2021 biedt een kleine koopkrachtstijging, althans, als er niets in een huishouden verandert. Dit jaar brengt vooral (financiële) onzekerheid. Het Nibud maakt zich zorgen over hoe huishoudens het financieel gezien gaan redden in 2021. Met name de lage inkomens en mensen werkzaam in sectoren die hard getroffen zijn door de crisis hebben het financieel zwaar. Het niet weten waar je financieel aan toe bent, werkt verlammend en geeft financiële stress.
Magere stijging van 1 procent
Deze week ontvangen velen hun eerste salarisstrook van het jaar en dat ziet er voor veel van hen iets beter uit dan in 2020. Maar omdat we dit jaar ook weer met hogere uitgaven te maken hebben, is de koopkrachtstijging mager. De meesten gaan er rond de 1 procent op vooruit. Het zijn vooral huishoudens met een baan in loondienst en drie of meer kinderen die dit jaar de hoogste koopkrachtstijging hebben. Als zij tenminste hun werk behouden, wat voor velen onzeker zal zijn. Deze financiële onzekerheid is de reden dat het Nibud iedereen aanraadt zijn financiën op een rij te zetten. Uit onderzoek blijkt dat mensen die weten hoe ze er financieel voor staan beter om kunnen gaan met eventuele inkomensdalingen en minder snel in financiële problemen raken.
Lockdown financieel gunstiger voor hogere inkomens
Het Nibud ziet dat de crisis de tweedeling tussen hoge en lage inkomens groter maakt. Veel mensen houden geld over doordat zij niet op vakantie kunnen of uit (eten) gaan. Lagere inkomens profiteren minder van deze financiële meevaller van de lockdown dan de hogere inkomens. Inkomens rond het minimum hebben nauwelijks financiële mogelijkheden om op vakantie te gaan of uit (eten) te gaan. Modale inkomens kunnen maandelijks tientallen euro’s besparen doordat ze er minder op uit kunnen. Hoe hoger het inkomen, hoe financieel voordeliger de lockdown over het algemeen is.
Hogere uitgaven in 2021
Gemiddeld gezien gaan de meeste huishoudens er rond de 1 procent op vooruit. Stellen in loondienst met drie of meer kinderen gaan er het meest op vooruit. De hoogste koopkrachtstijging ziet het Nibud bij inkomens rond de € 4.000 netto. Dit komt omdat het kabinet een aantal maatregelen heeft genomen waardoor de inkomstenbelasting daalt en huishoudens met kinderen iets hogere tegemoetkomingen krijgen. Een aantal uitgavenposten stijgt dit jaar aanzienlijk harder dan in 2020. Zo stijgt de gemiddelde premie die werknemers voor hun pensioen betalen van 8,5 naar 9,2 procent. De afgelopen jaren zijn werknemers ieder jaar meer premie gaan betalen, maar de stijging was nog nooit zo fors als dit jaar. Ook de gemeentelijke belastingen zijn dit jaar aanzienlijk hoger dan in 2020.
Planmatig met geld omgaan
Het ieder jaar opnieuw op een rij zetten van de inkomsten en uitgaven helpt huishoudens bij het krijgen van grip op hun financiën. Alle inkomensgroepen hebben daar baat bij. Nibud-directeur Arjan Vliegenthart: ‘Je kunt deze lockdown gebruiken om van de nood een deugd te maken. Het geeft mensen de ruimte om zaken anders aan te pakken. Of het nu gaat om het nadenken over het zo goed mogelijk benutten van de extra financiële ruimte, of het nadenken over welke besparingen mogelijk zijn: het Nibud ziet dat huishoudens die planmatig met hun geld omgaan minder financiële stress ervaren.’
Bescherm lagere inkomens
Het Nibud roept Rijk en gemeenten op goed te kijken naar hoe zij de financiën van huishoudens met een smalle beurs kunnen beschermen. Ruim de helft van hun inkomen gaat op aan vaste lasten. Als zij tenminste inkomensondersteuning aanvragen en ontvangen. Het Nibud ziet nog te vaak dat huishoudens geen inkomensondersteuning aanvragen en de weg naar gemeentelijke hulpverlening niet weten te vinden. Het Nibud hoopt dat een nieuw kabinet de bijstand en het minimumloon verhoogt om die groepen wat verlichting te geven. En dat er een systeem van inkomensondersteuning komt dat toegesneden is op de huidige samenleving.
Achtergrond
In de bijlage vindt u de koopkrachtberekeningen voor 100 voorbeeldhuishoudens (pdf). Deze veel voorkomende voorbeeldhuishoudens zijn ook gebruikt in de Nibud-koopkrachtberekenaar waarmee eenvoudig is te zien hoe de koopkracht verandert per huishoudtype.
Achtergrond
In de bijlage vindt u de koopkrachtberekeningen voor 100 voorbeeldhuishoudens (pdf). Deze veel voorkomende voorbeeldhuishoudens zijn ook gebruikt in de Nibud-koopkrachtberekenaar
Bron: Nibud
