Een hogere energierekening, een hogere zorgpremie en een verhoging van de btw. Iedereen krijgt te maken met hogere uitgaven en toch hebben we in 2019 meer te besteden dan in 2018. Dit blijkt uit de nieuwste koopkrachtberekeningen van het Nibud.
Het Nibud heeft opnieuw alle veranderingen in de huishoudportemonnee voor 2019 in kaart gebracht en ziet koopkrachtveranderingen van -0,8 tot +2,7 procent. Van de 100 meest voorkomende voorbeeldhuishoudens gaan er slechts vier iets op achteruit. Alle andere huishoudens hebben dit jaar meer te besteden dan afgelopen jaar. Het instituut waarschuwt echter wel dat veel huishoudens daar nauwelijks iets van zullen merken omdat het geen enorme stijgingen zijn.
Stijging gemiddeld enkele tientjes per maand
Voor de meeste huishoudens stijgt de koopkracht met enkele tientjes per maand. Het Nibud ziet daarbij uitschieters naar boven en naar beneden. Er zijn huishoudens die er slechts enkele euro’s op vooruit gaan, een enkeling ziet zijn koopkracht met 131 euro per maand stijgen. Zowel de (cao-)lonen als de uitkeringen gaan omhoog. Voor een paar in de bijstand met twee kinderen is de koopkracht per maand 30 euro hoger dan in 2018.
In tegenstelling tot voorgaande jaren gaan nu vrijwel alle gepensioneerden met een aanvullend pensioen erop vooruit. Voor sommige gepensioneerden met een aanvullend pensioen is de stijging forser dan voor anderen. Zij hebben meer profijt van de gestegen ouderenkorting.
Vier van de honderd voorbeelden leveren in
De vier huishoudtypen die een koopkrachtdaling meemaken, gaan er tot 24 euro per maand op achteruit. Bij drie van deze huishoudtypen gaat het om tweeverdieners met kinderen, waarbij één van de partners minder verdient dan het minimumloon. Zij hebben last van een verandering in de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Deze belastingkorting is voor inkomens beneden het minimumloon verlaagd. Het vierde huishouden dat erop achteruit gaat betreft iemand met een prepensioenuitkering (jonger dan de AOW-leeftijd). Dit huishoudtype ondervindt nadeel van het achterwege blijven van de indexatie van de pensioenen en profiteert niet van de stijging van de AOW of de ouderenkorting, omdat daar (nog) geen recht op is.
Prijsstijgingen vallen meer op
Bij deze nieuwste koopkrachtberekeningen heeft het Nibud gerekend met een inflatiecijfer van 2,4 procent. In dit percentage zitten ook de btw-verhoging, de gemiddelde stijging van de lokale lasten en de hogere energierekening. Daarnaast gaat het Nibud uit van een gemiddelde verhoging van de lonen met 2,8 procent. Sommigen zien de loonstijging al direct in januari terug op hun loonstrook, anderen krijgen pas later dit jaar salarisverhoging of krijgen geen verhoging. Dit hangt onder meer af van de cao en de werkgever zelf.
Het Nibud begrijpt dat veel consumenten moeilijk kunnen geloven dat ze erop vooruitgaan. De hogere uitgaven zoals de gestegen zorgpremie en de hogere energierekening zijn sneller zichtbaar dan de inkomensstijgingen die deze hogere uitgaven compenseren. Directeur Arjan Vliegenthart: “Prijsstijgingen vallen meer op. Maar dit jaar dalen de inkomstenbelastingen en stijgen de brutolonen, de uitkeringen én de toeslagen. Hierdoor houden de meeste huishoudens meer geld over dan vorig jaar.”
Alleenstaande met modaal inkomen heeft 44 euro meer per maand
De koopkracht van een alleenstaande met een inkomen van 35.000 euro per jaar (modaal) stijgt met 2 procent. Dit huishouden houdt in 2019 gemiddeld 44 euro per maand meer over dan afgelopen jaar. De Koopkrachtberekenaar op nibud.nl laat zien dat het inkomen met bijna 98 euro stijgt. De gemiddelde uitgaven van dit huishouden stijgen met zo’n 53 euro, onder meer vanwege de hogere ziekenkostenpremie en andere hogere uitgaven zoals energiekosten en boodschappen.
Tweeverdieners rond 1,5 keer modaal met 2 kinderen 33 euro erop vooruit
Tweeverdieners met een inkomen rond 1,5 keer modaal (40.000 en 20.000 euro) en 2 kinderen gaan er afgerond 33 euro op vooruit. Een koopkrachtstijging van 0,7 procent. De Koopkrachtberekenaar laat zien dat hun nettolonen stijgen met 88 en 43 euro. En daarbij stijgt de kinderbijslag met 14 euro. Voor dit gezin stijgen de gemiddelde uitgaven met 112 euro per maand, eveneens vanwege de hogere ziektekostenpremie en de hogere uitgaven aan energie en boodschappen.
