Financiering van werkkapitaal lijkt steeds meer in de belangstelling te staan. Diverse initiatieven op dit gebied zijn de laatste tijd in de markt gelanceerd, teneinde de vraag en aanbod naar en van werkkapitaal en liquiditeit efficiënter en transparanter te maken.
Supply chain finance staat aan de basis van de meeste van deze initiatieven. In dit interview spreek ik met Michiel Steeman, expert en onderzoeker op het gebied van supply chain finance, over de laatste ontwikkelingen en onderzoek op dit gebied.
Kun je kort iets over je achtergrond vertellen?
Michiel: “Ik ben als lector Supply Chain Finance verbonden aan de hogeschool Windesheim. Ik stuur daar een groep van zes onderzoekers aan, die zich permanent met dit onderwerp bezighouden. We werken nauw samen met grote bedrijven als Heineken, Philips en Unilever, maar ook met het ministerie van Economische Zaken, om zo dit thema verder op de kaart te zetten. Daarnaast ben ik partner bij inChainge, waar ik managementsimulaties heb ontwikkeld om mensen te trainen op het gebied van supply chain management.”
Kun je uitleggen wat supply chain finance inhoudt?
Michiel: “Supply Chain Finance (SCF) is een samenwerkingsvorm tussen verschillende partijen in de handelsketen, met als doel om de kosten omlaag te brengen en de risico’s (van het zakendoen) te reduceren. Anders gezegd: grote bedrijven zoeken stabiliteit in hun keten en gaan zich steeds vaker bemoeien met de wijze waarop hun keten gefinancierd is. Hierbij gaat het zowel om de eigen financiering als om de financiering van hun leveranciers. Wanneer grote bedrijven leveranciers helpen om hun financiering goedkoper te maken, kunnen leveranciers investeringen doen die uiteindelijk deze grote bedrijven ook weer ten goede komen.”
Wat heeft je ertoe aangezet om je in supply chain finance te specialiseren?
Michiel: “Ik ben jarenlang werkzaam geweest in de bancaire wereld, waarbij ik me vooral bezighield met productontwikkeling voor leasing en factoring. Ik ontdekte dat grote bedrijven meer vormen van financiering nodig hadden om hun keten te ondersteunen. Wat ik eerst binnen de bank deed, ben ik gaan voorzetten in mijn rol bij Windesheim, waarbij mijn voorkeur uitging om dit samen met bedrijven te doen.”
Je hoort ook wel eens dat SCF een methode is om de balans van (aanbiedende) bedrijven te verkorten. Wat is jouw mening daarover?
Michiel: “De essentie van SCF heeft mijns inziens weinig te maken met balansverkorting. Het inzetten van SCF om een eenzijdige verlenging van de betaaltermijn voor je leveranciers te ‘compenseren’, is in mijn ogen geen goede aanpak. Dit gebeurt soms wanneer het instrument ‘reverse factoring’ wordt ingezet. SCF kun je echter ook strategisch inzetten door leveranciers juist te voorzien van liquiditeiten. Bij bedrijven als Heineken, Philips en Unilever, die al een aantal jaren ervaring hebben met SCF, zie je dat zij SCF steeds meer strategisch inzetten, waarbij het niet uitsluitend om facturen maar ook om voorraden en andere zaken gaat. ”
Hoe zit het met de kosten van een SCF programma en waar liggen de uitdagingen?
Michiel:”Vanuit de afnemer is één van de grootste uitdagingen om snel goedkeuring te kunnen geven aan een ontvangen factuur. Om dit te kunnen doen zul je mogelijk je purchase to pay processen moeten aanpassen en dat vergt een investering van de afnemer. Een ander aspect ligt bij de kosten van aansluiting van kleine leveranciers. Als een leverancier bijvoorbeeld maar één keer per jaar aan een grote afnemer factureert voor een bedrag van laten we zeggen 50.000 euro, dan zijn de kosten voor aansluiting bij een SCF programma (van de afnemer) relatief hoog in vergelijking met een leverancier waar de afnemer voor bijvoorbeeld 1 miljoen euro of meer inkoopt. Verder speelt ook de financiële intermediair (zoals een bank) een rol. Hoe hoger het (jaarlijkse) transactiebedrag van een leverancier, hoe meer de intermediair daaraan kan verdienen. Anders gezegd, bij leveranciers die een lage inkoopwaarde vertegenwoordigen zijn de onboardingkosten relatief hoog ten opzichte van de opbrengsten. Dat zorgt er dus voor dat de intermediairs en afnemers de ondergrens voor deelname aan een SCF programma vaak relatief hoog zetten, waardoor kleine leveranciers vaak buiten de boot vallen.”
Dus als ik het goed begrijp mogen of kunnen niet-strategische of kleine leveranciers geen gebruik maken van een SCF faciliteit van een grote afnemer?
