Het zal je maar overkomen. Een (onder)aannemer werkt op een grote klus in de bouw en krijgt op dag via een curator te horen dat zijn opdrachtgever, een grote BV, failliet is. Dat kan gebeuren, zou je zeggen. Het verhaal krijgt een onaangename wending op het moment dat de failliete BV opgekocht wordt en de volgende dag een doorstart maakt. De opdracht gaat – onder een andere naam – gewoon door alsof er niets gebeurt is. Maar wel zonder betaling van de nog openstaande factuur en nog te factureren werkzaamheden. Dit is in het kort wat in het bedrijfsleven steeds vaker voorkomt en de basis vormde voor de oprichting van Stichting Betalingsachterstandenregistratie. In dit interview spreek ik met mr. drs. Pieter de Haes, voorzitter en Aria Aslani, COO bij Stichting Betalingsachterstandenregistratie.
Stichting Betalingsachterstandenregistratie streeft ernaar het incassoproces effectiever en minder kostbaar te maken. Op landelijk niveau wil het verder de betaalmoraal en het vertrouwen in het zakelijk economisch verkeer in Nederland verbeteren door fraude en het stelselmatig niet-betalen van facturen aan de kaak te stellen.
Wat is de aanleiding geweest voor de opzet van Stichting Betalingsachterstandenregistratie?
Vrijwel ieder bedrijf krijgt vroeg of laat wel te maken met betalingsachterstanden. In een overeenkomst komt men betalingsafspraken overeen, die vervolgens niet worden nageleefd. Het te laat of zelfs helemaal niet betalen van facturen is daarmee in de afgelopen jaren steeds verder toegenomen.
Wanneer de schade per onderneming afzonderlijk wordt berekend is er in de meeste gevallen sprake van kleinere percentages van de omzet die worden misgelopen. Dit terwijl er in sommigen gevallen ook sprake is van gevolgen die de bedrijfscontinuïteit in gevaar brengen en soms zelfs tot faillissement leiden. Tezamen kan al snel gesproken worden van een schadepost die in de miljarden loopt.
In ieder geval werd duidelijk dat de ontwikkelingen bij het (niet) betalen van facturen ongewenst zijn. Vooral wanneer werd gekeken naar de totale maatschappelijke kosten als gevolg van alle betalingsachterstanden in Nederland werd duidelijk dat er actie ondernomen moest worden. Dit heeft ertoe geleid dat in 2014 een tiental ondernemers uit het MKB bij elkaar zijn gekomen om gezamenlijk een bijdrage aan de oplossing voor dit maatschappelijke probleem te bedenken.
Er is veel werk voorafgegaan aan het vinden van de meest effectieve oplossing voor dit probleem. Externe onderzoeksbureaus, deskundigen en marktonderzoeken zijn geraadpleegd bij het vinden van de beste oplossing. Uiteindelijk is geconcludeerd dat het opzetten van een registratiesysteem met waarborgen het meest effectief zou zijn. Daar waar andere sectoren vaak al over soortgelijke registers beschikken, denk o.a. aan de verzekerings-, banken- en telecomsector, bestond zo’n mogelijkheid voor zakelijk Nederland (business to business) nog niet. Dit heeft ertoe geleid dat de Stichting is overgegaan tot het ontwikkelen van het Zakelijke Betalingsachterstandenregister (ZBR).
Wat is de doelstelling van Stichting Betalingsachterstandenregistratie?
De doelstelling van Stichting Betalingsachterstandenregistratie is het verbeteren van de betaalmoraal en het ondernemersvertrouwen. Dit doen we door het aanbieden en mogelijk maken van een effectieve invorderingsprocedure alsmede het beschermen van bedrijven voor hun eigen schuldenlast en voor die van anderen.
Het register werkt als volgt. Klanten kunnen via het online platform onbetwiste facturen indienen, die ondanks diverse herinneringen van de leverancier nog niet betaald zijn. Bovendien kunnen klanten betalingsinformatie en handelsinformatie via ons platform opvragen.
Nadat de openstaande factuur bij Betalingsachterstanden.nl is aangemeld, wordt de schuldenaar er vriendelijk aan herinnerd dat er sprake is van een openstaand bedrag. De achterstand is bij aanmelding nog niet in het register opgenomen en is daarmee op dat moment niet inzichtelijk voor derden.
