De EU wil in 2025 ruim 320 gigawatt (GW) aan zonne-energie opwekken. En 600 GW in 2030. Dat blijkt uit het ‘REPowerEU’-plan dat Brussel eerder dit jaar publiceerde. Wat opvalt is dat het rapport nauwelijks aandacht besteedt aan energieopslag. Volgens onze researchafdeling een ernstige tekortkoming.
Met het REPowerEU-plan wil Brussel de Europese klimaattransitie versnellen. Met als doel om volledig onafhankelijk te worden van Russische energie. Energieopslag speelt een cruciale rol bij de aanpak van de Europese energiecrisis, maar wordt in het EU-beleid over het hoofd gezien.
Energieopslag Europa: in 2030 vervijfvoudigd
Europa beschikt momenteel over 10 GW aan batterijopslag. De helft daarvan is dit jaar geplaatst. Dat blijkt uit publicaties van de European Association for Storage of Energy (EASE). In de periode tot 2030 zal de opslag in Europa vervijfvoudigen tot circa 57 gigawatt. Ondanks de recordgroei blijft de beschikbare opslag ver onder het niveau van 200 gigawatt aan energieopslag die volgens EASE nodig is om de Europese klimaatdoelen te behalen.
Komende jaren zijn slecht voor energieopslag
De vooruitzichten voor de komende 2 tot 3 jaar zijn slecht omdat ook de productie van batterijen last heeft van de verstoring van de toeleveringsketen. Denk aan de aanvoer van lithium, en ook chips. De hoge inflatie en stijgende rente werken ook niet mee. Projecten met meer onmiddellijke impact zullen voorrang krijgen (bij overheden). Bovendien kunnen ook onzekerheden rondom technologie de groei van de markt voor energieopslag vertragen.
Opslag noodzakelijk voor energietransitie
Doordat duurzame energie afhankelijk is van het weer, is er op het ene moment te veel stroom beschikbaar en even later weer te weinig. Met energieopslag is de beschikbare elektriciteit beter te sturen. Netbeheer Nederland kwam in 2021 met het rapport: ‘Het Energiesysteem van de toekomst’ waarin ze aangeven dat in 2030 tussen de 40 en 60 gigawatt korte termijn energieopslag nodig is om de energietransitie mogelijk te maken. Pas dan zijn gas- en kolencentrales uit te zetten.
Overigens is afgelopen jaar in Lelystad de grootste batterij van Nederland in gebruik genomen, bedoeld voor de opslag van duurzame elektriciteit. De batterij kan jaarlijks 30.000 megawattuur elektriciteit opslaan, vergelijkbaar met het verbruik van 9000 huishoudens.
Energie steeds duurzamer
In het REPowerEU-plan gaat de EU ervan uit dat 45% van het energieverbruik in 2030 duurzame energie betreft. Het plan bevat nauwelijks verwijzingen naar energieopslag. Zo wordt er bijvoorbeeld niet gesproken over de regelgeving die moet worden aangepast. En wat volgens ons nog belangrijker is, ook ontbreekt de stimulans om opslag te vergroten. Geen prikkels voor aanbieders van energieopslag om hun inspanningen op te voeren, noch voor investeerders om energieopslagprojecten te ondersteunen.
Aandacht voor energieopslag is beperkt
Hoewel de opslag van duurzame energie een spectaculaire groei doormaakt krijgt het veel minder aandacht dan de groei van duurzame energie en elektrisch rijden. Juist deze laatste trends onderstrepen de enorme achterstand van energieopslag, aangezien hernieuwbare energiebronnen de volatiliteit in de elektriciteitsopwekking zullen vergroten en dus een verdere vraag naar opslag zullen genereren als buffer voor het elektriciteitsnet.
Steeds meer miljarden richting energieopslag
Kijken we naar de langere termijn dan zijn onze onderzoekers ervan overtuigd dat de groei van energieopslag robuust zal doorzetten. De jaarlijkse kapitaaluitgaven zullen in de periode van 2020-2030 gemiddeld tussen 4 en 11 miljard USD liggen. Afhankelijk van de scenario’s in het volgende decennium kunnen uitgaven stijgen tot 9 en 20 miljard USD en zou het uiteindelijk gemiddeld tussen 16 en 17 miljard USD 2020 kunnen zijn in het decennium 2040-2050.
Bron: Allianz-trade