In het licht van aanhoudende monetaire verkrapping in de VS en Europa en de economische neergang in China heeft de WTO haar verwachtingen voor de groei van de wereldhandel in 2023 gehalveerd. Atradius denkt er ook zo over, maar heeft over een aantal details een andere mening.
De Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft haar groeiprognose voor de wereldwijde goederenhandel met meer dan 50% naar beneden bijgesteld nu de gehoopte opleving van de wereldhandel uitblijft.
De WTO voorspelt nu een groei van de wereldwijde goederenhandel (in volume) van 0,8% in 2023, aanzienlijk lager dan de 1,7% die in april werd voorspeld. Nederland heeft als handelsland ook last van de inzakkende wereldhandelsgroei. Voor 2024 is er beter nieuws: de voorspelde groei van 3,3% is iets hoger dan de 3,2% van zes maanden geleden.
Deze aanpassing komt ondanks prognoses voor het onderliggende wereldwijde bbp die grotendeels ongewijzigd blijven. De WTO voorspelt nu een bbp-groei van 2,6% voor 2023 en 2,5% voor 2024.
Volgens John Lorié, hoofdeconoom bij Atradius, is deze verlaging geen grote verrassing: “De aanhoudende inflatie heeft de rentetarieven in de VS en Europa op een hoog niveau gehouden en de verwachte opleving van de Chinese economie na de coronapandemie is ondermijnd door aanhoudende problemen op de Chinese vastgoedmarkt. Als je daar de gevolgen van de oorlog in Oekraïne aan toevoegt, was het bijna onvermijdelijk dat de groei van de wereldhandel op zijn best matig zou zijn.”
De eigen cijfers van Atradius onderschrijven de interpretatie van de WTO, maar laten op korter termijn een iets optimistischer beeld zien. Hoewel de handelsgroei zeker zwak is, verwachten we dat de wereldhandel dit jaar met 1,1% zal groeien en volgend jaar met 2,5%. Dit afgezet tegen de prognoses van de groei van het wereldwijde bbp van respectievelijk 2,5% en 1,9%. Ons groeicijfer voor 2023 is hoger dan dat van de WTO, maar we voorspellen een kleinere opleving in 2024.
Onze verlaging voor 2023 weerspiegelt nieuwe gegevens voor de eerste helft van 2023, die een groei van 0,5% op jaarbasis laten zien. Dit steekt ongunstig af bij een sterke prestatie in de overeenkomstige periode in 2022. Maar de groei zwakte aanzienlijk af in de tweede helft van vorig jaar en daarom verwachten we dat de jaar-op-jaarcijfers voor 2023 als geheel aanzienlijk positiever zullen zijn dan de prestaties in de eerste helft suggereren.
Hoewel onze prognose voor 2023 iets hoger is dan die van de WTO, is deze voor 2024 lager. De belangrijkste factor hierin is onze prognose voor de bbp-groei. Wij verwachten dat de groei van het bbp in de VS en Europa in 2024 veel lager zal zijn dan de prognose van de WTO, waardoor een neerwaartse druk op de wereldhandel ontstaat.
Toch zijn we het met de WTO eens dat de handel zich volgend jaar zal herstellen.
Redenen achter de verlaging
De meer pessimistische visie voor 2023 van de WTO is gebaseerd op de tanende hoop op herstel voor China en de impact van monetaire verkrapping op Westerse economieën. Handelsbeperkingen, een traag herstel van de consumentenbestedingen en een aanhoudende vastgoedcrisis hebben de Chinese groeivooruitzichten ondermijnd en zowel de export als de import vertonen sinds juli een negatieve trend.
In de VS en Europa heeft de monetaire verkrapping geleid tot hogere financieringskosten en hogere kredietkosten, met gevolgen voor de handel in zowel kapitaalgoederen als consumptiegoederen. De kerninflatie blijft in veel economieën ruim boven de doelstellingen van de centrale banken. De wereldwijde rentetarieven mogen dan hun hoogtepunt hebben bereikt, er wordt op korte termijn geen snelle daling verwacht.
“Monetaire verkrapping en de daarmee samenhangende hoge rentetarieven, vooral in Amerikaanse dollars, hebben ook invloed op de beschikbaarheid van handelsfinanciering”, zegt Lorié. “Ongeveer 80 tot 90% van de wereldhandel is afhankelijk van handelsfinanciering – krediet, verzekering, garanties – en die daalt met 4% per jaar.”
“Verkrapping zorgt er ook voor dat de waarde van de dollar ten opzichte van andere valuta stijgt. Omdat er in de handel veel in dollars wordt gefactureerd, heeft zo’n waardestijging een negatief effect op de vraag, zij het met enige vertraging.”
Tot slot wordt de groei van het bbp momenteel voornamelijk aangedreven door de dienstensector, die minder afhankelijk is van handel dan de verwerkende industrie.
Ondanks de sombere voorspellingen is er ook goed nieuws. De handelskosten zijn aanzienlijk gedaald. De tekorten in de toeleveringsketen die tijdens de pandemie overheersten, zijn afgenomen en de wereldwijde druk op de toeleveringsketens is teruggekeerd naar normale niveaus.
De kosten voor de containervaart zijn ook gedaald, met de Harpex shipping index terug op ongeveer het niveau van voor de pandemie.
Samengevat zijn we het eens met de trends over de groei van de wereldhandel die worden geïdentificeerd in de laatste vooruitzichten van de WTO, ook al verschillen we marginaal van mening over de details. Dit jaar zal teleurstellend zijn voor de wereldhandel, maar naar verwachting brengt 2024 een bescheiden, maar welkom herstel.
Bron: Atradius
