De Nederlandse economische groei valt door de gure wind uit het buitenland terug. De werkloosheid bereikt haar laagste punt in 2019, maar blijft volgend jaar nog steeds uitzonderlijk laag. De koopkracht ontwikkelt zich in 2020 positief, door de stijging van de reële lonen en lastenverlichtingen. Er blijft een overschot op de overheidsbegroting, maar dit overschot wordt wel minder groot. Dit blijkt uit de zojuist door het Centraal Planbureau (CPB) gepubliceerde Macro Economische Verkenning 2020 (MEV), de macro-economische basis van de Miljoenennota.
De economische groei en de koopkrachtstijging zijn hoger dan de in augustus gepubliceerde voorlopige raming (cMEV). Dit komt doordat de besluitvorming van het kabinet is verwerkt. De economische groei in 2020 is opwaarts bijgesteld met 0,1%-punt en de koopkrachtstijging is door de extra lastenverlichting opwaarts bijgesteld met in doorsnee 0,9%-punt.
De beschouwing in de Macro Economische Verkenning gaat in op wat de huidige lage rentes betekenen voor het begrotingsbeleid. Laura van Geest, directeur CPB: “De staatsschuld is op orde, de rente is uitzonderlijk laag. Daarmee is er ruimte voor tijdelijke, toegespitste uitgaven voor publieke investeringen of transitiekosten. Dat veronderstelt dan wel discipline van het kabinet om het daarbij te laten.”
De arbeidsmarkt blijft krap. De afzwakking van de productiegroei komt dit jaar tot uitdrukking in de zwakke ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit. In 2020 zakt de werkgelegenheidsgroei in bij een aanhoudende stijging van het arbeidsaanbod. Dit leidt ertoe dat er een einde komt aan de daling van de werkloosheid.
De niet-geringe neerwaartse risico’s voor de economie zijn verder toegenomen. Het Amerikaanse handelsbeleid plus de reacties daarop, de toegenomen kans op een chaotische Brexit en de politieke ontwikkelingen in Italië zijn belangrijke bedreigingen voor de Nederlandse economie.
De kerngegevens staan hier. Voor de gedetailleerde koopkrachtcijfers, zie de downloads hieronder: de koopkrachtcijfers nieuwe presentatie, de koopkrachtcijfers oude presentatie en de uitleg over deze aanpassing.
Lees de algemene uitleg van de koopkrachtpresentaties van het CPB.
Mogelijke vragen en antwoorden:
Wat staat er in de Macro Economische Verkenning 2020 over de pensioenen?
De MEV is gebaseerd op de stand van de rentes en de aandelenkoersen van eind juni. Volgens die informatie is er volgend jaar nauwelijks ruimte voor indexering van pensioenen en pensioenafspraken en zijn er al enkele pensioenfondsen die een nominale korting moeten doorvoeren. Daarna zijn de rentes verder gedaald. Indien dit zo blijft, kan dat ertoe leiden dat ongeveer de helft van de gepensioneerden volgend jaar geconfronteerd wordt met een pensioenkorting. Doordat kortingen over tien jaar kunnen worden uitgesmeerd, zal in 2020 de omvang van de korting in de meeste gevallen klein zijn.
Wat betekenen de aanslagen op de Saoedische olie-installaties voor de economische vooruitzichten?
Gisteren steeg de olieprijs 12%. Het is onzeker hoe snel de Saoedische productie hersteld gaat worden en daarmee onzeker hoe lang de hogere olieprijs aanhoudt. Een aanhoudend hogere olieprijs heeft een negatief effect op de wereldeconomie en daarmee op de Nederlandse economie. Een tekstkader in het Centraal Economisch Plan 2014 geeft een indruk van de mogelijke macro-economische gevolgen. Een stijging van de olieprijs met 10% heeft een negatief effect op het Nederlandse bbp van circa 0,5% na twee jaar en een opwaarts effect op de inflatie van circa 0,3%. Gezien de structurele veranderingen in de energiemarkt sinds 2014 dienen deze effecten met meer dan de gebruikelijke voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden.
Bron: CPB
