Bedrijven hebben de hogere kosten voor gas en elektriciteit opgevangen met energiebesparing en prijsverhogingen voor klanten. De hogere energieprijzen zullen naar verwachting slechts tot een beperkt aantal extra verlieslatende bedrijven leiden. Voor sommige bedrijven kan de situatie echter schrijnend zijn. Dit blijkt uit een onderzoek dat het Centraal Planbureau (CPB) vandaag heeft gepubliceerd.
De sterke stijging van energieprijzen in 2022 noopte bedrijven tot veranderingen. De industrie wist het gasverbruik met 40% terug te dringen. Daarnaast zijn in bijna alle bedrijfstakken de verkoopprijzen gestegen. In veel industrieën is de afzetprijs zelfs sterker gestegen dan de prijzen van goederen en diensten van andere ondernemingen die een bedrijf nodig heeft.
Gevoeligheid bedrijfsleven beperkt
Met een stresstest becijfert het Centraal Planbureau dat het aantal bedrijven dat mogelijk verlies lijdt door de stijgende energieprijzen beperkt is. In het meest waarschijnlijke scenario waarin bedrijven energiegebruik en afzetprijzen aanpassen, stijgt het aandeel verlieslatende bedrijven met 2%-punt (3.700 bedrijven met 1 of meer werknemers). Als bedrijven noch hun energie gebruik verminderen noch hun afzetprijzen verhogen, stijgt dit tot maximaal 4%-punt (7.500 bedrijven). Onder normale omstandigheden lijdt ongeveer 20% van de bedrijven verlies.
Deze stresstest geeft geen prognose van het daadwerkelijke aantal bedrijven dat door de energiecrisis verlieslatend is geraakt. Dat hangt bijvoorbeeld ook af van individuele kenmerken van het bedrijf, zoals het specifieke energiecontract, als ook van het verbruik van andere inputs waar de prijs van gestegen kan zijn ten gevolge van de hogere energieprijzen. Deze factoren zijn buiten beschouwing gelaten. Hoewel de gevolgen voor het totale bedrijfsleven beperkt zijn, kan de situatie voor sommige bedrijven wel schrijnend zijn.
Verschillen tussen bedrijfstakken groot
Uit de scenario’s blijken wel grote verschillen tussen bedrijfstakken. In de productie van cement en glas, in de wellness en de uitvaartbranche is het aantal bedrijven dat kwetsbaar is voor hogere energieprijzen relatief groot. Dit komt vooral omdat het energiegebruik in deze bedrijfstakken al relatief hoog was.
Afgelopen dinsdag 18 april publiceerde het CPB een onderzoek naar hoe bedrijven internationaal hebben gereageerd op hogere koolstofkosten als gevolg van klimaatbeleid van overheden tussen 2000 en 2019. Deze publicatie brengt de gevolgen van de hogere energieprijzen voor het Nederlandse bedrijfsleven in beeld in 2022, en mogelijke scenario’s door marktontwikkelingen aan de hand van enkele simulaties.
Bron: CPB
