Ondanks dat de financiële positie van 75% van de MKB bedrijven er eind 2008 goed uitzag, is het de vraag of de Nederlandse MKB markt voldoende bestand is tegen de langdurige gevolgen van de economische crisis. De financiële buffers staan onder druk. Dit concludeert Deloitte op basis van het ‘SME Kompas 2009' dat de financiële prestaties van de MKB markt over 2008 in kaart brengt. Uit het SME Kompas blijkt in ieder geval dat de financiële uitgangspositie van 25% van de bedrijven slecht is. Vooral de sector Garagebedrijf sloot het jaar financieel onvoldoende af. Uit het Deloitte onderzoek blijkt verder dat de omzetgroei eind 2008 nagenoeg al tot stilstand kwam. De operationele kosten bleven wel stabiel en het belastingklimaat voor de MKB markt verbeterde sterk.
De meeste MKB bedrijven (75%) hebben hun ‘weerstandsvermogen' de laatste jaren verbeterd. De solvabiliteit, de ratio die inzicht biedt in de financiële buffer van een onderneming, is in 2008 gestegen naar 32 procent (30% in 2006 en 2007). De sector Diensten was eind 2008 het meest solvabel (40%). Vooral ondernemers die midden jaren tachtig startten, zijn financieel sterk. Zij zagen de solvabiliteit in 2008 verbeteren tot 36%.
De MKB markt sloot 2008 af met een positief financieringsratio (126%) dat onder normale marktomstandigheden voldoende is om groei te financieren. Ook de liquiditeitspositie (quick ratio) van de MKB ondernemers was goed. De quick ratio steeg van 136% (2007) naar 140 % in 2008. Volgens Herman Roose, partner bij Deloitte, bieden deze ratio's echter geen garantie voor de toekomst omdat deze kengetallen passen bij economische groei. "Het onderzoek wijst uit dat de omzetgroei eind 2008 al sterk wegviel en deze terugval zet in 2009 verder door. Dit knaagt aan de financiële buffers van de ondernemer en de ratio's – die er in 2008 nog goed uit zagen -worden vervolgens kritisch om externe financiering aan te trekken. Veel MKB ondernemers zijn in het verleden dus (te) optimistisch gefinancierd."
Kwart MKB markt presteert slecht
Een kwart van de MKB markt verkeert eind 2008 in ieder geval in een kwetsbare positie.
Uit het SME Kompas blijkt dat 25% van de MKB bedrijven eind 2008 een negatief solvabiliteitspercentage (tot maximaal -166%) had. Ook heeft 32% van de ondernemers te weinig investeringsruimte (financieringsratio van 100% of lager) en heeft 44% een minder goede tot slechte liquiditeitspositie (quick ratio <100%). Vooral de sector Garagebedrijf heeft het zwaar. De afgelopen jaren leunde deze sector steeds meer op externe financiering. De solvabiliteit daalde van 19% in 2006 naar 15% in 2007 en 11% in 2008.
"Dit brengt hogere financieringslasten met zich mee en bemoeilijkt ook de kredietverstrekking," aldus Herman Roose. "Het is essentieel voor MKB bedrijven om te gaan sturen op de realiteit. Ondernemers zijn van nature namelijk (te) optimistisch.
Een maandelijkse financiële rapportage is nodig om het bedrijf door de moeilijke tijd heen te loodsen. Ook de banken vereisen dit in meerdere mate." Het SME Kompas laat zien dat grotere ondernemingen (> dan 10 medewerkers) over het algemeen een groter beroep doen op externe financiering dan kleinere bedrijven. De MKB bedrijven die al geruime tijd bestaan (>25 jaar) scoren qua resultaat (netto winst) beneden gemiddeld, maar hebben beduidend minder behoefte aan werkkapitaal.
Omzetgroei MKB stagneert
Bijna alle Nederlandse MKB bedrijven zien de omzet in 2008 al dalen (gemiddeld -3,5%). Vooral de sector Detailhandel (-22%) en Horeca (-14.7%) laten een forse terugval zien.
De sector Groothandel vormt de enige positieve uitzondering (+12,3%). De effecten van de economische neergang zijn niet alleen waarneembaar in de omzet maar ook in het kostenpatroon; dat bleef stabiel. Zowel de promotionele kosten (1.2% van de omzet), als de verkoopkosten (2,9% van de omzet), de algemene kosten (1,7% van de omzet) en de huisvestingskosten (6,3% van de omzet) bleven in 2008 relatief gezien vrijwel gelijk aan 2007. De belastingdruk op de Nederlandse MKB bedrijven is de laatste drie jaar aanzienlijk afgenomen. Als gevolg van een tariefverlaging en door verrekening van verliezen over de verschillende jaren, daalde de vennootschapsbelastingdruk sterk van 18.2% in 2006 naar 13.2% in 2008. Een afname van bijna 30% dat het ondernemersklimaat ten goede komt.
De sector Industrie betaalde de meeste vennootschapsbelastingbelasting (15.1%).
Het Deloitte SME Kompas
Deloitte publiceert dit jaar voor het eerst in Nederland het SME Kompas 2009. Dit is een studie onder Nederlandse MKB bedrijven naar de financiële performance over het boekjaar 2008. Voor deze benchmarkstudie heeft Deloitte Nederland tien financiële kengetallen van ruim 2.500 ondernemingen verwerkt. De studie richt zich op starters, jonge ondernemingen en bedrijven die al gedurende een langere periode actief zijn. Een aantal sectoren wordt nader toegelicht: Garagebedrijf, Handel (Groothandel en Detailhandel), Transport en Logistiek, Industrie (Bouw en Metaal) en Diensten (Horeca, Reclame, Vrije Beroepen).
Het SME Kompas is bedoeld om ondernemers inzicht te bieden in de prestaties van hun eigen bedrijf ten opzichte van het gemiddelde in de sector.
Bron: Deloitte.com
