De oorzaken van schulden kunnen heel divers zijn. Zeker is dat schulden vrijwel altijd een grote invloed hebben op het leven van mensen. Daarbij speelt de manier waarop het incassoproces wordt ingezet een belangrijke rol. Janssen & Janssen heeft in 2016 haar koers fundamenteel gewijzigd door te streven naar een schuldenvrije maatschappij. Die keuze leek destijds misschien niet geheel logisch, want een deurwaarder verdient immers een boterham aan mensen die schulden hebben. Door bewust te kiezen voor een menselijke en persoonlijke aanpak (“de mens achter de schuld”), streeft Janssen & Janssen ernaar om de schuldpositie van de klantdebiteur duurzaam om te zetten, zodat de toekomst van de klantdebiteur weer perspectief krijgt. In dit interview spreek ik met Antoon Donkers, algemeen directeur Janssen & Janssen Incasso & Gerechtsdeurwaarders, over de nieuwste ontwikkelingen bij Janssen & Janssen en het thema ‘Geef schuld een gezicht’, dat zij op de Credit Expo van 8 november aanstaande zullen uitdragen.
De schuldenproblematiek in Nederland staat in 2018 vol op de agenda. Wat merken jullie daar als incasso-onderneming van?
Antoon: “Wij ervaren vooral dat opdrachtgevers daar steeds vaker vragen over hebben en met name over het sociale beleid. Ook zijn opdrachtgevers behoedzamer met het maken van kosten, met name bij de afweging om gerechtelijk te gaan.”
Hoe vertaalt zich dat naar sociaal incasseren?
Antoon: “Wij geven hier op diverse manieren invulling aan. Door huisbezoeken, het inzetten van sociale mediakanalen en andere kanalen proberen we in contact te komen met de klantdebiteur. Dat vraagt uiteraard om investeringen in mensen, processen en systemen. Hierdoor kunnen we een duidelijk onderscheid maken tussen de niet-willer en de niet-kunner en daar ook het traject op afstemmen. Voor niet-willers komt het gerechtelijk traject eerder in beeld, terwijl we voor niet-kunners meer inzetten op begeleiding. Voor dat laatste hebben wij bijvoorbeeld diverse medewerkers beschikbaar die zijn opgeleid als budgetcoach. Ook besteden we veel aandacht aan communicatietechnieken, zoals motiverend incasseren, zodat we de klantdebiteur beter kunnen helpen bij het oplossen van zijn of haar betalingsproblemen.”
Zijn opdrachtgevers tegenwoordig meer bereid om voor aanvullende dienstverlening en sociaal incasseren te betalen?
Antoon: “Dat begint zich langzamerhand te ontwikkelen. Er lopen nu een aantal pilots bij woningcorporaties, zorgverzekeraars en energiemaatschappijen, waar bewust door opdrachtgevers budget is vrijgemaakt om maatschappelijk verantwoord incasseren mogelijk te maken. Voor steeds meer opdrachtgevers is niet alleen het financiële resultaat belangrijk, maar ook de sociaal-maatschappelijke aspecten van de klantdebiteur. We besteden steeds meer tijd aan huisbezoeken om de situatie van de klantdebiteur in kaart te brengen en deze te begeleiden in de oplossing van de betalingsproblemen. De opdrachtgever draagt daar dan ook aan bij.”
Hoe is de stand van zaken met sociaal incasseren bij gemeenten of lokale overheid?
Antoon: “Laat ik een concreet voorbeeld geven. Samen met uitzendbureau Tempo Team en een gemeente proberen we mensen met een uitkering te begeleiden naar werk. Als er namelijk een tekort aan inkomen is, waardoor de schuld niet kan worden opgelost of steeds hoger wordt, is dat een factor die we kunnen beïnvloeden. Het besef moet ontstaan dat de klantdebiteur door middel van werk meer grip op het inkomen krijgt.”
Welke voordelen levert dat voor de betrokken partijen op?
Antoon: “Door de aantrekkende economie zijn er ook meer mogelijkheden op betaald werk. Waar het uiteindelijk om gaat is dat de klantdebiteur duurzaam geholpen wordt. Door werk te hebben, wordt hun sociale cirkel vanuit de uitkering doorbroken en daar zit voor alle partijen de grootste winst.”
Op basis waarvan worden mensen geselecteerd om aan de pilot mee te doen?
Antoon:”De situatie bij de klantdebiteur moet redelijk overzichtelijk zijn. Dat betekent dat schulden niet te hoog moeten zijn en er mogen maximaal tien schuldeisers zijn. Van de deelnemers aan de pilot verwachten we dat ze door middel van werk (in plaats van een uitkering) zelfstandig in staat moeten zijn om uit de schulden en/of betalingsproblemen te komen en te blijven. Voor mensen met problematische schulden blijft de gemeentelijke schuldhulpverlening de aangewezen partij.”
