Na een zeer turbulente periode is de acute dreiging voor de mondiale financiële stabiliteit sinds dit voorjaar afgenomen. Niettemin is de situatie nog steeds kwetsbaar.
Het verbeterde marktsentiment leunt sterk op de buitengewone steunmaatregelen, die verstorend werken en daarom tijdig en gefaseerd moeten worden afgebouwd (zie hieronder). Bovendien kunnen nieuwe risico's zich manifesteren, bijvoorbeeld in verband met de nog steeds omvangrijke mondiale onevenwichtigheden. Oplopende begrotingstekorten en druk op sommige valuta's vergroten de kans op een onordelijk aanpassingsproces met scherpe bewegingen in rentevoeten en wisselkoersen.
Financiële sector in aanpassingsproces
Nederlandse banken en verzekeraars staan nog steeds onder druk, waarbij enkele grote instellingen hun balansen moeten herstructureren als gevolg van de kredietcrisis en daaruit voortvloeiende steunmaatregelen. Daarnaast hebben banken te maken met oplopende kredietverliezen als gevolg van de recessie, terwijl bij verzekeraars de winstgevendheid structureel onder druk staat.
Pensioenfondsen hebben geprofiteerd van het herstel op de financiële markten, maar de buffers zijn nog te klein in verhouding tot de risico's. Al met al blijft de situatie bij financiële instellingen zorgelijk, waarbij uitzettingen op specifieke sectoren zoals de markt voor commercieel vastgoed voor nieuwe risico's zorgen.
Afbouw steunmaatregelen
De komende tijd staan de autoriteiten voor de lastige taak om de bijzonder expansieve steunmaatregelen – waaronder een ruimere toegang tot liquiditeit, expansief monetair beleid, garantieregelingen en kapitaalsteun – af te bouwen. Dit moet tijdig gebeuren aangezien de steunoperaties ongewenste bijeffecten hebben, bijvoorbeeld omdat de marktwerking wordt verstoord of via verkeerde prikkelwerking waardoor instellingen of individuen hun gedrag gaan afstemmen op garanties.
Tegelijkertijd brengt ook de ontmanteling van steunmaatregelen risico's met zich mee.
Om deze te beperken is een zorgvuldige timing belangrijk en dienen de verschillende steunmaatregelen in de juiste volgorde te worden afgebouwd. Daarbij moeten financiële instellingen zich erop voorbereiden dat zij straks weer zijn aangewezen op financiering tegen marktconforme condities.
Bron: De Nederlandse Bank
