De deurwaarderij maakt als sector al jaren moeilijke tijden door. Uit de cijfers van het KBvG blijkt dat het aantal beslagen de afgelopen jaren fors is gedaald en de kosten als gevolg van nieuwe wet- en regelgeving (tuchtrecht en toezicht, AVG) extra gestegen zijn. Dat resulteert in fors dalende omzetten en marges. Daarnaast ervaart de sector ook druk vanuit de media en publieke opinie, waar de gerechtsdeurwaarder maar al te makkelijk als ‘boeman’ wordt neergezet. In dit krachtenveld moet de gerechtsdeurwaarder anno 2018 zich staande zien te houden. Tegelijk geeft deze ontwikkeling ook aan hoe belangrijk begrippen als financiële stabiliteit en kwaliteit van de dienstverlening zijn bij de keuze van een gerechtsdeurwaarder als incassopartner. In dit interview spreek ik met Ed Nijpels, voorzitter van het Garantiefonds Gerechtsdeurwaarders over de veranderende rol van de gerechtsdeurwaarder en de toenemende aandacht voor moraliteit.
U bent inmiddels al heel wat jaren voorzitter van het Garantiefonds. Welke ontwikkeling is u het meest opgevallen?
Ed Nijpels: ‘Wat mij het meest is opgevallen is de kentering in het publieke debat en de media. De incassosector heeft weliswaar nooit een heel positief imago gehad, maar de laatste tijd lijkt de beeldvorming negatiever te worden. Dat iedereen, zonder eisen, zomaar een incassobureau kan beginnen helpt daarbij niet. Maar ook de gerechtsdeurwaarder wordt niet zelden eenzijdig of ongenuanceerd afgeschilderd als een weinig empathische persoon, die geld probeert te verdienen over de rug van arme mensen. Dat beeld strookt niet met de werkelijkheid, maar zoals u weet kan incorrecte of onvolledige berichtgeving de beeldvorming behoorlijk beïnvloeden We moeten echter niet vergeten, dat de gerechtsdeurwaarder een belangrijke rol in de maatschappij vervult als uitvoerder van de rechtelijke macht bij het innen van vonnissen. Naast de ambtelijke rol neemt de gerechtsdeurwaarder ook een vertrouwenspositie in, waarbij financiële stabiliteit en kwaliteit van dienstverlening essentiële begrippen zijn. Niet alleen voor de opdrachtgever, maar ook voor de (welwillende) schuldenaar. Als de gerechtsdeurwaarder uit het straatbeeld zou verdwijnen, dan zou dat enorme economische en maatschappelijke schade kunnen veroorzaken.’
Hoe kan het Garantiefonds bijdragen aan het verbeteren van de beeldvorming van de deurwaarderij / incassosector?
Ed Nijpels: ‘Vanuit het Garantiefonds proberen wij op twee manieren een positieve bijdrage te leveren aan de beeldvorming over de deurwaarderij en incasso. Enerzijds door strenge financiële eisen te stellen aan onze deelnemers en anderzijds door meer nadruk te leggen op ethiek en integriteit van onze deelnemers. Onze primaire doelstelling is en blijft het veilig stellen van geïncasseerde derdengelden, waarmee deelnemers aan het Garantiefonds financiële zekerheid verschaffen aan haar opdrachtgevers. In het verlengde van financiële stabiliteit ligt de kwaliteit van de dienstverlening. Het verleden heeft aangetoond, als je als deurwaarder onvoldoende rendement maakt de kans toeneemt dat dit ten koste gaat van de kwaliteit en integriteit van de dienstverlening. Deelnemers aan het Garantiefonds voldoen als zodanig aan de hoogste financiële en professionele vereisten, waaronder ook een integere en inhoudelijk correcte manier van handelen. Op die manier hopen wij c.q. de deelnemers een hoge kwaliteitsnorm voor de deurwaarderij te bieden, waar alle belanghebbende partijen baat bij hebben.”
