De afgelopen twintig jaar heeft globalisering enorme economische vooruitgang met zich meegebracht, maar de integratie van het economisch stelsel was en is niet zonder financiële risico’s. Sinds de financiële crisis in 2008, toen door Lehman Brothers het wereldwijde financiële systeem bijna instortte, zijn Credit Risk Management (CRM) en regelgeving veel belangrijker geworden. Het Bazelse Comité voor Bankentoezicht (BCBS) stelt daarom bancaire en financiële richtlijnen op (Bazel 1,2,3 en 4), die ervoor moeten zorgen dat financiële instellingen over voldoende liquiditeit en kapitaal beschikken om onverwachte verliezen te kunnen opvangen. In dit interview praat ik met Anand Iyer en Anshuman Jha, twee zeer ervaren CRM-experts bij Capgemini, over de huidige en toekomstige trends in CRM en de impact van sociale, milieu- en bestuursaspecten op het CRM voor de bancaire sector en financiële instellingen.
Noot voor de lezer. In dit artikel wordt Credit Risk Management als CRM afgekort
Voor lezers die niet of minder bekend zijn met Credit Risk Management voor financiële instellingen, kun je de belangrijkste verschillen aangeven tussen voor financiële instellingen en CRM voor corporates?
Anshuman: “Een van de belangrijkste verschillen is dat CRM in de bancaire sector en voor financiële instellingen veel meer gereguleerd is. Als bank moet je je bijvoorbeeld houden aan de regelgeving van de Bank of International Settlements (BIS) en lokale toezichthouders, zoals de European Banking Authority (EBA) in Europa. Banken moeten rapporteren aan hun toezichthouder(s), en daarbovenop moeten banken ook specifieke kredietrisicomaatstaven gebruiken om ze af te stemmen op hun interne besluitvormingsproces voor hun risicomanagement. Voor bedrijven is CRM meer een intern proces dan een reguleringsproces, omdat bedrijven in principe niet aan de regelgevers hoeven te rapporteren. Zij passen risicomanagement vooral toe voor hun eigen interne doeleinden en besluitvorming.”
Anand: “Een fundamenteel verschil is dat banken zich bezighouden met het verstrekken van krediet, terwijl bedrijven zich bezighouden met het verkopen van goederen en/of diensten. Omdat de bancaire sector veel sterker gereguleerd is, hebben banken ook meer rapportageverplichtingen. Vanuit het oogpunt van risicomanagement zijn bedrijven meer gericht op de vraag of een leverancier of een klant een goede rating heeft c.q. of een leverancier of klant kredietwaardig is. Dat is de enige eis waaraan een bedrijf moet voldoen. Een bank daarentegen moet niet alleen kijken naar de kredietwaardigheid van de klant/kredietnemer, maar moet ook voldoen aan de wettelijke vereisten voor het geval de kredietnemer niet in staat is zijn/haar lening terug te betalen. Waarom? Banken zijn namelijk verplicht het geld terug te geven aan hun depositohouders. Vanwege de regelgeving moeten banken hun geld dus veel strikter beheren dan bedrijven.”
Hoe ziet het wereldwijde risicolandschap voor banken er momenteel uit? Wat zijn de belangrijkste thema’s en hoe beïnvloeden die de markt in het algemeen en regionaal?
Anand: “Het is belangrijk om te begrijpen dat er een aantal belangrijke fundamentele gebeurtenissen zijn geweest die de wereldmarkten in de afgelopen 20 jaar hebben doorgemaakt. Ten eerste is dat globalisering, in het bijzonder de verbinding van de Aziatische regio met Noord- en Zuid-Amerika, Europa en Australië. Dit heeft geleid tot een sterke toename van de integratie van de markten, waardoor de welvaart overal ter wereld is toegenomen. Daarnaast heeft angst zich ook veel sneller verspreid. Dus als er iets gebeurt in bijvoorbeeld de VS, dan zal dit ook gevolgen hebben voor Europa, Azië en omgekeerd. Ten tweede, als we kijken naar hoe het bankieren zich de laatste twee decennia heeft ontwikkeld, zien we een duidelijke verschuiving van bankieren via bijkantoren (fysiek) naar mobiel bankieren (virtueel). Deze ontwikkeling is het gevolg van een sterke vooruitgang van de technologie. Met name dankzij technologieën zoals cloud en telecommunicatie (4G, 5G) hebben realtime beschikbaarheid van data en de verwerking van data een grote sprong voorwaarts gemaakt. Dit heeft ook geleid tot veranderingen aan de vraagzijde. Tegenwoordig willen mensen sneller over krediet beschikken, wat een sneller besluitvormingsproces aan de aanbodzijde vereist.
