De manier waarop nieuws tot stand komt en wordt geconsumeerd is continu in beweging. Het nieuwslandschap en de vrije toegang van consumenten tot nieuwsbronnen zijn onderhevig aan economische, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen enerzijds en veranderingen in wet- en regelgeving anderzijds. Om de waarde van nieuws in deze snel veranderende wereld te bewaken en te verbeteren, schetst Deloitte in het onderzoek ‘Future of News’ vier scenario’s die de toekomt van nieuws in 2030 kunnen vormen.
Aan de vier scenario’s liggen een aantal voorspellende factoren ten grondslag. Het gebruik van AI-technieken zoals natural language processing (NLP) en spraakintelligentie neemt toe, desinformatie blijft bestaan, en een steeds groter deel van het nieuws zal indirect (d.w.z. via technologieplatformen zoals sociale media) geconsumeerd worden.
Daarnaast zijn er ook veel ontwikkelingen onzeker. Op basis van analyse zijn twee belangrijke onzekerheden voor de toekomst van nieuws gedefinieerd. Deze vormen de basis voor de vier geschetste scenario’s: de rol van technologieplatformen in het maken en verspreiden van nieuws, de mate van vertrouwen tussen journalisten en burgers, en de daaraan verwante keuze voor nieuwsconsumptie dan wel nieuwsmijding.
“Door de snel veranderende ontwikkelingen in het nieuwslandschap en daarmee gepaard gaande onwenselijke ontwikkelingen in de geschetste scenario’s, zal vanuit de maatschappij gekeken moeten worden naar manieren om de waarde van nieuws zo hoog mogelijk te laten zijn”, zegt Jan-Piet Nelissen, Partner en Technology, Media and Telecom lead bij Deloitte.
Vier scenario’s: hoe de samenleving zich kan ontwikkelen met betrekking tot nieuws
- Multidimensionale stammen: Hoewel een divers nieuwslandschap alle vormen van inhoud en perspectieven omvat, hebben consumenten in dit scenario de neiging zich te concentreren op alleen de voor hen bekende perspectieven en bronnen. Dit weerspiegelt hun wantrouwen in nieuwsbronnen die andere meningen dan die van henzelf benadrukken.
- Nieuws utopia: In dit scenario is het nieuwslandschap in 2030 een levendig en divers ecosysteem, gekenmerkt door pluralisme, inclusiviteit en hoogwaardige nieuwsdiensten. De meeste consumenten hebben gemakkelijk toegang tot een zeer breed scala aan nieuwsbronnen en technologie zorgt ervoor dat oorsprong, feitenbasis, niveau van interpretatie en vooroordelen gecontroleerd kunnen worden.
- Welwillende techplatforms domineren: In dit scenario worden nieuws- en mediaorganisaties aan zelfregulering overgelaten. Met weinig ruimte om te innoveren, zijn deze nieuws- en mediaorganisaties belangrijke doelwitten voor overname door de grote technologiebedrijven. Deze techbedrijven maken geen misbruik van hun machtspositie en gedragen zich verantwoordelijk door de samenleving centraal te stellen. Consumenten blijven daardoor een groot vertrouwen en brede interesse in nieuws hebben.
- Onwetendheid stelt gerust: In dit scenario hebben consumenten een laag vertrouwen in de journalistiek en is er sprake van een hoge mate van nieuwsmijding. Als gevolg hiervan zijn er slechts een paar nieuwsbronnen, gedomineerd door technologieplatforms. AI wordt steeds vaker gebruikt om automatisch nieuws te genereren, waarmee de diepte en breedte van journalistiek en transparantie in nieuwsproductie en -distributie in het gedrang komen.
Niet alle scenario’s zijn wenselijk voor de maatschappij, maar alle vier zijn ze realistische toekomstbeelden. Om de mogelijk negatieve impact te verkleinen worden in het rapport initiatieven voorgesteld. Hierdoor kan de toekomstige waarde van nieuws worden vergroot en veiliggesteld:
- (Digitale) mediawijsheidprogramma’s: Door onderwijs in digitale en mediavaardigheden wordt nieuws toegankelijker en begrijpelijker voor een breder publiek. Uitvoering hiervan ligt niet enkel in handen van het reguliere onderwijs, maar kan ook gegeven worden vanuit buurthuizen of door media zelf.
- ‘Kritisch denken’-notificaties: Het tonen van ‘kritisch denken’-notificaties bij nieuws kan consumenten helpen om feiten beter van fabels te onderscheiden. Het op vrijwillige of verplichte basis implementeren van dergelijke notificaties kan zowel in handen van tech-/socialemediaplatforms als de overheid liggen.
- Transparante algoritmes: Selectieve nieuwsvoorziening door algoritmes kan leiden tot ‘filterbubbels’ en tunnelvisie. Door meer transparantie met betrekking tot deze algoritmes kunnen consumenten meer controle uitvoeren over hoe, waar, wanneer en welk nieuws aan hen getoond wordt.
- Pluriforme nieuwsplatforms: Door nieuws van verschillende bronnen op één platform te tonen kunnen twee voordelen behaald worden. Enerzijds stimuleert dit consumenten om nieuws vanuit verschillende perspectieven te bekijken, anderzijds biedt het kleine, niche nieuwsmedia toegang tot een breder publiek.
- Inzicht in bronnen en aanpassingen: Transparantie over de manier waarop een artikel tot stand is gekomen en welke wijzigingen of aanvullingen op een later moment zijn aangebracht, bieden consumenten meer inzicht in de kwaliteit van nieuws. Ook openheid over bronnen – waar mogelijk– kan het vertrouwen in de journalistiek versterken.
- Financiering voor onafhankelijke nieuwsmedia: Voor een divers en inclusief nieuwslandschap is subsidiëring van onafhankelijke journalisten onmisbaar. Daarnaast zal met publieke en private financiering de toegankelijkheid van nieuws bij een breed publiek verbeterd kunnen worden.
Bron: Deloitte