Het klinkt wellicht tegenstrijdig, maar ons streven is niet om betalingsachterstanden te registreren, maar juist om ze te voorkomen. Er wordt namelijk gestreefd naar een oplossing binnen 14 dagen, waarbij overeenstemming tussen beide partijen bereikt dient te worden.
In ruim 89% van de gevallen wordt er binnen 14 dagen overeenstemming bereikt, waarmee de zaak is afgedaan. Deze methode blijkt niet alleen effectief te zijn, maar draagt bovendien vaak bij aan een positieve voortzetting van de klantrelatie. Komen schuldeiser en schuldenaar er samen niet uit en is er geen grond om aan te nemen dat de vermelding niet juist is, dan wordt de betalingsachterstand opgenomen in het ZBR.
Op deze manier worden betalingsachterstanden zoveel mogelijk voorkomen en in het geval deze toch ontstaan worden zij zo snel mogelijk en tegen een zo laag mogelijk bedrag opgelost. Voor bedrijven die nooit van plan waren te betalen of niet in staat zijn te betalen geldt dat zij uit de anonimiteit worden gehaald, om daarmee derden te beschermen.
Waarom hebben jullie een stichting als entiteit gekozen en wat is het maatschappelijke nut?
De stichtingsvorm is exact waar het Zakelijke Betalingsachterstandenregister voor staat. Een organisatie zonder winstbelang, maar een ideëel doel. Een onafhankelijke organisatie, die zich inzet voor de maatschappij door data-uitwisseling mogelijk te maken. Een initiatief dat is opgezet met als doel het oplossen van een maatschappelijk probleem.
De stichtingsvorm geeft de gebruiker vertrouwen, wat in ons geval zeker gerechtvaardigd is. Zo wordt de verzamelde data nooit gebruikt voor commerciële doeleinden en ziet de stichting zowel schuldenaar als schuldeiser als gelijke partijen.
Het maatschappelijk nut van onze dienstverlening is tweeledig. Voordat registratie plaatsvindt biedt ons platform zowel relationeel als economisch een positieve en effectieve methode voor de schuldeiser om alsnog met de klant tot overeenstemming te komen. Mocht betaling uitblijven en registratie noodzakelijk zijn, dan bewijst het register tevens haar maatschappelijk nut door andere bedrijven te behoeden om met een dergelijke partij in zee te gaan of op zijn minst voorzichtig te zijn en nader onderzoek te plegen.
We zien in de huidige maatschappij ook een duidelijke beweging in de richting van preventie en voorkoming van schulden. Die ontwikkeling is met name in consumentenmarkten zichtbaar, maar ook bedrijven zien langzaam maar zeker steeds meer het belang hiervan in. Ik denk dat we aan het begin zitten van een transitiefase, waarbij de focus zal verschuiven van de achterkant van het incassoproces naar de voorkant van het proces. Uiteindelijk hopen wij met het register bij te dragen aan een economisch betere en meer duurzame samenleving in het belang van alle betrokken partijen.
Wat is het verschil tussen een incassobureau en Stichting Betalingsachterstandenregistratie?
De vraagstelling maakt het onmogelijk om hier een goed antwoord op te geven. Het Zakelijke Betalingsachterstandenregister (ZBR) biedt namelijk bedrijven, waaronder ook incassobureaus, een belangrijke aanvulling op het incassoproces. Het een kan daarmee niet zonder het ander. Het ZBR biedt hulpmiddelen bij het innen van vorderingen, terwijl er gelijktijdig wordt ingezet op preventie.
Verleners van incassodiensten die momenteel aangesloten zijn, gebruiken het Zakelijke Betalingsachterstandenregister als hulpmiddel om sneller en efficiënter te incasseren. Een andere mogelijkheid is het vinden van steunvorderingen, waardoor de positie wordt versterkt. Het sleutelelement van de stichting is dan ook het Zakelijke Betalingsachterstandenregister (ZBR), waarmee informatie wordt verzameld over welke ondernemingen zich schuldig maken aan het (stelselmatig) onbetaald laten van facturen. Het aanbieden van deze informatie zorgt ervoor dat derden worden beschermd voor potentiele risico’s, waarmee de stichting voornamelijk inzet op preventie. In combinatie met de aangesloten incassobureaus werken wij daarmee samen aan het maatschappelijk verantwoord incasseren.
