Nederlandse exporteurs hebben ondanks de economische recessie hun positieve verwachtingen met ruim 10 procent exportgroei in 2011 vrijwel waargemaakt.
Bovendien zijn zij met een groei van 7 procent voor 2012 minder somber gestemd dan de voorspellingen van het Centraal Planbureau. Zij zijn vooral optimistisch over de kansen die Duitsland biedt. Zo ziet 56 procent van de Nederlandse exporteurs mogelijkheden hun omzet hier te vergroten. Naast dat zij nog steeds kansen zien in Europa, verbreden exporteurs hun blikveld naar landen buiten de Europese Unie. Zo betrad de helft in 2011 nieuwe afzetmarkten en zijn vooral de BRIC-landen een geliefde exportbestemming.
Turkije is en blijft een belangrijke groeimarkt en veel ondernemers hebben in 2012 ook hoge verwachtingen van Indonesië.
Dit en meer blijkt uit de veertiende editie van het rapport Trends in Export, het jaarlijkse onderzoek van Atradius – Nederlands grootste kredietverzekeraar – en exportvereniging Fenedex, dat vandaag is gepresenteerd. Trends in Export 2012 gaat in op de vraag hoe exporteurs aankijken tegen de verschuivingen in economische machtsverhoudingen tussen Europa en Noord-Amerika enerzijds en Azië en Latijns- Amerika anderzijds. Traditioneel gaat driekwart van onze export naar Europa. De groeiverwachtingen voor de EU-landen zijn echter laag en de werkelijke groeimarkten liggen veelal buiten Europa.
De vraag is of het vizier van Nederlandse bedrijven verschuift naar opkomende markten in andere continenten.
Een jaar met twee gezichten
“Een terugblik leert dat 2011 eigenlijk twee gezichten heeft. Waren de groeicijfers in de eerste vijf maanden nog spectaculair, in de tweede helft van het jaar was duidelijk dat de groei van de export vertraagde”, vertelt Bart Jan Koopman, directeur van Fenedex. “We kunnen met een groei van 10 procent terugkijken op een goed exportjaar. De verwachtingen voor 2012 zijn voor de meeste Nederlandse exporteurs behoorlijk positief. Dit is opvallend, omdat de verwachtingen in Europa niet alleen wijzen op krimp in Nederland, maar zelfs in de gehele eurozone, met als zwaartepunt een dalende groei in Zuid-Europa. Mogelijk hangt dit samen met het grote vertrouwen in de Duitse economie waar veel exporteurs talrijke mogelijkheden voor groei zien. Ook is sprake van exportgroei naar de BRIC-landen.”
Ondanks de economische terugval in de tweede helft van 2011 was bij bijna 6 op de 10 bedrijven sprake van een stijgende exportomzet. Bijna driekwart hiervan geeft aan dat een toename van orders van (bestaande) klanten hiervan de belangrijkste oorzaak is. Het betreden van nieuwe exportmarkten, het intensiveren van verkoopinspanningen en verbeterde producten en diensten resulteerden eveneens in een omzetstijging. Bij 10 procent daalde in 2011 de exportomzet ten opzichte van 2010. Net als in de voorgaande twee jaar is economische crisis de meest genoemde oorzaak, gevolgd door een omzetdaling op de belangrijkste exportmarkten. Ook een toenemende concurrentie was aanleiding voor een dalende omzet.
Optimisme ondanks crisis
Hoewel 57 procent van de ondervraagden verwacht dat de exportomzet in 2012 stijgt, is de stemming minder positief dan vorig jaar. Toen verwachtte bijna driekwart een omzetstijging. Hoewel Nederlandse exporteurs erkennen dat deze groei dit jaar waarschijnlijk lager uitvalt, voorspellen zij nog steeds een gemiddelde groei van 7 procent. Deze verwachting ligt op bijna hetzelfde niveau als begin 2010, toen Nederland herstelde van de vorige crisis.
De verwachte exportomzet voor 2012 is bovendien veel positiever dan de prognoses van het CPB, dat met 3,75 procent de groei van de Nederlandse export fors lager inschat.
Binnen de EU verwacht meer dan de helft van de bedrijven exportgroei in Duitsland.
Ook de verwachtingen voor export naar het Verenigd Koninkrijk (43 procent) en Frankrijk (40 procent) zijn positief. Opvallend is het grote aantal ondernemers (40 procent) dat Finland noemt als groeiende exportmarkt. Griekenland voert net als vorig jaar de top 5 van Europese markten aan waarvan exporteurs een omzetdaling verwachten. Dat geldt voor 44 procent van de bedrijven ten opzichte van 25 procent in 2010. Ook de andere PIGS-landen – Spanje, Portugal en Italië – staan in de ranglijst van grootste dalers. Hongarije is het enige Oost-Europese land dat in deze top 5 voorkomt. Buiten de EU is Brazilië de markt waar de meeste bedrijven (57 procent) omzetgroei verwachten. De overige BRIC-landen staan ook in de top 5, aangevuld met Indonesië waar maar liefst de helft van de exporteurs groei denkt te kunnen realiseren in 2012.
Kansen beproeven op nieuwe markten
Uit het onderzoek komt naar voren dat nieuwe markten in Azië minder snel aan belang winnen dan verwacht gezien hun groeiende rol in de wereldeconomie. Voor meer dan de helft van de exporteurs blijft Europa de belangrijkste exportregio. Buiten Azië beschouwen Nederlandse bedrijven vooral Latijns-Amerika en het Midden-Oosten als veelbelovende markten.
Hoewel 32 procent van de ondernemers verwachtte in 2011 nieuwe markten te betreden, heeft maar liefst 47 procent dit daadwerkelijk gedaan. India spant de kroon als nieuwe exportbestemming (11 procent in vergelijking met 5 procent in 2010). Na Rusland (9 procent) beproeven steeds meer ondernemers ook hun kansen in Turkije (8 procent).
In 2012 blijven de BRIC-landen onverminderd populair als nieuwe afzetgebieden, met Brazilië, India en Rusland gezamenlijk aan top (9 procent). Ook de Verenigde Staten en Frankrijk scoren positief met 5 procent. Opvallend is dat BRIC-land China in de top 5 van meeste populaire nieuwe afzetmarkten ontbreekt.
Scherper op betalingscondities
In het onderzoek is sprake van een duidelijke trend dat exporteurs strikter omgaan met betalingscondities. Nog steeds geldt dat meer dan de helft van de bedrijven bovenop het tijdig betalen van hun facturen zit. “Exporteurs geven aan vertrouwen te hebben in bestaande klanten. Als dat vertrouwen er niet is, gebruikt bijna twee derde vooruitbetaling om zich tegen betalingsrisico’s in te dekken. Het aantal ondernemers dat dit van hun afnemers vraagt, is sinds de vorige crisis in 2008 sterk toegenomen. Zo vroeg vóór de crisis nog ongeveer de helft om vooruitbetaling. Ook sluiten steeds meer ondernemers een exportkredietverzekering af”, aldus Bert Bruning, directeur van Atradius Nederland. “Bedrijven hebben geleerd dat ze meer handelsrisico’s lopen in economisch magere tijden. Nu economische groei in de komende jaren uitblijft, zijn bedrijven extra alert op tijdige betaling.”
Bron: Atradius
