In het hoger onderwijs gebruikt 61 procent van de studenten programma’s als ChatGPT om opdrachten te maken. Lange tijd dachten we dat in een wereld die snel digitaliseert, technische vaardigheden als programmeren de sleutel tot studie- en carrièresucces zouden zijn. Maar in een AI-gedreven toekomst wordt juist taalvaardigheid cruciaal. Onderwijs en het bedrijfsleven moeten veel meer investeren in de taalvaardigheid van studenten en professionals.

Want taal is meer dan alleen een manier om gedachten uit te drukken; het is de interface waarmee we met AI communiceren. AI-modellen zoals ChatGPT zijn volledig afhankelijk van de kwaliteit van de input die ze ontvangen. Onduidelijke of vage vragen resulteren in misleidende of incorrecte antwoorden. Een goede taalbeheersing moet dan ook net zo serieus worden genomen als technische vaardigheden zoals programmeren.

Schrijf- en spreekvaardigheid, begrijpend lezen, en zelfs basisgrammatica verslechteren juist, ook onder studenten en professionals. En het vak taal staat in veel opleidingen in het hoger onderwijs, zeker in techniek en IT, volledig los van alle andere opleidingsonderdelen die wel een geheel vormen. Hierdoor heerst bij veel studenten een ‘zweten-weten-vergeten-aanpak.’ Het AI-tijdperk vereist dat taal in iedere opleiding in het middelpunt komt te staan.

Willen studenten succesvol zijn in een wereld waarin AI steeds dominanter wordt, dan vergt dat herinrichting van het onderwijs rondom taal. Hetzelfde geldt voor het bedrijfsleven: investeer in taalvaardigheidstraining voor werknemers zodat zij optimaal kunnen communiceren met AI. Dat betaalt zich dubbel en dwars terug.

Uit eigen onderzoek blijkt dat juist in diepgaand gesprek met AI we de beste resultaten halen. Studenten en professionals moeten leren in dialoog te treden met AI, het model te bevragen en AI op een conversatiegebaseerde manier te gebruiken. Dan worden de sterke punten van AI gecombineerd met de intuïtie en kennis van de mens. Bepaalde eigenschappen van menselijke intelligentie – het vermogen om te experimenteren, te falen en van fouten te leren – onderscheiden ons van AI. En zonder taal, het middel waarmee we deze creativiteit uitdrukken, verliezen we een cruciaal deel van ons potentieel.

Prompt engineering – het ontwerpen en verfijnen van invoer (of “prompts”) die we aan AI-modellen zoals GPT geven om nauwkeurige en samenhangende output te genereren, bij uitstek een talige bezigheid – zal een centrale rol moeten gaan spelen in onderwijs en bedrijfsleven, omdat het de sleutel is tot het optimaal benutten van AI.

Bron: Toon Otten, Hogeschool Inholland

Met subsidie van de Taalunie ontwikkelde Hogeschool Inholland AI-taalassistenten om studenten met een Caribische achtergrond te helpen bij het perfectioneren van hun Nederlands op een manier die aansluit bij hun behoeften en achtergronden. Corendon test de assistent momenteel onder 800 Caribische medewerkers. Arabische en Turkse versies volgen dit najaar. Op 3 oktober 2024, tijdens de Week van het Nederlands volgt de presentatie. Toon Otten vertelt over het onderzoek dat eraan ten grondslag ligt. Studenten uit het Caribisch gebied vertellen waar zij tegenaan lopen in de Nederlandse taal en wat hun ervaringen zijn met de taalassistent. Meer informatie over de bijeenkomst: inholland.nl/onderzoek/lectoraten/finance-accountancy/uitnodiging-taalevent