Een kwart van de huurders in Nederland, ruim 800.000 huishoudens, betaalt zulke hoge woonlasten dat zij te weinig geld overhouden om alle andere kosten voor levensonderhoud te kunnen betalen.
800.000 huishoudens hebben nauwelijks ruimte voor kosten levensonderhoud
Tot deze conclusie komt het Nibud naar aanleiding van het uitbrengen van twee rapporten over woonlasten. Het Nibud maakt zich grote zorgen over deze huurders, voor wie het vrijwel onmogelijk is om inkomsten en uitgaven in balans te houden.
De rapporten wijzen uit dat meer huurders het financieel moeilijk hebben: 50 procent heeft moeite met rondkomen, 40 procent ervaart financiële schaarste en 30 procent heeft betalingsachterstanden. Huiseigenaren in Nederland hebben het financieel gezien makkelijker, slechts 8 procent van de hypotheekbezitters heeft te hoge woonlasten ten opzichte van de normbedragen.
Huurders in sociale huurwoning hebben het moeilijk
Mensen met te hoge woonlasten bevinden zich met name in een sociale huurwoning, waarbij de huur niet hoger dan 710 euro* mag zijn. Het zijn veelal alleenstaanden, mensen met een uitkering en huurders tussen de 25 en 45 jaar. Het Nibud ziet dat zij door de hoge woonlasten flink minder uitgeven aan vrijetijdsuitgaven, vervoer, contributies en abonnementen. En als deze groep te maken krijgt met andere onvermijdbare uitgaven zoals zorgkosten, wordt er ook minder uitgegeven aan essentiële zaken als voeding.
Meer betaalbare huurwoningen nodig
Het Nibud maakt zich grote zorgen en vraagt politiek en woningmarkt om maatregelen te nemen. Directeur Arjan Vliegenthart: “Zolang het ons niet lukt om de basis van de portemonnee op orde te krijgen, lukt het ons ook niet om geldproblemen te verminderen. We hadden niet verwacht dat zo’n groot deel van de huurders in de sociale sector dusdanig hoge woonkosten heeft dat ze in feite financieel gezien klem zitten. Ze kunnen niet kopen, en kunnen ook niet naar een goedkopere woning. Dit is echt een oproep aan politiek en woningmarkt. Zorg voor meer betaalbare huurwoningen. In de sociale huursector is een goede start gemaakt met de invoering van het passend toewijzen. Alleen gaat dat niet ver genoeg. Minima kunnen geen huur van 607 euro inclusief huurtoeslag betalen, en dat gebeurt nu wel. Volgens onze tabellen kunnen zij maximaal 425 euro betalen.”
Daarom adviseert het Nibud dat zowel de vrije als de sociale sector beter rekening houdt met de betaalbaarheid van de huur en op basis daarvan te komen met lagere huren en uniforme verhuurregels.
Geen versoepeling van hypotheeknormen
Huiseigenaren hebben het financieel gezien makkelijker. Van hen heeft 8 procent te maken met te hoge woonlasten. Dit zijn vooral mensen met een relatief laag inkomen. Ook ziet het Nibud dat het kopers beter lukt om voldoende spaargeld apart te leggen. Van de kopers heeft 79 procent meer dan de minimale buffer die het Nibud adviseert.
Onder huurders beschikt 56 procent over de minimale buffer. De oplossing is volgens het Nibud niet dat mensen die geen hypotheek kunnen krijgen – maar wel een hoge huur betalen – toch een huis gaan kopen. “Dat zou een verplaatsing van het probleem zijn,” aldus Vliegenthart. ”Het is juist goed dat de portemonnee van kopers wordt beschermd met duidelijke normen. En die zouden zeker niet moeten worden opgerekt. Belangrijker is het om te kijken naar een betere bescherming van de huurders, zowel aan de inkomsten- als aan de uitgavenkant.”
Verdeling woningmarkt 2018
Bron: WoON 2018
Rapport Hoe gaan mensen om met hoge woonlasten?
Rapport Inkomenscriteria voor huurders
Over de onderzoeken:
Het Nibud publiceert twee onderzoeken over woonlasten: het rapport Inkomenscriteria voor huurders en kopers en het rapport Hoe gaan mensen om met hoge woonlasten?. Voor het rapport Inkomenscriteria voor huurders en kopers (in opdracht van het ministerie van BZK) heeft het Nibud de inkomenstoetsen voor drie soorten markten bekeken: sociale huur, vrije sector en kopersmarkt. Voor de sociale huur en de kopersmarkt bestaan wettelijke inkomenscriteria. Voor de vrije sector geldt dat niet en daarom heeft het Nibud zich in dit rapport gebaseerd op de inkomenstoetsen van tien verschillende verhuurders.
Voor het onderzoek Hoe gaan mensen om met hoge woonlasten? heeft het Nibud gebruik- gemaakt van het Budgetonderzoek 2015 van het CBS. Het Nibud heeft gekeken hoeveel ruimte huishoudens overhouden in hun budget na het betalen van de woonlasten. Onder het begrip woonlasten verstaat het Nibud in dit rapport alleen de huur die aan de verhuurder wordt betaald en alleen de rente en aflossing die aan de hypotheekverstrekker wordt betaald.
*dit bedrag gold in 2015. Het Nibud heeft in het onderzoek gebruik gemaakt het CBS Budgetonderzoek 2015.
Bron: Nibud