Ik heb begrepen dat de deelnemers aan het Garantiefonds een nieuwe gedragscode zijn overeengekomen. Kunt u daar iets meer over zeggen?
Ed Nijpels: “Maatschappelijk verantwoord incasseren (MVI) is een blijvende trend. Niet alleen bij bedrijven, maar ook bij de overheid wordt steeds meer belang aan MVI gehecht. De deelnemers van het Garantiefonds geven individueel al invulling aan MVI. Bovendien stond in de statuten van 1998 ook al het begrip moraliteit vermeld. Nu we met de deelnemers een nieuwe gedragscode zijn overeengekomen, hebben we zaken als ethiek en integriteit meer lading gegeven. Bijvoorbeeld in de communicatie met de debiteur worden sociale aspecten door alle deelnemers aan het Garantiefonds als belangrijk onderkend In de huidige tijd mag een opdrachtgever van onze deelnemers verwachten, dat deze zorgvuldig en inhoudelijk correct met de belangen van zowel de opdrachtgever als de debiteur omgaat. Op de nieuwe website van het Garantiefonds kan de bezoeker de volledige gedragscode nalezen.”
Hoe gaat het Garantiefonds ethiek en integriteit meten?
Ed Nijpels: “Een belangrijke graadmeter voor ethiek en integriteit is het aantal klachten dat over een deurwaarder binnenkomt. Weliswaar bereiken eventuele klachten inzake het (niet-correct) handelen van onze deelnemers ons niet altijd rechtstreeks, maar als dit wel het geval is nemen we altijd contact op met de betreffende deelnemer. Maar waar gehakt wordt vallen spaanders, dus ook Garantiefonds deelnemers zijn niet onfeilbaar. Dat neemt echter niet weg dat we er gezamenlijk naar streven om ons werk zo goed en integer mogelijk te doen en laten dat ook in onze nieuwe gedragscode tot uitdrukking komen. Voor het officieel indienen van klachten over deurwaarders en het toetsen aan de tuchtrechtelijke norm blijft de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders de geëigende instantie.”
Hoe denkt u over maatschappelijke waardecreatie en de rol van de deurwaarder?
Ed Nijpels: “De gerechtsdeurwaarder speelt een belangrijke (wettelijke) rol in de uitvoering van vonnissen, zoals deze door de rechter worden uitgesproken. Het is belangrijk te beseffen dat er in Nederland een aanzienlijke groep mensen is, die wel willen betalen, maar niet kunnen betalen. Het eerste streven van de gerechtsdeurwaarder blijft uiteraard om geld te incasseren, maar de gerechtsdeurwaarder zal ook steeds vaker als ‘mediator’ moeten optreden. Dit geldt met name voor gevallen waarin de schuldenaar in alle redelijkheid niet in staat is om aan zijn of haar financiële verplichtingen te voldoen. Uiteraard moet daarbij ook goed gekeken worden naar de oorzaken van betalingsachterstanden en schulden. De gerechtsdeurwaarders zijn de ogen en de oren van de staat, maar het betekent ook dat wij als samenleving bereid moeten zijn om daar iets voor over te hebben. Een gerechtsdeurwaarder kan in een half uur een eerste globale inventarisatie van de situatie van de schuldenaar maken, maar de kosten die dat met zich meebrengt moeten wel door iemand betaald worden. Ik verwacht derhalve dat er in de toekomst nog de nodige discussie zal zijn, voordat de markt inziet dat de gerechtsdeurwaarder ook op andere manieren ingezet kan worden, die bijdraagt aan een betere en rechtvaardige samenleving.”
Het Garantiefonds Gerechtsdeurwaarders is hoofdsponsor van de aankomende Credit Expo. We hopen u op donderdag 8 november 2018 persoonlijk te mogen begroeten op stand GH. 09 tijdens de 14e editie van Credit Expo in het NBC Congrescentrum te Nieuwegein.