Nibud heeft Koopkrachtberekenaar aangepast
Koopkrachtcijfers laten zien hoeveel iemand gemiddeld te besteden heeft in vergelijking met het afgelopen jaar. Het Nibud berekent hoeveel het inkomen stijgt of daalt en haalt daar de gemiddelde uitgaven weer van af. Het Nibud benadrukt dat het om gemiddelden gaat en dat iedereen zelf op een rij kan zetten hoe de inkomsten en uitgaven voor hem of haar persoonlijk wijzigen. Om consumenten daarbij te ondersteunen heeft het Nibud de Koopkrachtberekenaar aangepast. Deze vernieuwde internettool laat zien hoe het inkomen en de uitgaven veranderen. Deze Koopkrachtberekenaar en het Nibud Persoonlijk Budgetadvies helpen mensen die willen weten waar hun geld blijft.
Voorbeeldberekeningen koopkrachtontwikkeling 2019
| Koopkrachtontwikkeling voor 2019 (bedragen netto per maand) | ||
| Procentueel | In euro’s per maand | |
| 1. Paar, twee kinderen, bijstand | 1,3 % | € 30 |
| 2. Alleenstaande, modaal, bruto jaarinkomen € 35.000 | 2,1 % | € 44 |
| 3. Paar, 1 kind, alleenverdiener, bruto jaarinkomen €40.000 | 1,4 % | € 36 |
| 4. Paar, 1 kind, tweeverdiener, bruto jaarinkomens € 25.000 en € 10.000 | – 0,8 % | € – 24 |
| 5. Paar, 2 kinderen tussen 0 en 12, alleenverdiener, bruto jaarinkomen € 75.000 | 0,8 % | € 32 |
| 6. Paar, 2 kinderen tussen 0 en 12, tweeverdiener, bruto jaarinkomens € 45.000 en € 25.000 | 1,3 % | € 65 |
| 7. Alleenstaande oudere, AOW, zonder aanvullend pensioen | 0,9 % | € 14 |
| 8. Paar, AOW-gerechtigd met aanvullend pensioen, bruto jaarinkomen 2 x AOW + € 15.000 en € 10.000 aanvullend pensioen | 0,4 % | € 13 |
Uitgewerkte voorbeeldberekeningen
Hieronder vindt u de uitwerkingen bij deze voorbeeldberekeningen. Daar vindt u ook voor 100 voorbeeldhuishoudens de koopkrachtberekeningen (pdf). De term koopkrachtontwikkelingen staat voor de hoeveelheid goederen en diensten die met het besteedbaar inkomen kunnen worden gekocht in vergelijking met het jaar ervoor.
Download de uitgewerkte voorbeelden (pdf)
Download de 100 voorbeeldhuishoudens (pdf)
Achtergronden bij de berekeningen
De financiële situatie van de voorbeeldhuishoudens is omgerekend naar gemiddelde maandbedragen. Het percentage voor 2019 is ten opzichte van het netto besteedbaar inkomen in 2018 van het voorbeeldhuishouden. Fiscale voordelen, vakantiegeld, kinderbijslag en dergelijke zijn al bij het netto maandbedrag geteld. Bij de bedragen is het Nibud uitgegaan van een inflatie van 2,4 procent. In dit percentage is de btw-verhoging meegenomen, net als de energielasten. Ook de stijging van de ziektekostenpremie is verwerkt in de koopkrachtplaatjes. Verder gaat het Nibud uit van een bruto loonstijging van 2,8 procent. Alle fiscale regelingen van 2018 en 2019 zijn gebruikt. We zijn ervan uitgegaan dat alle toeslagen en inkomensondersteuning waar recht op is, worden aangevraagd en uitgekeerd. Er is geen rekening gehouden met wijzigingen in de bijzondere bijstand of gezondheidssituatie. De hier genoemde huishoudens zijn slechts voorbeelden, waarbij de situatie simpel is gehouden. Er is geen rekening gehouden met specifieke aftrekposten of bijtellingen. In de voorbeelden zijn alleen kosten voor standaard-ziektekosten (zorgpremie en eigen risico) meegenomen. In werkelijkheid gebeurt er natuurlijk veel meer in een huishouden. Promotie, veranderen van baan, (gedeeltelijk) stoppen met werken, werkloos worden, gezinsuitbreiding e.d. zijn gebeurtenissen die veel meer van invloed zijn op het besteedbare inkomen van huishoudens. Als gevolg van het bovenstaande zullen huishoudens zich nooit helemaal herkennen in de hier gegeven voorbeelden.
Bron: Nibud
Gerelateerd nieuws
Nibud (blog): “Koopkracht, hoe zit dat bij mij?“
