Bijna 200.000 huishoudens worden direct en hard geraakt met onnodige regels. Gewone mensen die verder willen op de woningmarkt komen niet aan de bak. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. “Zij kunnen alleen verhuizen als het kabinet groen licht geeft voor een soepele toepassing van de Nibud-normen”, analyseert voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland.
De leen-regels waren ooit bedoeld om woningkopers ‘tegen zichzelf te beschermen’, maar uit het onderzoek van ABF Research blijkt simpelweg niet dat huizenbezitters minder risico’s lopen.
Verhagen: “De strenge Nibud-normen werken niet. Nóg strengere regels zullen ook geen bescherming geven. De grootste gevaren voor de betaalbaarheid van je hypotheek zijn namelijk nog steeds inkomensverlies door echtscheiding, werkloosheid en ziekte. Daar helpen de strikt toegepaste Nibud-normen helaas niet tegen. Het enige dat ze doen, is onnodig veel mensen de toegang ontzeggen tot een hypotheek. Ze zouden daarom versoepeld moeten worden.
Wachtlijsten langer
“Indirect zijn er nog meer kwalijke gevolgen. Want als 200.000 huishoudens niet in aanmerking komen voor een passende hypotheek, blijven ze noodgedwongen in hun sociale huurwoning zitten. Het directe effect is dat minstens een even grote groep daar niet terecht kan. Zij blijven dus nog een hele poos op de wachtlijst staan. En indirect veroorzaakt elke verhuisbeweging weer 3 tot 5 nieuwe verhuizingen. Dus dan is de conclusie schokkend in z’n eenvoud: tussen de 600.000 en 1 miljoen huishoudens zitten klem – en nota bene door regels die geen enkel aantoonbaar nut hebben.”
“Op z’n minst moeten die normen dus versoepeld worden. De grote groep die nu al jaren tussen wal en schip valt, krijgt dan weer kansen. Nu worden ze nog geholpen door de lage rente, maar de prijzen stijgen hard en straks gaat de rente ook weer omhoog. Over één, twee jaar komen starters echt niet meer aan een normale koopwoning, terwijl ze voor huren te veel verdienen. En meer spaargeld meebrengen heeft ook amper effect als de prijzen zo hard omhoog gaan. Kortom, starters worden dus compleet buitengesloten. Daarom is dit hét moment om te versoepelen.”
Perspectief meetellen, energie aftrekken
Hoe ziet zo’n versoepeling eruit? “Je kunt gerichte maatregelen nemen. Mensen met een inkomen tot 30.000 euro netto zouden iets meer kunnen lenen, vooral als ze een woning kopen die heel energiezuinig is. Dat scheelt per maand een fiks bedrag, maar tot op heden zie je dat niet terug in de hypotheek die je aangeboden wordt. De bank mag er geen rekening mee houden. Daardoor alleen al vissen zo’n 50.000 huishoudens achter het net.”
“Ook zou het een heel goed idee zijn om jonge hoogopgeleiden meer te laten lenen. Bijna altijd zie je bij deze groep een forse inkomensstijging, in de eerste jaren van hun werkende leven. Maar als we blijven doen alsof het inkomen op bijvoorbeeld hun 26e altijd op dat niveau zal blijven, dan zit je 22.000 potentiële koopstarters onnodig in de weg. Bij tweeverdieners mag er ook iets meer rekening gehouden worden met het tweede inkomen.
Doorstroming
Levert dat te veel risico’s op? Was dat niet de les van de crisis? Nou, daar mag je grote vraagtekens bij zetten. Zelfs in de grootste crisis op de Nederlandse woningmarkt, bleef de Nederlander zijn hypotheek betalen. Het risico op wanbetaling is in Nederland minder dan 5%. Dat is relatief laag, in internationaal opzicht. Het aantal gedwongen verkopen was ook op het toppunt van de crisis in 2011 opvallend laag: minder dan 0,1% van het totaal aantal verstrekte hypotheken. En dat was allemaal nog zonder deze Nibud-regels. Het is hoog tijd dus, om ze te versoepelen. Honderdduizenden huishoudens kunnen dan eindelijk verder naar een passende woning.”
Bron: Bouwend Nederland
