Meer dan de helft van de ouders betaalt de volledige kosten van kleding, schoenen, en de smartphone van hun kinderen tussen de 12 en 18 jaar. Dit aantal is gegroeid in vergelijking met drie jaar geleden. Toen betaalde 54 procent van de ouders de kosten van de mobiele telefoon volledig, nu is dat 61 procent. Kleding wordt door 56 procent van de ouders volledig betaald, dit was 48 procent. Hetzelfde geldt voor cadeaus: in 2013 betaalde 17 procent van de ouders alle kosten hiervoor, nu is dat 29 procent.
Dit zijn de uitkomsten van het Nibud Scholierenonderzoek 2016 dat mede mogelijk is gemaakt door ING Nederland en het Nationaal Fonds Kinderhulp. Het Nibud houdt al 32 jaar de inkomsten en uitgaven van scholieren in de gaten. Ouders lijken vaker de geldzaken van hun kinderen over te nemen, in plaats van dat ze hun kinderen leren hoe ze zelf hun financiën moeten regelen. Het Nibud vindt dat ouders hun pubers meer zelf achter het ‘financiële stuur’ moeten zetten, in plaats van hun kinderen de rol van bijrijder te geven.
112 euro per maand voor snoep, snacks en uitgaan
Scholieren hebben gemiddeld 112 euro per maand te besteden. Naast geld van hun ouders, verdienen ze ook zelf met een bijbaan. Van de scholieren krijgt 88 procent zakgeld, 38 procent kleedgeld en 47 procent heeft een bijbaantje. Drie jaar geleden hadden ze iets meer te besteden, 118 euro, toen verdienden ze meer met baantjes. Een doorsnee 12-jarige scholier heeft maandelijks 22 euro te besteden. Een 18-jarige bijna 10x zoveel: 206 euro.
Het geld wordt vooral gebruikt voor snoep en snacks, cadeaus en uitgaan. Jongens kopen er ook graag games van en meisjes sieraden en make-up. 80 procent van de scholieren koopt online. De helft van de scholieren gebruikt zijn eigen iDEAL bij online aankopen en 30 procent die van hun ouders. 34 procent zegt dat zij nooit uitleg van hun ouders hebben gehad over hoe zij op een veilige manier kunnen online bankieren.
Alle scholieren hebben smartphone, slechts 20 procent betaalt hem zelf
Alle scholieren tussen de 12 en 18 jaar hebben een smartphone en slechts 20 procent van de scholieren betaalt de verbruikskosten helemaal zelf. De totale gemiddelde verbruikskosten zijn 15 euro per maand. 61 procent van de ouders betaalt deze kosten volledig. In 2013 was dat nog 54 procent. Aan kleding en schoenen zijn de scholieren maandelijks 41 euro kwijt. Slecht 14 procent van de scholieren betaalt zelf alle kleding en schoenen. Drie jaar geleden was dat nog 18 procent. Ook cadeaus betalen de scholieren minder zelf. Gemiddeld zijn ze er maandelijks 9 euro aan kwijt. In 2013 betaalde 17 procent van de ouders alle kosten hiervoor, nu is dat 29 procent.
Invloed ouders op geldgedrag pubers groot
Uit het Scholierenonderzoek blijkt dat scholieren die met hun ouders praten over geld en geholpen worden met budgetteren en sparen, planmatiger met hun geld omgaan. Zij sparen meer en maken vaker een overzicht van de inkomsten en uitgaven. Scholieren die zeggen dat hun ouders het belangrijk vinden dat zij goed met geld leren omgaan, krijgen vaker kleedgeld.
Toch ziet het Nibud dat 30 procent van de scholieren die zakgeld ontvangen, daar geen afspraken over heeft gemaakt. Bij scholieren die zak- en kleedgeld krijgen, heeft 14 procent niet met de ouders gesproken over de hoogte van het bedrag en wat er van dat geld moet worden gekocht. Het Nibud zou graag zien dat meer ouders met hun kinderen afspraken maken over zak- en kleedgeld. Door hun kinderen te helpen bij het plannen en keuzes maken, leren kinderen meer dan wanneer hun ouders de geldzaken overnemen. Zo checken scholieren minder vaak zelf hun saldo als ze merken dat hun ouders dat voor ze doen.
Nibud-directeur Gerjoke Wilmink: “Het is belangrijk dat scholieren al op jonge leeftijd leren planmatig met geld om te gaan. Zo zouden ouders die zak- en kleedgeld geven ook hun kinderen kunnen vertellen wat ze van dat geld moeten doen en welk gedrag ze vrij te besteden hebben. Zo krijgen hun kinderen de kans om te leren omgaan met financiële verplichtingen.”
1 op de 5 scholieren heeft het thuis financieel moeilijk
Een op de vijf scholieren op het voorgezet onderwijs heeft het thuis financieel gezien moeilijk. Zij geven aan dat er bij hun thuis weinig geld is, dat hun ouders vaak zeggen dat ze geld tekort komen of dat ze merken dat hun ouders zich zorgen maken over geld. Deze scholieren hebben per maand gemiddeld minder inkomen, komen vaker geld tekort, vinden dat ze minder goed met geld om kunnen gaan en zijn minder positief over de toekomst.
Ook krijgen deze scholieren minder uitleg over omgaan met geld van hun ouders dan andere kinderen. Daarom pleit het Nibud voor structurele financiële educatie op scholen. Gerjoke Wilmink, directeur Nibud: “We kunnen er niet van uitgaan dat alle ouders daar thuis tijd en aandacht voor hebben.”
Het Nibud vindt het onbegrijpelijk dat nog altijd 41 procent van de scholieren aangeeft dat er nog nooit op school aandacht is besteed aan hoe je met geld moet omgaan. Drie jaar geleden zei 44 procent dit.
Omslagpunt bij 15e levensjaar
Het Nibud ziet een duidelijke tweedeling tussen jonge scholieren tot 15 jaar en de groep van 15 tot 18 jaar. Dit komt vooral doordat 15- en 16-jarigen 2x zo vaak werken als 13- en 14-jarigen. Het inkomen van de 15-plusser schiet daardoor omhoog. Een doorsnee 14-jarige heeft maandelijks zo’n 52 euro te besteden, een 16-jarige bijna 3x zoveel: 145 euro.
Dit zien we terug in het bedrag dat ze maandelijks apart leggen. Scholieren van 13 en 14 sparen maandelijks gemiddeld 26 euro. De 15- en 16-jarigen twee keer zo veel: 51 euro. Ook ziet het Nibud dat 15-plussers veel vaker online bankieren en aankopen doen via internet dan de 15-minners.
Bron: Nibud