Wie kunnen van het platform gebruik maken?
De dienstverlening is zuiver gericht op de zakelijke markt (business to business (b2b). Alle processen zijn volledig geautomatiseerd, cloud-based en online toegankelijk. Toch is het register niet toegankelijk voor iedereen. Gegevens zijn slechts inzichtelijk voor de zakelijke markt, waarbij registratie tevens is vereist. Ter waarborging van de in- en uitvoer van informatie worden bedrijven die zich aansluiten onderworpen aan een verificatieproces. De informatie in het register is en blijft van en voor het bedrijfsleven zelf, terwijl de stichting de randvoorwaarden voor gebruik bewaakt en toezicht houdt op het register zelf.
Aan welke voorwaarden moeten voldaan worden om een betalingsachterstand in te dienen? Hoe voorkom je eventueel misbruik?
Het is van uitermate groot belang dat misbruik van het platform wordt voorkomen. Om dit te voorkomen zijn er voorwaarden opgesteld. Dat zijn voorwaarden die mede dienen ter bescherming van de positie van de schuldenaar.
Ten eerste wordt de schuldeiser expliciet gevraagd of de factuur onbetwist is. Dit is een belangrijke voorwaarde om een achterstand überhaupt in behandeling te kunnen nemen. Ten tweede kunnen alleen facturen ingediend worden waarvan de vervaldatum is overschreden met ten minste 30 dagen. Verder moet de schuldeiser aangegeven dat er zelf pogingen zijn ondernomen om de vordering betaald te krijgen. Daarnaast verifiëren wij deze gegevens bij de schuldenaar voordat deze data openbaar worden gemaakt.
Ook zijn er diverse maatregelen doorgevoerd waarbij wederzijdse controle zorgdraagt voor de correcte invoer van gegevens. Zo zijn er toetsingen geïmplementeerd die gegevens vergelijken met die uit de databases van de Handelsregister (KvK) en de Belastingdienst (Vies database). De naam en adresgegevens van de schuldenaar worden in de database van de Kamer van Koophandel op correctheid gecontroleerd en in het geval van afwijkingen wordt de schuldeiser verzocht hier een toelichting op te geven. Mocht de schuldeiser zich niet aan deze voorwaarden houden, dan heeft de schuldenaar altijd de gelegenheid om bezwaar bij de stichting in te dienen. Uiteraard moet een bezwaar wel voorzien zijn van de noodzakelijke bewijsvoering. Het voorkomen van iedere vorm van misbruik is een utopie, maar door de gehanteerde voorwaarden, een actieve handhaving en een systeem waarin bezwaar en beroep door de schuldenaar mogelijk is wordt er in ieder geval alles aan gedaan om misbruik uit te bannen.
Wat betekent het als een bedrijf in jullie systeem geregistreerd wordt? Hoe verwerken jullie de data?
Een registratie in het Zakelijke Betalingsachterstandenregister betekent dat het desbetreffende bedrijf een of meer facturen heeft die de betalingstermijn al meer dan 44 dagen hebben overschreden. Wanneer een gebruiker een rapport opvraagt van dit bedrijf zal er een overzicht van de geregistreerde achterstanden worden verstrekt, waarbij het factuurbedrag, vervaldatum van de factuur en het referentienummer worden weergeven. De eigenaar van de factuur is altijd geanonimiseerd.
Daarnaast worden bijvoorbeeld betalingservaringen, informatie uit het Handelsregister en het Insolventieregister tot een advies verwerkt. Hierbij wordt bijvoorbeeld ook rekening gehouden met bestuurders die onlangs betrokken waren bij het faillissement van een eerdere onderneming of een andere onderneming besturen met hoge schulden. De kans op wanbetaling is in dergelijke gevallen immers groter dan normaal. Tot slot worden er geen adviezen met betrekking tot kredietlimieten verstrekt. Daarvoor dienen bedrijven zich te wenden tot de desbetreffende kredietinformatieleveranciers, die hierin gespecialiseerd zijn.
In het Zakelijke Betalingsachterstandenregister (ZBR) wordt geen historie bijgehouden van achterstanden die reeds ingelost zijn. Hiermee wordt de schuldenaar allereerst een tweede kans gegeven, terwijl hij tegelijkertijd gemotiveerd wordt om over te gaan tot betaling ofwel het treffen van een betalingsregeling. Dit leidt er immers toe dat de registratie uit het ZBR wordt verwijderd.
