Op 1 oktober hebben jullie de eerste bevindingen van jullie inspectie op de Wki naar buiten gebracht. Wat waren die bevindingen?
Hans Faber: “We hebben verschillende incassodienstverleners geïnspecteerd, zowel grote als kleinere. We moeten vaststellen dat veel incassodienstverleners nog niet voldoen aan de kwaliteitseisen van de Wet kwaliteit incassodienstverlening. Zij geven niet altijd heldere informatie of gaan niet correct om met mensen met een schuld. Als grootste gebrek zien we dat de informatievoorziening van de incassodienstverleners naar mensen met een schuld vaak niet duidelijk is. Zo is niet altijd duidelijk over welke schuld het precies gaat. Ook benadert de incassodienstverlener mensen met een schuld niet altijd op de juiste manier. Zo worden mensen met een schuld nog vaak na de toegestane tijdstippen benaderd en dreigen incassodienstverlener met rechtsmaatregelen waartoe zij niet bevoegd zijn.”
U heeft het over dat mensen niet benaderd mogen worden na de toegestane tijdstippen. Waarom mag dat niet en om welke momenten gaat het dan?
Hans Faber: “Mensen die een product of een dienst hebben gekocht, moeten daar uiteraard voor betalen. We zien alleen dat mensen die schulden hebben vaak kwetsbare mensen zijn. Het kan ook zijn dat zij meerdere schulden hebben. Mensen moeten hun schulden voldoen en dat moet op een maatschappelijk verantwoorde manier gebeuren. In de wet is daarom een tijdvak bepaalt waarbinnen het als redelijk wordt gezien om mensen te benaderen. Daarom mag je niet tussen 20.00 en 07.00 bellen en op zon- en feestdagen.”
Waarom moest er überhaupt een Wet kwaliteit incassodienstverlening komen?
Hans Faber: “We zagen in de praktijk dat er misstanden waren. Bedrijven die op agressieve manieren te werk gingen. Er werd gedreigd met onrechtmatige rechtsmiddelen of er werden spookfacturen geïnd. Ook bleek dat vaak onjuiste en te hoge incassokosten in rekening werden gebracht. De minister heeft besloten tot wettelijke regulering. Ook de branchevereniging was -ondanks hun eigen Incasso Keurmerk- voorstander van een wet om zo ook te komen tot een gelijk speelveld en kwaliteitseisen die voor alle partijen gelden. Doordat alle incassodienstverleners aan de wet moeten voldoen, wordt het beroep voor het eerst gereguleerd in Nederland. Mensen met schulden worden hierdoor beter beschermd en schuldeisers weten beter wat incassodienstverleners voor hen kunnen doen. De wet moet ook leiden tot minder onprofessionele praktijken en beperkt het stapelen van incassokosten. ”
De wet is nu een half jaar van kracht. Wat u als Inspectie Justitie en Veiligheid aantrof was niet best. Hoe kan dat?
Hans Faber: “Dat is natuurlijk de hamvraag. Er is sprake van nieuwe wet- en regelgeving, waar de markt zijn weg nog in moet vinden. Daarnaast is de wet er natuurlijk niet voor niets. Er zijn misstanden in de sector die niet direct met nieuwe wetgeving wordt weggenomen. Daarom is toezicht door de Inspectie Justitie en Veiligheid extra belangrijk.
Voor de Inspectie Justitie en Veiligheid is het belangrijk dat iedereen aan de wet voldoet. Daarom zijn we steekproefsgewijs en op basis van signalen bij incassodienstverleners langs gegaan. De eerste bevindingen vind ik zorgelijk. Geen enkele dienstverlener had zijn zaken volledig op orde. Dat moet echt anders.”
Zijn er al boetes uitgedeeld?
Hans Faber: “De Inspectie JenV heeft gekozen om na de invoering van de nieuwe wet is gestart met het informeren en stimuleren van de naleving zodat bedrijven verbeteringen kunnen doorvoeren om zo aan de wet te voldoen. Uiteraard treden we wel op bij zeer ernstige overtredingen. Die hebben we gelukkig niet vastgesteld. We gaan vanaf 1 januari 2025 handhavend optreden. Dat doen we om te zorgen dat er een gelijk speelveld in de markt. Het doel is dat mensen met een schuld netjes worden behandeld en dat voor de schuldeiser de vordering op de juiste wijze wordt geïncasseerd.”
Waar let de Inspectie op?
Hans Faber: “De bevindingen die we hebben vastgesteld bij een inspectie, koppelen we terug aan de onderneming. Wij willen dat ons toezicht inzichtelijk is en ook dat de markt leert van wat we hebben opgehaald. Voor ons is het belangrijk dat onderzoeken bijdragen aan het doel van de wet. Zoals een kwaliteitsslag en het voorkomen van onprofessionele praktijken. Op onze website staat meer informatie over de normen die we toetsen, zoals het opleidingsniveau en hoe we omgaan met het stapelen van incassokosten (cumulatieregeling).”
In de toezichtstrategie en het toetsingskader staat hoe de Inspectie JenV toezicht houdt en welke maatregelen zij kan nemen als bedrijven zich niet aan de wet houden. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Inspectie JenV sneller over tot handhaven. De markt heeft dan voldoende tijd gehad om te zorgen dat ze haar processen aanpast en te voldoen aan de regels.
Op de foto: Hans Faber, Directieteam Justitie en Veiligheid | Fotografie door: Phil Nijhuis