Michiel: Dat is juist. Wat wij willen bewerkstelligen is dat niet-strategische leveranciers wel gebruik kunnen maken van een SCF faciliteit. Grote bedrijven houden dit op dit moment tegen, omdat er extra operationele kosten aan verbonden zijn en aansluiting dan niet rendabel is. Via het “Betaal me nu” initiatief spreken we grote bedrijven aan op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. We bespreken met deze afnemers om kleinere leveranciers (die voor minder dan bijvoorbeeld 50.000 euro per jaar leveren) sneller te betalen. Dit is ook in lijn met de European Payment Directive. Voor grotere leveranciers is er meer flexibiliteit. Als afnemer kan je dan wel langere betaaltermijnen afspreken, maar zorg dan ook meteen voor snelle goedkeuring van de factuur (5-10 dagen), zodat de leverancier de levering normaal kan financieren op basis van de goedgekeurde factuur. Met de hele grote leveranciers (inkoopwaarde van meer dan 1 miljoen euro) kun je individuele afspraken maken. Verder gaat het er ons ook om dat grote afnemers druk uitoefenen op de dienstverleners om SCF toegankelijker te maken voor kleine(re) leveranciers. Als grote bedrijven aan dit initiatief mee willen werken, vragen we ze om deze gedachtegang te onderschrijven.”
Hoe reageren grote bedrijven op het Betaal me nu initiatief?
Michiel: “We hebben gesprekken gevoerd met de top 20 bedrijven in Nederland en ik ben er van overtuigd dat er op korte termijn een goede kopgroep zal zijn, die zich hier expliciet over zal uitspreken.”
Je bent momenteel met onderzoek over SFC bezig. Kun je daar iets meer over vertellen?
Michiel: “Voor dit onderzoek werken we met twee groepen. Enerzijds werken we met bedrijven die groot genoeg zijn om dit soort oplossingen te faciliteren. We zijn ook altijd op zoek naar grote bedrijven of bedrijfsafdelingen op het gebied van procurement, inkoop en finance die SCF modellen willen ontwikkelen voor hun leveranciers. Anderzijds werken we met bedrijven die zaken doen met (grote) afnemers en met hen tot nieuwe financieringsmodellen willen komen. Hier zijn we met name op zoek naar kleinere leveranciers met een paar miljoen omzet, die behoefte hebben aan andere financieringsmodellen, maar vaak de consequenties of mogelijkheden niet goed kunnen overzien. Via dit onderzoek hopen we een standaard te ontwikkelen om statusinformatie van een factuur via een algemeen platform uit te kunnen wisselen. Zodoende kan een leverancier uiteindelijk zelf bepalen, waar hij met een goedgekeurde factuur naar toe kan gaan om eventuele voorfinanciering te regelen. Daarmee kom de macht van betalen bij de leverancier zelf te liggen, want die bepaalt dan waar een goedgekeurde factuur wordt aangeboden (eigen bank, factoringmaatschappij, bank van de afnemer, etc.).”
Waar zitten eventuele knelpunten bij het uitrollen van een SCF programma?
Michiel: “Het belangrijkste knelpunt bij het uitrollen van een SCF programma zit in de terugkoppeling van de goedkeuring van een factuur. Sommige partijen kunnen deze informatie niet snel genoeg aanleveren, omdat hun purchase to pay proces daarvoor onvoldoende op orde is. Met name overheidsinstanties hebben hier last van. Zij hebben soms wel 40 tot 50 dagen nodig om een factuur goed te keuren. Een tweede knelpunt is dat er sprake is van geringe uniformiteit qua aanlevering van informatie. We willen met ons “Betaal me nu”initiatief, dat we in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken aan het uitrollen zijn, toewerken naar een standaard die mogelijk maakt dat de goedkeuringsstatus van een factuur tijdig beschikbaar komt voor de leverancier en de financiële intermediair.”
Hoe belangrijk is SCF voor de creditmanager?
Michiel:”Ik denk dat SCF op termijn cruciaal zal worden voor de creditmanager. Het gaat immers bij SCF over de goedkeuringsinformatie van een vordering c.q. factuur. Voor een creditmanager is dit een van de belangrijkste zaken om te weten. Hoe sneller je die informatie beschikbaar hebt, hoe minder tijd je in principe hoeft te besteden aan debiteurenbeheer. Als de leverancier de statusinformatie van een factuur niet alleen deelt met haar leverancier(s) maar ook met de bank, dan kan tevens de betaalbaarstelling via de bank of andere dienstverlener op basis daarvan geregeld worden.”
Stel dat in de toekomst SCF breed uitgerold gaat worden, betekent dit dan dat creditmanagement als vakgebied steeds minder noodzakelijk wordt?
Michiel:”Nee, dat denk ik niet, want het bepalen van het kredietrisico van de klant blijft als kernactiviteit overeind staan. Bovendien zullen er altijd disputen blijven bestaan, die opgelost moeten worden. Wel denk ik dat de tijdigheid en zekerheid van betaling gaat toenemen met de komst van SCF. De cashflow forecast zal betrouwbaarder worden doordat je beter kunt plannen wanneer je betaald gaat worden. Per saldo zal SCF het werk van de creditmanager eerder ondersteunen, dan overbodig maken.”
Op donderdag 5 november aanstaande geeft Prof. Michiel Steeman tijdens de 11e editie van Credit Expo in het NBC Congrescentrum een presentatie over de kansen die Supply Chain Finance biedt. Mis het niet! Registreer nu alvast gratis via www.creditexpo.nl/event/registreren
Prof. Michiel Steeman
Bron: www.creditexpo.nl