De derde en meest recente mondiale gebeurtenis is de aandacht voor het milieu en duurzaamheid. Het is duidelijk dat het milieu wereldwijd hoog op de agenda staat, wat ook de vraag naar duurzame financiering stimuleert. Deze ontwikkeling heeft geleid tot een sterkere focus op groene energie en groen risicomanagement. De impact van deze drie belangrijke ontwikkelingen heeft geleid tot meer eisen op het gebied van regelgeving voor banken, maar ook tot een lichtere dominante structuur die elke financiële instelling moet opzetten. Door deze veranderingen en de veranderende wensen en behoeften van klanten, is technologie in de voorhoede van risicomanagement gekomen.”
Anshuman: “Ik zou graag nog een paar details toevoegen. Zoals gezegd, een van de dingen die we op wereldschaal zien is veranderende regelgeving, in het bijzonder meer geavanceerde regelgeving met betrekking tot ESG (Environment (Milieu), Social (Sociaal), Governance (Bestuur)). Dit geldt vooral voor de regio Europa. Neem bijvoorbeeld Basel 3, waarin de belangrijkste normen voor banken om hun krediet-, markt-, operationele en liquiditeitsrisico’s zijn vastgelegd. Vanwege de financiële crisis van 2008 kwam de BCBS met post-crisis hervormingen van Basel 3, die door banken doorgaans Basel 4 worden genoemd. In een notendop probeert Bazel 4 minder nadruk te leggen op de interne modellen van banken (zoals schattingen van de kredietwaardigheid en het risico op wanbetaling), maar in plaats daarvan meer gebruik te maken van externe ratingbureaus (Moody’s, Standard & Poor’s, Fitch). Bazel 4 verscherpt ook deze regelgeving voor mondiale en binnenlandse systeemrelevante banken.”
Zal strengere regelgeving leiden tot een financieel stabielere of veiligere bancaire sector?
Anshuman: “Je kunt zeker zeggen dat deze nieuwe en strengere regelgeving een positieve impact had en heeft op de stabiliteit van de banksector wereldwijd. Er bestaat echter ook het risico van overregulering, hoewel er tegelijkertijd een duidelijke behoefte is aan regulering. Per slot van rekening willen toezichthouders niet dat banken failliet gaan. Wanneer zich een (financiële) stresssituatie voordoet of wanneer er een liquiditeitskrapte op de markt ontstaat, moeten banken over voldoende buffers, liquiditeit en kapitaal beschikken om zo’n stressperiode veilig te doorstaan. Ten tweede proberen regelgevers het banksysteem uniformer te maken, waardoor de bancaire sector ook concurrerender wordt. Alle banken in een bepaald rechtsgebied volgen dezelfde regelgeving, waardoor het landschap overzichtelijker wordt voor beleggers, toezichthouders en klanten en zo beter financiële balans/rapportage en de verschillende kapitaal- en liquiditeitsratio’s van deze banken kunnen begrijpen en vergelijken. Meer regelgeving zorgt aldus voor meer uniformiteit en een consistente aanpak van het faillissementsrisico, waardoor banken financieel stabieler worden.
Werken vanuit de cloud wordt steeds gebruikelijker, zowel voor financiële organisaties als voor klanten. Wat kun je vertellen over de ontwikkelingen in cloudgebaseerde modelleerplatforms en hoe heeft dat invloed op het businessmodel van financiële instellingen?