Jullie dienstverlening wordt aangeboden tegen zeer geringe kosten. Hoe kan dit uit?
De rapporten uit het Zakelijke Betalingsachterstandenregister worden samengesteld uit data die door Nederlandse ondernemingen worden verstrekt. Het register fungeert als platform en kent voornamelijk geautomatiseerde processen. Verder heeft de stichting een maatschappelijk doel en behoeft het geen winst te genereren. De winst die wordt gegenereerd wordt opnieuw geïnvesteerd in het behalen van de doelen. Deze elementen zorgen ervoor dat de kosten zo laag mogelijk kunnen worden gehouden.
Wij werken daarentegen wel met gezonde passie en enige urgentie aan het behalen van het doel. Het opzadelen van de gebruiker met hoge kosten zou er echter voor zorgen dat er een drempel ontstaat, waardoor het maatschappelijk probleem alsnog onopgelost blijft. Om ervoor te zorgen dat er daadwerkelijk positieve veranderingen gaan optreden is het noodzakelijk om tegen lage tarieven te opereren. Hiermee wordt ieder bedrijf, zowel groot als klein, verwelkomd om deel te nemen aan de positieve ontwikkelingen die het zakelijke landschap te wachten staat.
Hoe zit het met de veiligheid en privacy van de data?
Hier wordt de grootste zorgvuldigheid betracht. Het gaat immers om gevoelige persoons- en bedrijfsgegevens en om die reden zijn er serieuze maatregelen getroffen om deze tegen iedere mogelijk inbreuk of lek te beschermen.
Zo worden de gegevens bijvoorbeeld te allen tijde geanonimiseerd verwerkt en opgeslagen op onze servers. Daarnaast worden bedrijfsgegevens en betalingsachterstanden afzonderlijk van elkaar opgeslagen, zodat deze in ieder geval niet aan elkaar gelinkt kunnen worden. Verder zijn onze processen dusdanig ingericht dat er wordt voldaan aan de strengste normen, zoals die gelden voor de ISO 27001-normering. Hiermee voldoet het register aan alle gestelde privacy normen.
Hoe reageren bedrijven op jullie initiatief?
De bedrijven die het Zakelijke Betalingsachterstandenregister gebruiken reageren zeer positief. Naar aanleiding van de feedback die wij in de afgelopen tijd hebben ontvangen, is het mogelijk geweest om het platform door te kunnen ontwikkelen waarbij veel verbeteringen hebben plaatsgevonden. Hierdoor zijn kinderziektes verleden tijd en voldoet het platform zelfs al aan de strenge vereisten uit de toekomstige privacywetgeving. Wij merken op dat de oude gebruiker de verbeteringen waardeert en de nieuwe gebruikers al snel bekend raken met de mogelijkheden van het register.
Voor de grotere ondernemingen geldt dat deze ons nog onvoldoende kennen. Het komende jaar zal er daarom ingezet worden op de grote ondernemingen en het overtuigen van de toegevoegde waarde die het register aan hen kan bieden. Niet alleen op het gebied van efficiënte bedrijfsprocessen, maar vooral ook op hetgeen maatschappelijk gezien het meest verantwoord is.
Wij hopen dat op basis van mond-op-mondreclame voldoende naamsbekendheid wordt verkregen. Dit blijkt ook uit reeds bestaande relaties met enkele grote ondernemingen, die positief zijn over het gebruik van het register. Door het grote aantal klanten waar zij zaken mee doen raakt het register al snel bekend bij vele verschillende bedrijven. Daarnaast beschikken wij over een enorm gemotiveerd team, waarmee we het platform verder in de markt zullen zetten.
Pieter de Haes, voorzitter Stichting Betalingsachterstandenregistratie
Wilt u meer weten? Stichting Betalingsachterstandenregistratie is als exposant aanwezig op Credit Expo 2017 op donderdag 2 november aanstaande in Nieuwegein. U vindt Stichting Betalingsachterstandenregistratie bij standnummer NB.32. Mis het niet! Klik op de button hieronder om u direct kosteloos aan te melden als bezoeker.
Bron: Credit Expo
