De handelsoorlog tussen de twee grootste economieën ter wereld is in oktober een nieuwe fase ingegaan. De VS voerde toen ingrijpende exportcontroles in op geavanceerde technologieën die bestemd zijn voor hun rivaal in de Stille Oceaan.
Met deze nieuwe regels wil de VS de mogelijkheid van Chinese bedrijven om geavanceerde microchips te verkrijgen of te ontwikkelen beperken, met name als het gaat om chips die nieuwe innovatie op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) zouden stimuleren.
Onder de nieuwe wetten is het ook verboden voor Amerikaanse personen en bedrijven om Chinese bedrijven die op deze gebieden actief zijn te ondersteunen.
Van zijn kant lijkt China niet in de stemming om de spanningen te verminderen. Het congres van de Chinese Communistische Partij in oktober heeft de positie van president Xi Jinping als dominante heerser, omringd door loyalisten, bevestigd.
Dit betekent waarschijnlijk dat China zijn beleid van grotere technologische zelfvoorziening voortzet en prioriteit geeft aan nationale veiligheid boven economische groei.
‘Intense’ nieuwe fase
Azië econoom van Atradius Bert Burger denkt dat de nieuwe regelgeving, en China’s reactie erop, ingrijpende gevolgen kan hebben voor beide partijen.
“We zijn getuige van een nieuwe en intensere fase van een handelsoorlog die al sinds het presidentschap van Trump gaande is”, zegt hij.
“De exportcontroles en het verbod voor Amerikaanse staatsburgers om Chinese bedrijven te steunen, zullen waarschijnlijk leiden tot een ontkoppeling van de Amerikaanse en Chinese economie op het gebied van hoogwaardige technologie en een negatief effect hebben op de uitwisseling van kennis tussen de twee grootmachten.”
Burger denkt dat deze nieuwe fase er op den duur toe kan leiden dat Westerse multinationals hun investeringen in China zullen verminderen en de productie van hoogtechnologische goederen zullen verplaatsen naar markten zoals Maleisië, Thailand en Vietnam.
Gevolgen voor de VS
Hoewel grote chipontwerpers door de nieuwe regels een belangrijke exportmarkt zullen verliezen, denkt Jonathan Stark, manager Risk Services Atradius VS, dat de gevolgen de Amerikaanse technologiesector pas na verloop van tijd zichtbaar zullen worden.
“De gevolgen op korte termijn voor Amerikaanse hightechbedrijven zullen beperkt zijn, omdat er veel vrijstellingen zijn voor belangrijke spelers”, zegt hij.
Naast vrijstellingen voor de korte termijn, kunnen Amerikaanse bedrijven vergunningen aanvragen waarmee ze voorgeschreven producten aan China kunnen blijven verkopen. Het Amerikaanse ministerie van handel stelt dat de meeste vergunningen niet zullen worden verleend, maar dat standpunt kan veranderen als de spanningen afnemen.
De VS zijn duidelijk van mening dat op langere termijn het verbod slechter zal zijn voor de Chinese hightech sector dan voor hun eigen industrie.
Ze kunnen daarin gelijk hebben. De VS is een belangrijke markt voor China’s “volwassen” (oudere) chipindustrie, maar de Amerikaanse regering heeft sinds het begin van de pandemie subsidies gebruikt om de binnenlandse productie van microchips te stimuleren.
Gevolgen voor China
In China kunnen de nieuwe regels aanzienlijke gevolgen hebben. Chinese producenten van geheugenchips zullen op korte termijn het meest te lijden hebben omdat zij afhankelijk zijn van Amerikaanse apparatuur.
Chris Chen, manager Risk Services voor Atradius in China, zegt dat de nieuwe regels China ook zullen beletten om in de nabije toekomst zijn eigen chipindustrie van de volgende generatie te ontwikkelen.
“De Chinese regering heeft onnoemelijk veel miljarden dollars in haar chipindustrie gestoken,” voegt ze eraan toe. “Het opbouwen van een volledig Chinese toeleveringsketen in geavanceerde microchips is in de nabije toekomst echter vrijwel onmogelijk. China’s eigen apparatuurmakers blijven vier tot vijf jaar achter op hun overzeese tegenhangers.”
Het zal moeilijk zijn het verbod te omzeilen omdat de VS de sancties extraterritoriaal toepassen. Dat wil zeggen dat geavanceerde chipfabrikanten in andere landen zich aan de controles zullen houden, omdat ze anders toegang tot essentiële Amerikaanse apparatuur zullen verliezen.
Maar de voorschriften gelden alleen voor de meest geavanceerde chips, die slechts een klein percentage van de totale handel in microchips uitmaken. Dat betekent dat ook in China het bredere effect op korte termijn beperkt kan zijn.
“De werkelijke impact van de beperkingen zal afhangen van hoe het beleid wordt uitgevoerd,” zegt Chris. “Niettemin verwachten we op korte termijn geen brede commerciële impact op particuliere Chinese bedrijven.”
Gevolgen voor de industrie in het algemeen
Behalve voor Amerikaanse en Chinese fabrikanten hebben de regels ook belangrijke gevolgen voor chipfabrikanten in andere landen.
Albirich Tang, senior manager bij Atradius Azië, gevestigd in Hongkong, zegt dat fabrikanten in de ruimere regio de banden met Chinese klanten losser kunnen maken om de naleving van de Amerikaanse voorschriften te waarborgen.
“Het is waarschijnlijk dat chipfabrikanten in Japan, Zuid-Korea en Taiwan hun banden met Chinese bedrijven geleidelijk zullen verminderen en hun productie op middellange en lange termijn zullen diversifiëren, om geopolitieke onzekerheid te vermijden,” voegt hij eraan toe.
Momenteel hebben halfgeleiderproducenten in Azië, zoals marktleiders TSMC, SK Hynix en Samsung, een jaar de tijd om aan de beperkingen te voldoen, zodat zij niet overhaast te werk zullen gaan.
Maar de indruk bestaat dat toonaangevende chipfabrikanten in Azië en Europa zich niet aan de Amerikaanse beperkingen willen onderwerpen en het risico lopen de toegang te verliezen tot de geavanceerde toeleveringsketens waarvan hun bedrijven afhankelijk zijn.
Met dat in gedachten betekent de nieuwe regelgeving een verscherping van de handelsoorlog tussen China en de VS, waarbij de VS doelbewust de leidende technologiesector van hun rivaal aanpakken. Hoe dit alles in de praktijk zal uitpakken zal van een aantal factoren afhangen. Maar op dit moment lijkt geen van beide partijen in de stemming voor een compromis.
Bron: Atradius
