In juli 2023 werd de Faillissementswet gewijzigd om de looptijd van de Wsnp (Wet schuldsanering natuurlijke personen) te verkorten. Hoewel de nieuwe wetstekst enige onduidelijkheden bevatte, heeft een uitspraak van de Hoge Raad eind december 2024 deze vraagstukken opgelost. Deze uitspraak heeft verstrekkende gevolgen.
Volgens de Hoge Raad mag een lopend loonbeslag niet langer belemmerend werken bij het opstarten van een schuldregeling. Hoewel een beslag de beslagleggende schuldeiser bevoordeelt ten opzichte van andere schuldeisers, oordeelt de Hoge Raad dat dit niet aan de schuldenaar mag worden toegerekend. Hierdoor kan een schuldregeling worden opgezet, ongeacht een lopend loonbeslag.
Versoepeling van overgang Msnp naar Wsnp
De uitspraak versoepelt ook de overgang van de Msnp (minnelijk schuldhulpverleningstraject) naar de Wsnp. De periode waarin loonbeslag is gelegd, kan worden meegenomen bij het berekenen van de resterende tijd in de Wsnp. Hiermee breekt de Hoge Raad met eerdere uitspraken van rechter-commissarissen en bestaande jurisprudentie. De NVVK, brancheorganisatie voor schuldhulpverlening, juicht deze ontwikkeling toe.
Door de trajecten Msnp en Wsnp meer op elkaar af te stemmen, wordt de overgang steeds eenvoudiger. De ingangsdatum van de aflossingsperiode kan voortaan terugwerken tot een eerder moment, afhankelijk van de individuele situatie.
Aanleiding voor de uitspraak
In 2023 stelde financieel adviseur Michiel Noordzij, tevens voorzitter van de beroepsvereniging van Wsnp-bewindvoerders, zogenoemde prejudiciële vragen aan het Gerechtshof Den Haag. Dit gebeurde vanwege onduidelijkheden die ontstonden na de snelle invoering van de nieuwe Faillissementswet. Het Gerechtshof legde de vragen voor aan de Hoge Raad, die advies inwonnen bij de Advocaat-Generaal. Uiteindelijk volgde eind december 2024 een baanbrekende uitspraak.
De kernvraag
De belangrijkste vraag was of loonbeslag kan worden aangemerkt als een ‘eerste aflossing’ in het kader van de nieuwe wet. Dit is relevant omdat de verkorting van het Wsnp-traject afhankelijk is van het moment van de eerste aflossing. Hoewel de Advocaat-Generaal oordeelde dat loonbeslag niet als zodanig kon worden gezien, stelde de Hoge Raad dat dit wel mogelijk is. De Raad stelde dat ongelijkheid tussen schuldeisers die door beslag ontstaat, niet voor rekening van de schuldenaar mag komen.
Praktische gevolgen van de uitspraak
De uitspraak maakt duidelijk dat hulpvragers niet meer hoeven te wachten tot een loonbeslag is opgeheven om te starten met een schuldregeling. Toch kunnen rechters in individuele gevallen een eigen afweging maken. Het blijft daarom belangrijk om verzoeken tot toelating tot de Wsnp goed te onderbouwen en expliciet om verkorting te vragen.
Bij de overgang van Msnp naar Wsnp is het essentieel dat dossiers compleet zijn en dat voldaan is aan alle verplichtingen, zoals de afdracht- en inspanningsverplichtingen. Alleen dan kan de overgang soepel verlopen.
Verkorting van de Wsnp-periode
De uitspraak biedt duidelijkheid voor hulpvragers die willen doorstromen van de Msnp naar de Wsnp. Vanaf nu mag de periode vanaf het eerste loonbeslag worden meegeteld bij een verzoek tot verkorting van de resterende Wsnp-periode.
Ook verkorting zonder afloscapaciteit
De Hoge Raad heeft eveneens bepaald dat hulpvragers zonder afloscapaciteit in aanmerking kunnen komen voor een verkorte Wsnp-periode. Hiermee volgt de Raad het advies van de Advocaat-Generaal, die stelde dat onderscheid maken tussen mensen met en zonder afloscapaciteit onrechtvaardig zou zijn.
Vlotte toelating tot de Wsnp
Om een soepele overgang naar de Wsnp te waarborgen, benadrukt de Hoge Raad het belang van een goed gedocumenteerd minnelijk traject. Schuldenaren moeten aantonen dat zij zich maximaal hebben ingespannen om schuldeisers te betalen, overeenkomstig de normen van het traject. De rechter kan afwijkingen in het minnelijke traject meenemen in zijn beoordeling, maar dit hoeft een verkorting van de Wsnp-periode niet in de weg te staan.
Een goede voorbereiding en naleving van verplichtingen, zoals het tijdig voldoen aan de inspannings- en informatieplicht, zijn cruciaal voor een succesvolle toelating tot de Wsnp.
Meer informatie
De volledige uitspraak van de Hoge Raad biedt verdere verdieping en kan als leidraad dienen voor praktijktoepassingen in de schuldhulpverlening.
Bron: NVVK
