties.
Groei blijven ondersteunen
De overheidsfinanciën zien er komende twee jaar gelukkig nog goed uit volgens de laatste cijfers. Gelet op de magere groeivoorspellingen is het volgens de ondernemersorganisaties wel belangrijk dat het kabinet terughoudend is met nieuwe lastenverzwaringen die investeringen en groei een extra knauw geven. ‘We hebben meer dan ooit groei nodig om de energietransitie en alles wat op ons afkomt te kunnen financieren en in goede banen te leiden.’
Loongroei is en blijft hoog
Zorgen hebben de ondernemers net als het CPB over de toenemende armoede. ‘Door de oorlog en de inflatie moeten we met elkaar –overheid, werkgevers en werknemers– allemaal een stuk van de pijn pakken en zorgen dat niemand kopje onder gaat komende jaren. Dat vraagt verantwoordelijkheid van alle partijen en vraagt voor de komende jaren vooral ook gericht te ontwikkelen maatregelen die de juiste groepen bereiken.
Goed nieuws in dit kader is dat het CPB verwacht dat de lonen aanhoudend zullen blijven groeien door de krappe arbeidsmarkt. ‘We zien dat ook gebeuren in de praktijk met enorme loonstijgingen in sommige sectoren en gemiddelden die we in decennia niet hebben gezien. Onderliggend gebeurt er bovendien nog veel meer buiten de cao’s om waardoor het in de praktijk waarschijnlijk nog veel meer is dan nu zichtbaar wordt in deze cijfers.’ Mede door de stevige loongroei blijft de verdeling van de beloning tussen arbeid en kapitaal op lange termijn gelukkig ook stabiel volgens het CPB.
Bron: CBS
