Mensen die spaargeld hebben, planmatig met hun geld omgaan en een geordende administratie hebben, verkleinen de kans om financiële problemen te krijgen. Dit blijkt uit het Nibud-onderzoek Kans op financiële problemen 2016.
In dit rapport zet het Nibud op een rij wat de oorzaken zijn van financiële problemen en waarom iemand te maken krijgt met ernstige problemen in plaats van lichte. In Nederland heeft 45% van de huishoudens moeite met rondkomen. En 40% van de huishoudens loopt achter met zijn betalingen. Een op de vijf huishoudens heeft dusdanig ernstige betalingsachterstanden dat er sprake is van betalingsproblemen, volgens het rapport.
Nibud komt met vuistregels voor gezond financieel gedrag
De bevindingen uit het onderzoek zijn voor het Nibud aanleiding om te komen met de Vuistregels Check, Plan, Spaar. Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat mensen die een geordende administratie hebben, regelmatig hun afschriften checken en spaargeld hebben minder kans hebben om ernstige financiële problemen te krijgen.
Hoogte van het inkomen niet van invloed
De hoogte van het inkomen is niet direct van invloed op het ontstaan van geldproblemen. Hoe mensen in het leven staan en hoe ze met hun geld omgaan wel. Ook iemand met een hoog inkomen heeft een vergrote kans om geldproblemen te krijgen als diegene impulsief met zijn geld omgaat en geen spaargeld heeft.
De kans dat iemand betalingsproblemen krijgt is een samenspel van een aantal factoren. De belangrijkste kenmerken die de kans verhogen zijn:
- een impulsieve houding
- ongeordende administratie
- op de korte termijn gericht
- geen of weinig spaargeld
- geen financiële opvoeding
Hoe minder spaargeld, hoe groter de kans op problemen
Uit het onderzoek blijkt dat 70% van de mensen met betalingsproblemen minder dan 1000 euro spaargeld heeft. Van de mensen zonder betalingsproblemen heeft 30% dit. En mensen die helemaal geen spaarrekening hebben, hebben een vergrote kans om ernstige problemen te krijgen.
Voor het Nibud is deze bevinding aanleiding om het hebben van spaargeld te stimuleren. Het Nibud raadt mensen aan maandelijks in ieder geval 10% van het inkomen te sparen. Uit recent onderzoek (Geldzaken in de praktijk, 2015) weet het Nibud dat 40% van de huishoudens maandelijks een vast bedrag spaart.
Huurhuis, uitkering en opvoeding
Het Nibud ziet ook dat er zaken zijn die kans op geldproblemen vergroten waar mensen zelf minder invloed op hebben. Zo valt op dat mensen in een huurhuis, met een uitkering en zonder financiële opvoeding een vergrote kans hebben op geldproblemen. Deze zaken zijn niet of moeilijk te veranderen. Daarom richt het Nibud zich op, relatief gezien, makkelijk aan te pakken factoren zoals check, plan, spaar.
Nibud-vuistregels voor goed omgaan met geld
Het is voor het eerst dat het Nibud vuistregels voor dagelijks goed omgaan met geld heeft geformuleerd. Met de vuistregels wil het Nibud laten zien wat financieel gezond gedrag is. Het instituut maakt zich zorgen om het hoge aantal mensen dat moeite heeft met rondkomen (45% van alle huishoudens).
Het Nibud verwacht dat mensen met de vuistregels makkelijker aan de slag gaan om hun financiële gedrag aan te passen naar goed omgaan met geld en hierdoor meer grip op hun financiën krijgen.
De Nibud-vuistregels laten zien wat financieel gezond gedrag is:
- Check wekelijks uw saldo en uitgaven
- Plan jaarlijks uw inkomsten en uitgaven
- Spaar maandelijks 10% van uw inkomen
Mensen die planmatig met hun geld omgaan, krijgen minder snel financiële problemen dan mensen die dat niet doen. Het Nibud weet uit onderzoek dat het belangrijk is dat consumenten overzicht over hun inkomsten en uitgaven hebben. Dit kunnen mensen krijgen door minimaal 1 keer per jaar de inkomsten en uitgaven op een rij te zetten in een begroting.
45% van de huishoudens heeft nog nooit zo’n begroting gemaakt. Ook ziet het Nibud in het onderzoek ‘Kans op financiële problemen’ dat van de mensen zonder betalingsproblemen 82% altijd controleert of de rekeningen en afschrijvingen kloppen en de administratie op orde heeft. Bij de mensen met ernstige betalingsproblemen heeft 45% de administratie op orde en controleert 46% de afschrijvingen.
Nibud e-mailcoaching Check, Plan, Spaar
Het Nibud heeft een e-mailcoachingsprogramma ontwikkeld waarin mensen worden begeleid naar financieel gezond gedrag. In drie maanden tijd krijgen mensen per sms en e-mail tips en trucs om de Vuistregels Check, Plan, Spaar onder de knie te krijgen. Ook heeft het instituut bijbehorende stappenplannen en filmpjes gemaakt om mensen te ondersteunen bij het planmatig omgaan met hun geld.
Achtergronden bij het onderzoek
Het onderzoek Kans op financiële problemen 2016 is uitgevoerd met een digitale vragenlijst. De respondenten zijn geworven via het panel van SSI (surveysampling.com). In totaal hebben van 30 juni tot en met 10 juli 2015 1444 respondenten aan dit onderzoek deelgenomen. Het onderzoek geeft een representatieve weergave van de Nederlandse bevolking in de leeftijd 18 tot en met 70 jaar. Een soortgelijk onderzoek heeft het Nibud uitgebracht in 2012.
Bron: Nibud
