In het juridisch bedrijf is sprake van iets dat met een heel moeilijk woord “informatie-asymmetrie” wordt genoemd.
Aan een kant (de deurwaarder of advocaat) is sprake van deskundigheid, bij de consument of MKB-er is dat vaak niet. Het vervelende is dat het juridisch bedrijf lastig is en vaak heel moeilijk te doorgronden is en daarvoor is dan deskundige hulp nodig. Men stuit ook vaak op anderen die (juridisch) vijandig reageren.
Bijna iedereen krijgt in zijn of haar leven te maken met het juridisch bedrijf. Dat kan zijn in verband met erkenning van een kind, een scheiding, procederen over letselschade dan wel een niet betaalde vordering.
Procederen: het is een proces en een proces kent regels. Zonder regels kan een procedure niet bestaan. Zonder regels is er chaos en geldt het recht van de sterkste. Mao zei: macht komt uit de loop van het geweer. Zo hoort het in een procedure niet te gaan. Gelijke kansen!
Iemand die procedeert heeft 2 bergen te beklimmen; die van de regels van de procedure en van het geschil, in het recht noemen we dat de materie, de inhoud van de procedure. Die materie verandert niet, je kunt procedures wel eenvoudiger maken maar dat zal je niet helpen met de inhoud. Iedere MKB-er die verkoopt op afstand (internet) moet door een doolhof heen waar zelfs de mythologische figuur Theseus in zou verdwalen.
Er zijn in de loop der tijd 2 keer systemen “in de markt gezet” die doe het zelven mogelijk maakten. Vlak na WO II is de zogenaamde betalingsbevel procedure (BB) ingevoerd naar Duits model. De schuldeiser (uit overeenkomst) kon een formulier indienen dat hij bij iedere boekhandel kon krijgen en dat bij het (toenmalige) kantongerecht indienen. Het gerecht stuurde dat op en de debiteur kon dan reageren. Het functioneerde om twee 2 redenen niet:
– de schuldeisers konden hun vorderingsrecht vaak juridisch niet goed formuleren of deden dat onvoldoende waardoor het gerecht de vordering afwees.
– men gaf niet goed of onvoldoende aan wie de debiteur is. De debiteur moet juridisch juist zijn omschreven, dus met de juiste naw gegevens. Die naw gegevens zijn bij een bedrijf nog wel te achterhalen via de Kamer van Koophandel maar bij particulieren gelden strenge privacy regels: een schuldeiser heeft geen toegang tot de persoonsregistratie bij de gemeente. Het gevolg hiervan was de gerechtsdeurwaarder uitvoering weigerde omdat de debiteur niet nauwkeurig was aangeduid.
Bijna tegelijk met de invoering van het huidige BW in 1992 is die BB procedure ingetrokken en vervangen door een product van eigen bodem: de zgn. formulier dagvaarding. Ook dat systeem werkte niet vanwege de meestal fundamenteel gebrekkige juridische kennis van schuldeisers. Men had namelijk veel meer mogelijkheden qua vordering maar dat leverde ook meteen problemen op als men een professionele gedaagde tegenover zich kreeg.
In 2002 werd ook deze procedure geschrapt, mede op dringend verzoek van de rechterlijke macht.
In Nederland begint men nu, afhankelijk van de soort procedure, met een door de deurwaarder uitgereikte dagvaarding of een rechtstreeks bij het gerecht ingediende verzoek, het verzoekschrift. In de plannen van de wetgever bekend als KEI (Kwaliteit en Innovatie rechtspraak) verdwijnen beide figuren en moet men zich via internet via een systeem van formulieren bij het gerecht melden. Daarvoor is een website ontwikkeld met de prozaïsche naam “mijn zaak”’.
Kunt u een dagvaarding enkel door een deurwaarder laten uitreiken, bij mijn zaak heeft u die niet nodig.
Hoe werkt het dan wel? U maakt een account aan en dan gaat u invullen. Via handleidingen krijgt u keuzes voorgehouden en uiteindelijk moet u invullen wat gebeurd is en wat u vordert. Dat laatste is de materie en daar krijg u geen hulp bij. Als u vergeet rente te vorderen zal het systeem u daar niet bij helpen. Juist vanwege die inhoud, dat gedoe heeft u nu een deskundige ingeschakeld.
Waarom helpt de rechter u niet: dat mag hij niet want hij moet onpartijdig zijn, hij mag enkel op de wet en de formaliteiten letten.
U heeft alle velden ingevuld: u bent klaar en u heeft betaald. Let wel: u krijgt een fikse rekening voor uw kiezen in de vorm van zgn. griffierechten. U heeft dan de keuze: u stuurt het stuk dat u vervolgens terugkrijgt naar de debiteur en vraagt hem te reageren. Hoezo denkt U; doet het gerecht dat niet. Nee dus. Dat is uw zaak en als de debiteur niet reageert bent u nog geen stap verder want dan moet het stuk alsnog door de deurwaarder aan de betrokkene worden uitgereikt. De rechter wil namelijk absolute zekerheid dat het stuk de wederpartij heeft bereikt.
Waar zit nu de innovatie want KEI staat voor kwaliteit en innovatie? In de digitalisering. Bijna iedereen zal digitaal moeten gaan procederen dus zeer veel dataverwerking gaan automatisch lopen. Er is natuurlijk weer een uitzondering op de hoofdregel: de gemiddelde consument kan maar hoeft echter weer niet digitaal te procederen. De digitale snelweg begint en eindigt dan bij het gerecht want men moet alles weer op papier gaan versturen. Dus alles uit de sneltrein en weer de boemel in.
KEI heeft wel een voordeel: die digitaliseringsslag maar daar eindigt het dan ook want het onderwerp, de materie is en blijft zeer complex. Daar verandert deze systeemwijziging niets aan.
Als u niet voldoende juridisch onderlegd bent blijft u, ondanks alle “innovatie” afhankelijk van juridische bijstand.
Bron: De Bloggende Deurwaarder