Anand: “De vooruitgang in technologie en als gevolg daarvan de veranderende vraag van klanten zijn de drijvende krachten achter mobiel bankieren, snellere communicatie en snellere besluitvorming. Klanten zijn echter veeleisender geworden en in een concurrerend landschap moeten banken niet alleen snel(ler), maar ook (financieel) verantwoorde beslissingen nemen. Ten tweede, om de kostenstructuur te optimaliseren en tegelijkertijd de snelheid van operaties te verhogen (en dus snellere besluitvorming mogelijk te maken), is de cloud de best mogelijke – schaalbare en kosteneffectieve – oplossing. Bovendien zien we dat banken willen overstappen van licentieplatforms naar meer cloud gebaseerde technologieën. Als bank wil je dus aan de ene kant de snelheid verhogen en de service verbeteren, maar aan de andere kant wil je ook de kosten verlagen. Om deze combinatie mogelijk te maken, verschuiven banken hun modelplatforms naar meer cloud-native technologieën. Door deze verschuiving naar de cloud krijgen banken toegang tot veel data, waardoor ze klanten beter kunnen segmenteren en beoordelen en de technologie kunnen gebruiken om (veel) snellere kredietbeslissingen te nemen dan in het verleden gebeurde en nu nog steeds gebeurt.”
Anshuman: “Ik zou twee belangrijke aspecten willen toevoegen. Ten eerste is cloud een opwaartse beweging in technologie in plaats van een fysiek product of een on premise opzet. Vooruitgang in technologie is de belangrijkste reden waarom banken verschuiven naar de cloud. Ten tweede betekent het veranderende landschap ook integratie van de verschillende functies van een bank, zoals risicomanagement, financiën, boekhouding en treasury. Al deze afdelingen hebben hun afzonderlijke eisen. De cloud biedt banken een platform om al deze processen en bedrijfsfuncties te integreren. Het maakt ook kostenoptimalisatie mogelijk en prestaties spelen daarbij een belangrijke rol. Door de veranderende richtlijnen neemt de behoefte om real-time gegevens te verwerken en de behoefte aan rapportage over meerdere risicogebieden toe. Banken moeten tegenwoordig veel meer gegevens verwerken, die tot 3, 5 of zelfs 10 jaar terug in de tijd kunnen gaan. Zelfs voor modellering, bijvoorbeeld voor het berekenen van de kans op wanbetaling, moeten historische gegevens van 5 tot 7 jaar worden bijgehouden. Banken hebben dus verwerkingssnelheid nodig om krachtige business intelligence (BI) en analyses uit te voeren.”
On premise aanpak vs cloud gebaseerd
Anshuman vervolgt: “In de bancaire sector zijn on premise oplossingen nog steeds heel gebruikelijk. We hebben ook gemerkt dat banken in het algemeen hun organisatie(structuur) als silo’s hebben ingericht. In de praktijk betekent dit dat bijvoorbeeld het risk team minder effectief communiceert met het finance team dan eigenlijk gewenst is. Elke afdeling heeft zijn eigen data en zijn eigen aanpak. Maar hoe kunnen banken analyses maken waarvoor input nodig is van zowel het risk- als het finance-team? Het maken van dergelijke analyses is eenvoudigweg niet mogelijk als je data niet deelt. Cloudtechnologieën stellen banken niet alleen in staat een grote hoeveelheid gegevens te verwerken, maar helpen hen ook te voldoen aan de financiële, treasury- en wettelijke rapportagebehoeften vanuit één centrale locatie.”
Het tweede deel van dit interview zal gepubliceerd worden in de Credit Expo nieuwsbrief van woensdag 27 oktober aanstaande.
Capgemini is sponsor van Credit Expo 2021, die dit jaar op donderdag 28 oktober in congrescentrum 1931 in ‘s-Hertogenbosch zal plaatsvinden. Wilt u meer weten over Capgemini dienstverlening op het gebied van risk management, compliance en regelgeving, bezoek dan standnummer 28. Wilt u meer weten over Het belang van model governance, modelvalidatie en balansoptimalisatie voor financiële ondernemingen, bezoek dan deze presentatie om 13:00 uur in zaal Dexter 15, congrescentrum 1931. Klik hier om u aan te melden voor een bezoek aan Credit Expo (gratis toegang als u tot de doelgroep behoort).
