De positieve vooruitzichten voor de accountancy sector, door de extra werkzaamheden die voortvloeien uit nieuwe regelgeving en beter betaalde opdrachten, worden belemmerd door structurele personeelstekorten. De sector kan de groei versterken door routinematige taken zoveel mogelijk te automatiseren en een deel van de werkzaamheden door kunstmatige intelligentie (AI) uit te laten voeren. Dit komt zowel de efficiency als de kwaliteit van de werkzaamheden ten goede. Dit blijkt uit het nieuwe vooruitzicht Accountancy van ING Research dat vandaag is gepubliceerd.

Gematigd groeitempo in 2024 en 2025

De accountancybranche volgt in 2024 en 2025 een stabiel groeipad, met een verwachte groei in het aantal gefactureerde uren van respectievelijk 1% en 2%. Vanwege de verwachte lichte economische krimp dit jaar blijven bedrijven, net als vorig jaar, terughoudend met het doen van investeringen. Dit raakt vooral de adviestak. In 2025 trekt de economische groei aan en zal de volumegroei in de accountancy naar verwachting met 2% iets hoger uitkomen dan dit jaar.

Nieuwe Europese richtlijn zorgt voor extra werk

In de komende jaren neemt de vraag naar accountants- en adviesdiensten verder toe door extra werkzaamheden voortvloeiend uit nieuwe regelgeving, zoals verplichte duurzaamheidsrapportages en meer focus op fraude en continuïteit bij de te controleren bedrijven. Zo werd begin dit jaar de Europese richtlijn, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), van kracht. Deze richtlijn verplicht bedrijven vanaf boekjaar 2024 in hun financiële jaarrekening te rapporteren over onder meer de milieu- en sociale impact van de bedrijfsactiviteiten en deze ook te laten toetsen door de accountant.

Tarieven stijgen in 2024 met ten minste 4%

De sector heeft niet alleen voldoende opdrachten, ze worden ook steeds beter betaald. Vorig jaar stegen de tarieven voor accountantsdiensten gemiddeld met 6,5%. In het eerste kwartaal 2024 werden accountantsdiensten gemiddeld 4% duurder ten opzichte van een jaar eerder. De hogere tarieven zijn deels compensatie voor de stijgende personeelskosten als gevolg van een krappe arbeidsmarkt. Vanwege aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt is de verwachting dat de tarieven voor accountantsdiensten dit jaar, voor het derde jaar op rij, met ten minste 4% stijgen.

Krappe arbeidsmarkt zet rem op groei

Ruim de helft van de accountants-, advocaten- en notariskantoren kampt met een tekort aan personeel, wat een rem op de groei zet. Accountantskantoren hebben meer dan genoeg werk, maar onvoldoende capaciteit om aan alle vraag te kunnen voldoen. Het gevolg is dat kantoren selectiever worden in het aannemen van nieuwe klanten en dat afscheid wordt genomen van minder renderende relaties.

Groot potentieel voor AI in de accountancy

Om te kunnen blijven groeien in een structureel krappe arbeidsmarkt zal de arbeidsproductiviteit in de sector moeten worden verhoogd. Door zoveel mogelijk van de routinematige werkzaamheden te automatiseren kan slimmer en efficiënter worden gewerkt, zodat met minder mensen meer kan worden gedaan. Naarmate een sector in sterke mate is gedigitaliseerd biedt dit ook groot potentieel voor kunstmatige intelligentie (AI). Zo kan een deel van de werkzaamheden in de accountancybranche op termijn door AI worden uitgevoerd. Dit versnelt de processen en zorgt voor kwaliteitswinst doordat AI minder foutengevoelig is en sneller fraude kan opsporen.

Werken in multidisciplinaire teams

Nieuwe aandachtsgebieden, zoals het inschatten van fraude- en faillissementsrisico’s en het goedkeuren (assurance) van duurzaamheidsrapportages, stellen andere eisen aan de kennis en vaardigheden van accountants. Hetzelfde geldt voor het werken met nieuwe technologieën als AI en data-analyse. Gezien de aard van de werkzaamheden is er grote behoefte aan specialisten, specifiek op het gebied van niet-financiële thema’s zoals klimaat, duurzaamheid en digitalisering. Er wordt daarom steeds vaker samengewerkt in multidisciplinaire teams, wat een grote omslag is voor de vrij traditionele sector.

Uitbreiding van het dienstenpakket

“Ondanks dat er volop werk is en de rendementen goed zijn, is het duidelijk dat de tot nu toe vrij stabiele accountancysector mee zal moeten gaan in de digitale transitie”, stelt Katinka Jongkind, sectoreconoom Services bij ING Research. “De sector zal stappen moeten zetten op het gebied van innovatie om het personeelstekort op te vangen. Door automatisering van de standaardtaken ontstaat bovendien ruimte voor uitbreiding van het dienstenpakket met een hogere toegevoegde waarde. Zoals strategisch advieswerk op het gebied van digitalisering en duurzaamheid (ESG) en complexere zaken die om meer maatwerk vragen.”

Bron: ING