Het is van groot belang dat er in internationaal verband snel regulering tot stand komt om het gebruik van cryptoactiva zoals Bitcoin, Ethereum en Tether in goede banen te leiden. Goede regulering draagt eraan bij dat de innovatieve meerwaarde van de onderliggende technologie van cryptoactiva – de opslag en overdracht van waarde via digitale ‘tokens’ zonder tussenkomst van een centrale partij – benut kan worden. Die innovatieve meerwaarde zou niet in de kiem gesmoord mogen worden vanwege de risico’s van het huidige speculatieve karakter van crypto’s. De opkomst van cryptoactiva dient dan ook geschraagd te worden door aangepaste en ook nieuwe regulering die ten doel blijft hebben om bij te dragen aan het vertrouwen van de maatschappij in het financieel stelsel, het betalingsverkeer en het monetair beleid.
Crypto’s raken alle taken van de centrale bank en toezichthouder
Dat zeiden onze directieleden Steven Maijoor en Olaf Sleijpen vandaag bij de presentatie van een nieuw, breed opgezet DNB-rapport over cryptoactiva, getiteld ‘Cryptoactiva: evolutie en beleidsrespons’. DNB kwam mede tot deze studie omdat de snelle ontwikkeling van cryptoactiva veel taken en doelstellingen van een geïntegreerde centrale bank-toezichthouder raakt. En hoewel de cryptomarkt het afgelopen halfjaar zijn ‘hype’ iets is kwijtgeraakt vanwege wereldwijde rentestijgingen, beleggingsfraude en cybercriminaliteit, lijken crypto’s een blijvend fenomeen te zijn waarvan de internationale financiële autoriteiten zich rekenschap moeten geven.
Ongedekte crypto’s niet geschikt als geld
De nieuwe studie geeft een analyse van cryptoactiva en de markten waarop deze verhandeld worden, van de mogelijkheden en risico’s die ze met zich meebrengen, en van de aanpassingen die nodig zijn in regulering.
Duidelijk is in ieder geval dat ongedekte crypto’s zoals Bitcoin niet geschikt zijn om gebruikt te worden als geld. Het koersverloop is te volatiel is om de functies van betaalmiddel, oppotmiddel en rekeneenheid goed te kunnen vervullen. Het ontbreken van onderliggende activa en een monetaire autoriteit die de waarde stabiliseert zorgen voor grote onzekerheid over de waarde. Ook de veelheid aan crypto’s en het gebrek aan coördinatie leiden ertoe dat ze ongeschikt zijn als rekeneenheid. Prijzen zouden dan bijvoorbeeld zowel in Bitcoin, Ether, Sol, Ada als XRP moeten worden weergegeven, wat verwarrend is.
Hoewel deze crypto’s vaak worden gepropageerd als alternatief voor het wereldwijde geldsysteem zoals dat nu door de monetaire autoriteiten in stand wordt gehouden, en er in een handjevol landen en beperkte kring wel degelijk betalingen mee worden verricht, vindt veruit de meeste handel plaats vanuit speculatieve overwegingen. De volatiliteit verhoogt de speculatieve waarde voor tussenpersonen en beleggers, vaak ook particulieren, maar maakt ongedekte crypto’s ook tot een uitermate risicovolle en volatiele belegging die het tot dusverre moest stellen zonder zaken als marktregulering en beleggersbescherming.
Stablecoins bieden meer mogelijkheden, mits goed gereguleerd
De cryptoactiva die gedekt worden door onderliggende activa zoals euro’s, dollars of andere activa, de zogeheten stablecoins, zouden deze volatiliteit moeten kunnen ondervangen. Dat zou ook de voordelen van een decentrale afwikkeling van transacties in bijvoorbeeld een blockchain dichterbij kunnen brengen. Maar inherent aan stablecoins is dat zij verankerd zijn aan het reguliere financiële systeem: zonder goede regulering zou een grootschalig gebruik van stablecoins kunnen leiden tot serieuze risico’s voor de financiële stabiliteit. Bijvoorbeeld als financiële partijen buiten het gebruikelijke financiële toezicht geld aantrekken en uitzetten met behulp van crypto’s, het zogeheten ‘decentralised finance’.
Daarbij heeft de technologie achter cryptoactiva wel degelijk potentie. Deze maakt het bijvoorbeeld mogelijk om een betaalplatform decentraal aan te bieden zonder tussenkomst van traditionele partijen. Ook kunnen stablecoins bijdragen aan goedkoper grensoverschrijdend betaalverkeer. Dit brengt de nodige risico’s, maar ook kansen met zich mee die echter pas het best tot hun recht komen bij ondersteuning door stabiel geld.
Regulering wordt internationaal ter hand genomen
Tot dusverre heeft de opkomst van cryptomarkten geleid tot de welkome eerste aanpassingen – ook in Nederland – van de bestaande regulering ter voorkoming van financiële criminaliteit zoals witwassen. Ook andere bestaande regulering wordt inmiddels internationaal onder de loep genomen, zoals die voor de effectenhandel en die van het prudentieel toezicht op financiële partijen zoals banken.
Nieuwe Europese regelgeving, zoals de nu in Brussel voorliggende MiCAR-verordening, maakt verschil tussen gedekte en ongedekte crypto’s, en zet de eerste stappen op het gebied van verplichtingen voor de uitgevers van crypto’s, de informatievoorziening en het voorkomen van marktmanipulatie. Een belangrijke notie hierbij is dat wet- en regelgeving en toezicht niet alle risico’s zullen mitigeren, ook door het internationale karakter van crypto’s. Beleggers en gebruikers van crypto’s zullen zich dus ook altijd zelf goed moeten vergewissen van de risico’s. DNB zal zich de komende jaren inzetten om de internationale standaarden verder te ontwikkelen, en het toezicht aan te passen op basis van nieuwe wetgeving.
Bron: DNB