Hoe reageert de klantdebiteur op jullie menselijke aanpak?
Antoon: “Door middel van ons klantenpanel vragen we ook continu feedback aan de klantdebiteur. We streven ernaar om voortdurend met de klantdebiteuren in gesprek te zijn. Uit die gesprekken maken we op dat de klantdebiteuren ook echt in positieve zin merken dat we een andere aanpak hebben. Onze visie wordt dus niet enkel met mond beleden, maar dragen we ook echt uit in de praktijk. We proberen samen met de klantdebiteur naar oplossingen te zoeken en daar voelen zij en ook onze medewerkers zich prettig bij. Uiteindelijk zien we dat dankzij onze menselijke aanpak klantdebiteuren makkelijker contact met ons zoeken en daardoor met ons in gesprek blijven. Feitelijk investeren we namens onze opdrachtgevers in een goede relatie met de klantdebiteur op langere termijn.”
Welke invloed heeft de keuze voor een schuldenvrije maatschappij gehad op jullie zakelijke activiteiten?
Antoon: “Naast budgetcoaching hebben we een zelfstandig opererende bewindvoeringspraktijk opgericht. In het geval dat er sprake is van een situatie waarin schuldhulpverlening van toepassing is, kunnen we bewindvoering aanbieden. Daarnaast doen we ook inkomensbeheer. In die gevallen zoeken we samenwerking met bijvoorbeeld woningcorporaties of werkgevers. Op die manier krijgt de schuldeiser, zoals een woningcorporatie, meer continuïteit in de relatie met de klantdebiteur. Ook voorkom je hiermee dat een klant in een juridisch incassotraject terechtkomt, wat de financiële problemen vaak nog verder verergert.”
Op de aankomende Credit Expo is jullie thema ‘Geef schuld een gezicht’. Kun je daar iets meer over vertellen?
Antoon: “We moeten niet vergeten dat we het bij schulden over mensen hebben. Een aanzienlijk deel is door omstandigheden in de schuldenproblematiek terecht gekomen. In 2016 hebben we onze visie (waarin we streven naar een schuldenvrije maatschappij) fundamenteel veranderd. Dat heeft ook tot een andere marktbenadering geleid. Zo bieden we werkgevers trainingsprogramma’s aan om schulden bij werknemers te herkennen en hoe hiermee om te gaan. Werkgevers hebben vaak geen idee wat een werknemer met financiële problemen kost en hoe daarmee om te gaan. Soms kan budgetcoaching al voldoende zijn om te voorkomen dat financiële problemen escaleren. Wij kunnen daarbij voor professionele begeleiding zorgen. We zijn er nog mee bezig om deze activiteit verder uit te werken en diverse werkgevers te benaderen. Tijdens de Credit Expo wisselen we graag van gedachten met partijen die onze aanpak geïnteresseerd zijn, maar dat kan uiteraard nu ook al.”
Wat is jouw visie op de toekomst van Janssen & Janssen en de schuldenproblematiek in het algemeen?
Antoon: “We richten ons op een breed pallet aan diensten, zoals opleidingen, voorlichting geven op scholen, maar ook budgetcoaching en bewindvoering. Dat ontwikkelen we ook steeds verder. We zien dat de hulpverlening op het gebied van schulden enorm versnipperd is in Nederland. De deurwaarder is echter nog steeds een centraal punt waar alles samenkomt. In veel gevallen is er dan ook sprake van meerdere schuldeisers. Wij hanteren al enige tijd een klantenpanel waar we aan de schuldeisers (onze opdrachtgevers) vragen wat ze van onze aanpak vinden en wat we beter zouden kunnen doen. Kortom, we zijn heel breed in ons vakgebied bezig waarbij we ook nadrukkelijk oog hebben voor onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, zowel naar onze opdrachtgevers als de klantdebiteuren. We stellen ons daarbij voortdurend de vraag wat wij vanuit onze organisatie nog meer zouden kunnen doen om de schuldenproblematiek te verlagen.
Waar ik me wel enigszins zorgen over maak is het nieuwe leenstelsel (voor studenten). Vanaf volgend jaar zullen de eerste afgestudeerden de arbeidsmarkt betreden die al met een aanzienlijke schuld beginnen en daardoor mogelijk moeilijker een huis kunnen kopen (door BKR registratie). Feitelijk leren we mensen al op jonge leeftijd om schulden te hebben, maar daar moeten ze wel goed mee (leren) omgaan.”
Wilt u meer weten over de aanpak van Janssen & Janssen? Janssen & Janssen is als hoofdsponsor aanwezig op Credit Expo 2018 op donderdag 8 november aanstaande in het NBC te Nieuwegein. U vindt Janssen & Janssen bij standnummer GH.14. Mis het niet en schrijf u nu in!
Bron: Credit Expo
