De leegstand van winkels kan in veel gevallen worden opgelost door de vastgoedmarkt, bijvoorbeeld door leegstaande winkels te verbouwen tot woningen.
Maar dat lukt alleen in aantrekkelijke steden waar de bevolking groeit en de woningprijzen hoog zijn. In krimpregio’s blijven winkels vaak leeg staan. Daar kan ingrijpen van de lokale overheid nodig zijn.
Dat kan bijvoorbeeld door het opheffen van een onrendabel winkelgebied, waardoor een ander, meer levensvatbaar winkelgebied kan opbloeien. Als dat meer bezoekers krijgt, daalt daar de leegstand. Dit concludeert het CPB in de Policy Brief ‘Winkelleegstand na de crisis’ van Ioulia Ossokina, Jan Svitak, Coen Teulings en Peter Zwaneveld.
Sinds 2008 zijn de winkelhuren met ruim 20 procent gedaald. Voor sommige winkellocaties helpt een verdere huurverlaging niet meer; ze zijn onrendabel geworden voor de detailhandel en staan leeg. Door structurele veranderingen zoals de groei van internetwinkels ontstaan er winnaars en verliezers onder winkelgebieden. Winkels in aantrekkelijke steden zullen profiteren van de stijgende economie. Andere regio’s kunnen worden geconfronteerd met structurele winkelleegstand.
De meeste winkels staan leeg aan de rand van de winkelgebieden. Dit komt doordat veel winkelgebieden één duidelijk centrum hebben. Met iedere honderd meter afstand tot dit centrum dalen de rentabiliteit en de huren met 10 tot 15 procent, en stijgt de leegstand. Het herbestemmen van winkelvastgoed aan de rand zal vooral lukken waar veel vraag is naar alternatieve bestemmingen van grond, zoals wonen.
De vastgoedmarkt zal de leegstand niet helemaal kunnen oplossen. Winkels profiteren van elkaars bezoekers, daarom clusteren ze graag samen. Maar leegstaande winkels hebben een negatieve invloed op de winkels ernaast en individuele pandeigenaren houden hier onvoldoende rekening mee.
Overheidsingrijpen kan nodig zijn. Gemeenten kunnen de clustering van winkels bevorderen via het ruimtelijkeordeningsbeleid, zoals bestemmingsplannen. In sommige gevallen is coördinatie tussen gemeenten wenselijk, bijvoorbeeld als het gaat om het opheffen van een winkelgebied. De Rijksoverheid kan bijdragen door verouderde regelgeving aan te pakken, zoals de uit de jaren zeventig stammende regels voor de herziening van de huurcontracten.
Klik hier om het volledige CPB rapport over winkelleegstand te downloaden.
Bron: cpb.nl
