KPMG – Brexit, de scenario’s en de gevolgen in beeld

De Brexit komt eraan en veel Nederlandse ondernemingen hebben zich daar nog niet goed op voorbereid. De impact op de bedrijfsvoering kan gigantisch zijn. Daarom is het belangrijk zo snel mogelijk alle Brexit-scenario’s en gevolgen door te nemen en voorbereidingen te treffen.

Er is nog veel onzeker over wat de Brexit precies gaat inhouden. Maar één ding staat vast, zegt Leon Kanters, partner bij KPMG Meijburg & Co: “Wat er ook gebeurt, op 29 maart 2019 treedt het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Dat besluit is niet meer terug te draaien.”

Veel Nederlandse ondernemingen zijn echter nog afwachtend over Brexit. “Ze willen wachten tot duidelijk is wat voor deal er gemaakt zal worden tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk”, vertelt Kanters. “Net als bij de millennium bug en de invoering van de Euro denken ze dat de gevolgen wel meevallen. Maar dat hoeft niet het geval te zijn. Daarom is mijn advies: niet afwachten, maar vandaag nog handelen!”

• NON-Brexit
• Soft Brexit – EER Model
• Soft Brexit – EFTA Model
• Chequers Voorstel
• Douane-unie
• Free Trade Agreement
• No Deal

Alleen als de EU en het VK voor 29 maart 2019 tot een akkoord komen over de uittredingsovereenkomst, en alleen dan, komt er een overgangsperiode tot januari 2021. Dit zal inhouden dat het Verenigd Koninkrijk tot die latere datum nog deel zal uitmaken van de douane-unie en er feitelijk nog niets verandert. Zekerheid over die overgangsperiode is echter pas vlak voor 29 maart 2019 mogelijk. Daarbij bestaat er dus ook een kans dat vanaf die datum per direct alle bestaande regelingen met het VK komen te vervallen.

Een harde Brexit is een reële mogelijkheid waar ondernemingen rekening mee moeten houden. Maar volgens Kanters is dat scenario niet heel waarschijnlijk. “Dit zou het economische verkeer tussen de EU en Groot-Brittannië volledig lamleggen en daar is niemand bij gebaat. Vandaar dat wij dit niet zo snel zien gebeuren. Toch is het verstandig om deze optie wel door te rekenen. Ook het Noorse model is zeer onwaarschijnlijk, omdat het VK in dat geval op vrijwel elk gebied het EU-beleid moet volgen en dat juist de reden was om uit de EU te stappen. Een compromis ligt meer voor de hand. Wat betreft de Brexit-scenario’s gaat het dan dus om het Chequers-voorstel of een soort vrijhandelsakkoord. Hoe dit er uit komt te zien in detail is nu nog niet bekend. Maar in beide gevallen kost vooral het importeren en exporteren van goederen meer tijd en geld.”

De gevolgen van de Brexit zullen voor vrijwel geen enkel bedrijf in Nederland precies hetzelfde zijn. Toch is het dringende advies van Kanters dat elke onderneming die goederen vervoert van of naar het VK de Brexit-checklist voor de supply chain doorloopt; een eenvoudig stappenplan dat inzicht biedt in de Brexit-scenario’s en de gevolgen. “Daarmee simuleer je wat Brexit voor de onderneming betekent en hoe je je vervolgens het beste kunt voorbereiden op wat er komen gaat. Anders is de kans aanwezig dat je te laat bent ̶ met alle kosten, rompslomp en gederfde inkomsten van dien.”

Neem de Intrastat-cijfers van het jaar 2017. Uit deze cijfers blijkt hoeveel en welke goederen u met het VK verhandeld heeft.

Koppel aan deze producten de van toepassing zijnde douanetarieven. Hiermee weet u wat een harde Brexit u extra gaat kosten aan douanerechten, waarin handel wordt gedreven volgens de standaard WHO-tarieven.

De volgende stap is het analyseren van de kosten per transactie. Als bekend is hoeveel zendingen in diezelfde periode van of naar het Verenigd Koninkrijk zijn verstuurd, kunt u de kosten voor non-tarifaire maatregelen zoals douaneafhandelingskosten berekenen. Die cijfers helpen u te bepalen of u deze werkzaamheden zelf wilt doen, of dat het beter is deze uit te besteden aan bijvoorbeeld een douane-agent. Koppel vervolgens deze gegevens met de eventuele bestaande import- en exportstromen en u heeft een totaalbeeld.

Vanaf 29 maart 2019 (of bij een akkoord, na 1 januari 2021) komen er grenscontroles van en naar het Verenigd Koninkrijk. “Dit gaat zonder twijfel voor files zorgen aan de grens”, zegt Ricardo Tülkens, partner bij KPMG. “De levertijden nemen dus toe. Het is belangrijk na te gaan wat dit gaat betekenen voor de supply chain van uw onderneming. Kan het bedrijf zich de extra kosten en vertraging permitteren richting afnemers? Hebben uw leveranciers maatregelen genomen om eventuele leveringsproblemen te voorkomen? Het is goed om daar nu al afspraken over te maken.”

Wie de Brexit-checklist heeft doorlopen, heeft een goed overzicht van de extra kosten die handel met het Verenigd Koninkrijk met zich mee gaat brengen. Nu is het tijd om keuzes te maken.

Tülkens: “Dit is relevant voor elke onderneming die op dit moment zakendoet met het Verenigd Koninkrijk. Als het aandeel in de omzet klein is en er een kans bestaat nieuwe afnemers of leveranciers te vinden binnen de EU, dan is dat zeker het overwegen waard. Zorg dan nu al dat u afspraken daarover maakt.”

“De Brexit is echter ook een kans”, zegt Tülkens. “Een deel van de concurrenten zal zich waarschijnlijk terugtrekken uit het Verenigd Koninkrijk. In dat geval kan het eigen omzetaandeel juist flink toenemen. Een bedrijf zal dan wel moeten investeren, bijvoorbeeld in een eigen distributiekanaal in Engeland.”

Wilt u blijven handelen met het VK na de Brexit? Dan is zaak nu al een aantal zaken te regelen.

In veel gevallen is het verstandig te kiezen voor een AEO-vergunning, ofwel Authorised Economic Operator. AEO-bedrijven kunnen in aanmerking komen voor allerlei vereenvoudigingen bij douaneprocessen. Het totale proces van aanvraag tot afgifte van de AEO-vergunning duurt regelmatig een jaar of langer. Het aantal aanvragen zal door de Brexit de komende maanden flink toenemen. Het is dus belangrijk dit proces zo snel mogelijk in gang te zetten om extra vertraging te voorkomen.

Is het aantal zendingen niet zo groot? Dan is het logisch om de douaneafhandeling uit te besteden bij een dienstverlener zoals een douane-agent. Zelf doen is weliswaar mogelijk, maar is alleen rendabel bij een groot aantal zendingen. Bovendien is daar gekwalificeerd personeel voor nodig, waar op dit moment veel vraag naar is. Daarnaast is een investering nodig in aangiftesoftware en zijn vaak douanvergunningen en een douanenummer (EORI) vereist. De douane zal eisen stellen aan de administratieve organisatie. Kanters van KPMG Meijburg & Co: “Als ik kijk naar mijn eigen praktijk, waarin we bedrijven helpen met exact dit vraagstuk, zie ik dat daar ongemerkt veel tijd in gaat zitten – gemakkelijk enkele maanden. Neem dus ruim de tijd voor het maken van dergelijke keuzes.”