In Nederland maken we jaarlijks tot 17 miljard aan kosten in een poging ruim 3 miljard aan problematische schulden te innen. En dat lukt meestal niet. Hier is de schuldafhandeling zo ingericht dat we er vijf tot zes jaar over doen om van de ruim 3 miljard aan problematische schulden maar enkele honderden miljoenen te innen. En gedurende die vijf tot zes jaar die dat duurt zitten de huishoudens waar het om gaat in diepe armoede, wat gepaard gaat met hogere zorgkosten, een groter ziekteverzuim, lagere arbeidsparticipatie, hoger uitkeringsafhankelijkheid en een hogere onderwijsuitval.
Dat blijkt uit het onderzoek “Minder Schade door Schuld” in opdracht van Rabobank. De vraag is dan: hoe kunnen we de kosten van problematische schulden verlagen? Dit kan door schulden vaker te voorkomen en dat is mogelijk, door invoering van een schuldafhandelingsregister en omkering van de bewijslast voor schulden. De grootste verbetering wordt echter gehaald door de schuldafhandeling sterk te versnellen. Van de huidige vijf tot zes jaar, naar twee tot drie jaar.
Versnellen van de schuldhulpverlening moet, omdat we nooit alle problematische schulden kunnen voorkomen. Want wat blijkt? De meeste huishoudens komen in de problematische schulden door pech en overmacht, en valt dus weinig te verwijten. Voor die groep moeten en kunnen we overgaan naar snellere kwijtschelding als de terugbetaalcapaciteit erg laag is.
Het rapport komt daarom met een serie aanbevelingen voor het volgende kabinet waarvan de volgende de belangrijkste zijn:
- Verkort de terugbetalingstermijn bij lage verwijtbaarheid van de nu gebruikelijke 36 tot 60 maanden naar 12 maanden als de terugbetaalcapaciteit laag is;
- Organiseer een laagdrempelig, beslisbevoegde functionaris die snel de verwijtbaarheid kan vaststellen;
- Start een semi-openbaar schuldhandelingsregister voor huishoudens met problematische schulden;
- Gebruik het register om de bewijslast van vorderingen om te draaien;
- Gebruik het register om minnelijke regelingen automatisch verbindend te verklaren als tweederde van de schuldeisers akkoord is;
- Scheid niet-saneerbare schulden van saneerbare schulden en handel deze separaat af, bijvoorbeeld door een alternatieve sanctie.
De maatschappelijke kosten van problematische schulden hangen vooral samen met de duur van afhandeling. De voorgestelde maatregelen zorgen voor een snellere afhandeling van schulden en leiden daarmee tot een flinke verlaging van de maatschappelijke kosten. Deze versnelling is des te belangrijker nu omdat door corona het aantal huishoudens met problematische schulden naar verwachting sterk zal toenemen.
Bekijk en download hier het onderzoeksrapport “Minder Schade door Schuld”
Bron: Argumentenfabriek.nl
