DNB besteedt sinds de crisis meer aandacht aan het beoordelen van de bedrijfsmodellen en strategie van financiële instellingen.
Dit heeft tot tastbare resultaten geleid. Ook in de toekomst blijft DNB instellingen vragen om duurzame strategische keuzes te maken.
De crisis heeft het belang van vroegtijdige signalering van risico’s bij financiële instellingen nog eens benadrukt. DNB heeft daarom in de Toezichtvisie 2010-2014 aangekondigd meer aandacht te gaan besteden aan de strategie en bedrijfsmodellen van banken en verzekeraars.
Een belangrijke wettelijke voorwaarde om een bank- of verzekeringsbedrijf te mogen uitvoeren is dat de bedrijfsuitoefening ‘beheerst en integer’ is (Wft artikel 3:17). Een duur-zaam verdienmodel is hiervoor een noodzakelijke voorwaarde. DNB houdt daarom regelmatig de strategische keuzes van instellingen tegen het licht. Dit begint al bij een vergunningaanvraag en gaat verder in het lopende toezicht. De informatie die hiervoor gebruikt wordt is divers. DNB bespreekt het bedrijfsmodel en de strategie bijvoorbeeld met directies, maar zij verricht ook diepteanalyses en organiseert paneldiscussies tussen toezichthouders en (interne en externe) experts.
De beoordeling van strategie en bedrijfsmodellen kan ertoe leiden dat financiële instellingen aanpassingen moeten doorvoeren. Soms zijn deze ingrijpend. Het afgelopen jaar heeft DNB verschillende banken en verzekeraars aangezet tot het bijstellen van hun koers. Dit onderstreept hoe belangrijk het is dat instellingen bewust na blijven denken over de keuzes die ze maken. Deze keuzes moeten een duurzaam verdienmodel waarborgen.
Deze gang van zaken betekent niet dat de toezichthouder op de stoel van de bestuurder gaat zitten. Het betekent wél dat DNB een instelling vraagt vroegtijdig potentiële risico’s te onderkennen en tijdig in te grijpen, vanuit een diepgaande analyse van de bedrijfsmodellen en strategie.
In 2011 zijn er door het toezicht op bedrijfsmodel en strategie verschillende beslissingen genomen bij een aantal banken. Zo zijn er onder andere besluiten genomen om de bankbalans te verkleinen of het financieringsprofiel duurzamer te maken. Een maatregel van DNB had betrekking op het stellen van beperkingen aan het aantrekken van financiering via gedekte obligaties. Bij banken is er verder bijzondere aandacht voor instellingen die hun uitzettingen hebben geconcentreerd in opkomende economieën.
Hier heeft het toezicht diverse gevolgen gehad, zoals hogere kapitaalseisen of een diversificatie van de financiering. Een verdere reductie van het risicoprofiel van deze banken mag worden verwacht.
Ook bij verzekeraars hebben beoordelingen van het bedrijfsmodel tot aanpassingen geleid. Tijdens het vergunningtraject van een instelling zijn bijvoorbeeld extra voorwaarden gesteld aan de governance en de financiering. Op het gebied van nieuwe levensverzekeringen heeft DNB ‘good practices’ gepubliceerd voor de prijsstelling en risicobeheersing. Bij auto-verzekeraars heeft toezicht op bedrijfsmodellen bijgedragen aan een duurzamere prijsstelling in de branche.
Het is van groot belang dat financiële instellingen bewust werken aan een gezond bedrijfsmodel en nadenken over de gevolgen van hun strategische keuzes. De winst-gevendheid van veel spelers staat onder druk. Dat maakt het des te belangrijker om het verdienmodel duurzamer te maken. DNB heeft hier het afgelopen jaar veel aandacht aan besteed en verschillende instellingen bijgestuurd. Ook in de toekomst blijft DNB het toezicht op bedrijfsmodel en strategie hoog op de agenda zetten.
Bron: De Nederlandse Bank
